Το «Δόγμα του Φασισμού» και η Πολιτική Διαθήκη του Μουσσολίνι

Αναλύουν: Χρίστος Γούδης, Κωνσταντίνος Τσοπάνης, Αλέξανδρος Καρράς

«Ὁ ἰδιότυπος μυστικισμὸς τοῦ Φασισμοῦ, τώρα, ψηλαφεῖται ἀνάγλυφος τόσο στὸ “Δόγμα τοῦ Φασισμοῦ” ὅσο καὶ στὴν “Πολιτικὴ Διαθήκη” τοῦ Μουσσολίνι ποὺ κρατᾶτε ἀνὰ χεῖρας. Πρόκειται γιὰ δυὸ σημαντικὰ ἱστορικὰ ντοκουμέντα ποὺ βλέπουν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος σὲ μιὰ πολλὴ καλὴ μετάφραση, πρᾶγμα σπάνιο γιὰ τὰ ἑλληνικὰ δεδομένα. Ἐδῶ ἡ μετάφραση εἶναι στρωτὴ καὶ ἀποδίδονται τὰ νοήματα τοῦ ἰταλικοῦ κειμένου μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ἀναγνώστης νὰ μὴν ὠθεῖται σὲ παρανοήσεις.» Κωνσταντῖνος Τσοπάνης, Δρ Ἱστορίας καὶ Φιλοσοφίας τῶν Θρησκειῶν

«Ο Μουσολίνι είναι ένα αίνιγμα για μένα. Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που έχει κάνει με ελκύουν. Φαίνεται ότι έκανε πολλά για την αγροτιά. Φυσικά το σιδερένιο γάντι είναι εκεί. Αλλά κατανοώντας ότι η δύναμη είναι η βάση της δυτικής κοινωνίας, οι μεταρρυθμίσεις του Μουσολίνι αξίζουν μια αμερόληπτη μελέτη. Η φροντίδα του για τους φτωχούς ανθρώπους, η αντίθεσή του στην υπερβολική αστικοποίηση, η προσπάθειά του να επιφέρει συντονισμό μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, μου φαίνεται ότι απαιτούν πολύ προσεκτική προσοχή. Πρέπει να πω ότι ήταν γοητευτικός μαζί μου».
(Από την επιστολή του Γκάντι προς τον Ρομάν Ρολάντ)