Συντηρητισμός – Ιστορικό περιεχόμενο και παρακμή

Ο συντηρητισμός κατανοείται συνήθως ως ένα ιδεολογικό ρεύμα που γεννήθηκε σαν αντίδραση στη Γαλλική Επανάσταση και στις αστικές-φιλελεύθερες ιδέες της. Στη μνημειώδη αυτή μελέτη, που μεταφράζεται εδώ για πρώτη φορά στα ελληνικά, ο Παναγιώτης Κονδύλης δείχνει πως, αντίθετα, ο συντηρητισμός πρέπει να κατανοηθεί με τρόπο πολύ ευρύτερο, ως μια συνολική ιδεολογική και κοινωνικοπολιτική αντίδραση (των ανώτερων στρωμάτων) της προνεωτερικής κοινωνίας ενάντια στη διάλυσή της, την οποία αρχικά σηματοδότησε η ανάδυση του νεότερου συγκεντρωτικού κράτους, και αργότερα ολοκλήρωσε ο εκτοπισμός της αγροτικής οικονομίας από τη βιομηχανική-καπιταλιστική. Μετά την οριστική αποσάθρωση της προνεωτερικης κοινωνίας, οι εκπρόσωποι του συντηρητισμού συμμαχούν με τους φιλελεύθερους τέως άσπονδους εχθρούς τους εναντίον της ριζοσπαστικής δημοκρατίας, η οποία με τη σειρά της απλώς ριζοσπαστικοποιεί τα φιλελεύθερα ιδανικά, ενώ ταυτόχρονα προσαρμόζει στους σκοπούς της μοτίβα της συντηρητικής κριτικής στον καπιταλισμό. Ο συντηρητισμός είναι προ πολλού νεκρός, λέει ο Κονδύλης πέθανε μαζί με την εποχή και την κοινωνία η οποία τον γέννησε. Χάρη στη σφαιρικότητα της προοπτικής του, το βιβλίο αποτελεί μια συνθετική ιστορική παρουσίαση των κύριων ιδεολογικών και πολιτικών εξελίξεων που σημάδεψαν τους νεότερους χρόνους, από τις απαρχές τους μέχρι και τον 20ό αιώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Ι. Η έννοια του συντηρητισμού
1. Ο συντηρητισμός στο κοινωνικοπολιτικό και πνευματικό φάσμα των νεότερων χρόνων
2. Ο “συντηρητισμός” ως σύγχρονο πολιτικό σύνθημα
II. Το κοινωνικοϊστορικό περιεχόμενο και το σχήμα της σκέψης του αντιαπολυταρχικού συντηρητισμού
1. Προοπτικές
2. Η αντίληψη περί δικαίου της societas civilis και η σύγχρονη έννοια της κυριαρχικής εξουσίας με φόντο την κοσμοθεωρία της
3. Ο αγώνας της societas civilis κατά της σύγχρονης κυριαρχικής εξουσίας
α. Οι ευγενείς, το κράτος και οι αμφιρρέπειες του συντηρητισμού
β. Νόμιμη και μη νόμιμη απολυταρχία
γ. Το δικαίωμα της αντίστασης και ο συντηρητικός ακτιβισμός
δ. Ο κοινωνικοπολιτικός χαρακτήρας του συστήματος των τάξεων
4. Κεντρικά ιδεολογικά μοτίβα του αντιαπολυταρχικού συντηρητισμού
α. Προοπτικές και εννοιολογική ιστορία της “συντήρησης”
β. Η πρωτοκαθεδρία της αυτοφυούς societas έναντι της κυβερνητικής εξουσίας και η θεωρία του συμβολαίου της (όψιμης) Σχολαστικής
γ. Η ενότητα ηθικής και πολιτικής και ο κρατικός λόγος
δ. Η ύβρις του αυτόνομου Λόγου και η επίκληση της παράδοσης και της ιστορίας
ε. Η ομάδα, τα άτομα και η παγκόσμια τάξη
στ. Πρώιμη κριτική του σύγχρονου κράτους και της καπιταλιστικής οικονομίας
5. Ιδιαιτερότητες της αγγλικής εξέλιξης από τη σκοπιά του ανταγωνισμού μεταξύ της παραδοσιακής αντίληψης περί δικαίου και της σύγχρονης ιδέας της κυριαρχικής εξουσίας
III. Ο αντεπαναστατικός συντηρητισμός και η αναδιατύπωση της αντίληψης περί δικαίου της societas civilis μετά το 1789
1. Προοπτικές
2. Η συνείδηση της συνέχειας στους συντηρητικούς ή η επανάσταση ως συνέχιση της απολυταρχίας
3. Δίκαιο, κυριαρχική εξουσία και κρατική ισχύς στη συντηρητική σκέψη μετά το 1789
α. Η απόρριψη της κατασκευασιμότητας του δικαίου και οι συνεπαγωγές της
β. Η απόρριψη της ιδέας της σύγχρονης κυριαρχικής εξουσίας
και το ζήτημα του χωρισμού των εξουσιών
γ. Οι αρμοδιότητες και τα όρια της βασιλικής ή κρατικής εξουσίας
δ. Αντίδραση και δικτατορία
4. Η ιδέα της societas civilis στον αγώνα κατά του σύγχρονου κράτους
α. Οι συντηρητικές έννοιες του κράτους και της κοινωνίας. Η ενότητα ηθικής και πολιτικής και η απόρριψη του κρατικού λόγου
β. Η συντηρητική ιδέα του έθνους
5. Συντηρητισμός και φιλελευθερισμός
α. Η συντηρητική αξιολόγηση του φιλελευθερισμού και των δυνατοτήτων μιας συμμαχίας μαζί του
β. Το αγγλικό πρότυπο: Αλλαγές και αμφισημίες στην αξιολόγησή του
6. Οι κοσμοθεωρητικές παρεκτάσεις της μονιστικής αντίληψης για το κράτος και την κοινωνία
α. Θεολογικά
β. Ανθρωπολογικά
γ. Ιστοριοφιλοσοφικά
7. Συντηρητική κριτική του καπιταλισμού και του πολιτισμού
α. Πολιτική και οικονομία. Η έννοια της ιδιοκτησίας και η επιρρέπεια του καπιταλισμού σε κρίσεις
β. Η ανθρωπολογική και πολιτιστική πτυχή
8. Ο συντηρητισμός, οι διανοούμενοί του και οι ιδέες του Διαφωτισμού
IV. Η διάλυση του συντηρητισμού και η διανομή της κληρονομιάς του
1. Η αφομοίωση των ευγενών από την κοινωνία και η αποδέσμευση των συντηρητικών από το ιδανικό της societas civilis
α. Η εξέλιξη στη Γαλλία
β. Η εξέλιξη στην Αγγλία
γ. Η εξέλιξη στη Γερμανία
δ. Η απορρόφηση του συντηρητισμού από τον φιλελευθερισμό ενόψει του σοσιαλιστικού κινδύνου
2. Οι συντηρητικοί και η κοινωνική πολιτική κατά τον 19ο αιώνα
3. Η αισθητικοποίηση και η διαφορετική ερμηνεία μοτίβων της συντηρητικής σκέψης σε πολιτικά κινήματα διανουμένων
α. Προοπτικές
β. Άγγλοι πρόδρομοι
γ. Action Francaise
δ. “Συντηρητική επανάσταση”
4. Η διάσπαρτη κληρονομιά του συντηρητισμού
α. Η συντεχνιακή ιδέα
β. Η κριτική του πολιτισμού και η “αριστερά”
γ. Η δικτατορία και η “δεξιά”
5. Τελική παρατήρηση
Κατάλογος των αναφερόμενων βιβλίων
Ευρετήριο κυρίων ονομάτων
Ευρετήριο εννοιών

36,00
Quick View

Σχετικά με τα τρία είδη της νομικής σκέψης

“Η μελέτη για τα τρία είδη της νομικής σκέψης αποτελεί στην σμιτιανή εργογραφία πράγματι την ισχυρότερη ένδειξη όχι μιας καμπής, αλλά ενός διλήμματος και ενός αδιεξόδου για τον συγγραφέα της. Ο Schmitt αναζητά στη σκέψη της συγκεκριμένης τάξης, που πρωτοκαθιερώνει εδώ, μια σύνθεση εγελειανού τύπου, που υπερβαίνει τον θετικισμό ως άθροισμα των αρνητικών στοιχείων της δεοντοκρατίας και της αποφασιοκρατίας, αναζητά δηλαδή μια θετικότητα με νομικοπολιτική ισχύ χωρίς τυχαίες ανάλογα με τη στιγμή αποφάσεις.” (από την Εισαγωγή του Χ. Παπαχαραλάμπους)

15,90
Quick View

Τα θεμελιώδη δικαιώματα στην ιστορική εξέλιξη του συνταγματισμού

Ο συγγραφέας, αναζητώντας το ιστορικό και το σύγχρονο νόημα των θεμελιωδών δικαιωμάτων, παρακολουθεί τη διαχρονική εξέλιξη τους μέσα από τις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες ανάδυσης και ανάπτυξης του συνταγματισμού, χωρίς όμως να παραβλέπει και την “προϊστορία” τους, την οποία εντοπίζει στην ελληνορωμαϊκή παράδοση, στη χριστιανική αντίληψη και στις μεσαιωνικές χάρτες. Κατά τον συγγραφέα, το πραγματικό σημείο τομής στην ιστορία των θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι η θετικοποίησή τους στα συνταγματικά κείμενα της αμερικανικής και της γαλλικής επανάστασης. Ωστόσο, κατά το 19ο αιώνα, ο ευρωπαϊκός συνταγματισμός ακολουθεί διαφορετική πορεία από τον αμερικανικό. Στον ευρωπαϊκό χώρο, ανεξάρτητα από τις ιδιαιτερότητες των αυτοχθόνων συνταγματικών παραδόσεων, κυριαρχεί συνολικά η αντίληψη ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα δεσμεύουν μόνο την εκτελεστική εξουσία, και όχι τον κοινό νομοθέτη. Αντίθετα, στην Αμερική, τα θεμελιώδη δικαιώματα γίνονται εξαρχής αντιληπτά ως αγώγιμα δικαιώματα και κατά του κοινού νομοθέτη, μέσα από το μηχανισμό του δικαστικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων.

9,54
Quick View