Books
Χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη
Το καλύτερο δώρο για τα Χριστούγεννα για μικρούς και μεγάλους! Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο «άγιος» της Ελληνικής Λογοτεχνίας, μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη συντροφιά βοηθώντας μας να θυμηθούμε την παράδοση της Πατρίδος μας τις μέρες που η Ελληνορθοδοξία γιορτάζει τη Γέννηση του Θεανθρώπου.
Το μικρό πράσινο βιβλίο
Ο Ayatollah Ruhollah Khomeini ήταν ο άνθρωπος που ξεσήκωσε την Ιρανική Επανάσταση, σταματώντας τον εκδυτικισμό που προωθούσε ο τελευταίος Σάχης του Ιράν. Η Ανατολή δεχόμενη την ιμπεριαλιστική κι αποικιοκρατική πίεση της Δύσης οδηγήθηκε στην αναβίωση του Ισλάμ ως πολιτισμική διαφοροποίηση από τον δυτικό κόσμο, αρνούμενη να εκσυγχρονιστεί με πολιτικά και ιδεολογικά συστήματα προερχόμενα από αυτήν, όπως γράφει ο Samuel Huntington στο βιβλίο «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών». Από το 1979 το Ιράν κυβερνάται από τον σιιτικό κλήρο και αυτό το μικρό πράσινο βιβλίο εξηγεί τι σημαίνει η φράση του Khomeini: «Το Ισλάμ είναι πολιτική ή δεν είναι τίποτα.»
Το Ισλάμ εν συγκρίσει με τον Εθνικοσοσιαλισμό
Για την Saïda Savitri γνωρίζουμε ελάχιστα, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην την συγχέουμε με την «Ιέρεια του Χίτλερ», δηλαδή την Savitri Devi. Ήταν συγγραφέας του βιβλίου «L’ Islam et les Temps modernes» (Το Ισλάμ και οι Σύγχρονοι Καιροί), όπου καταπιάνεται με τις «βαθύτερες αιτίες παρακμής» του μουσουλμανικού κόσμου. Το «L’ Islam devant le National-socialisme» (1943) είναι το δεύτερο έργο της κι αποτελεί μια σύγκριση στίχων του Κορανίου και αποφθεγμάτων του Αδόλφου Χίτλερ, έχοντας ως απώτερο στόχο να επισημάνει μια ιδεολογική σύγκλιση. Η Saïda Savitri το καθιστά ξεκάθαρο αυτό από την αρχή του βιβλίου:
«Οι αμετάβλητες αρχές του Κορανίου θα είναι η βάση μας. Αυτές της οργάνωσής μας θα πρέπει να αντλήσουν την έμπνευση από την Δύση, καθώς ο μακρύς μας ύπνος μάς έχει αφήσει αρκετούς αιώνες πίσω.»
Μια τέτοια άποψη έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές του παραδοσιακού Ισλάμ. Η μελέτη του βιβλίου αυτού όμως βοηθά να βγουν πολύ χρήσιμα ιστορικά συμπεράσματα.
Πανευρώπη – Το όραμα του Coudenhove-Kalergi κι οι επαφές του με τον Mussolini
Πολλές θεωρίες συνωμοσίας έχουν ακουστεί κι έχουν γραφτεί για τον Richard N. Coudenhove-Kalergi. Όλα αυτά μου κέντρισαν την περιέργεια να ασχοληθώ με εκείνα που ο ίδιος έγραψε για να κρίνω ο ίδιος τι πραγματικά ισχύει. Διαπίστωσα ότι ήταν ένας πολύ σημαντικός στοχαστής και μια ευφυέστατη προσωπικότητα, ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα. Μελετώντας το πασίγνωστο έργο του «Πανευρώπη» ανακάλυψα ότι ήταν άριστος γνώστης των γεωπολιτικών ζητημάτων που απασχολούν μέχρι και σήμερα την Ευρώπη. Εκείνο όμως που με εξέπληξε ήταν ότι είχε προσεγγίσει τον Μπενίτο Μουσολίνι για να του μεταδώσει την ιδέα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Στο μικρό αυτό βιβλίο παρουσιάζονται οι ιδέες του για την ενωμένη Ευρώπη και οι προσπάθειές του να πείσει τον Μουσολίνι να αναλάβει την ένωση της Ευρώπης υπό το fascio. Παρουσιάζονται όλα έτσι όπως τα έγραψε ο ίδιος στα βιβλία του και παράλληλα γίνονται αντιστοιχίες με τις ιδέες του Νίτσε, του Ιουλίου Έβολα, του Ντομινίκ Βενέρ, του Πιερ Ντριέ λα Ροσέλ, του Όττο Στράσσερ, του Μωρίς Μπαρρές και του Ίωνα Δραγούμη. Η Ιστορία θα μπορούσε να είχε γραφτεί διαφορετικά εάν είχε καταφέρει ο Καλέργι να πείσει τον Μουσολίνι;
Των Ελλήνων
Η μεγαλοσύνη των εθνών δεν μετριέται με το στρέμμα.
Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται
και με το αίμα.
Κωστής Παλαμάς
Τρεις χιλιάδες χρόνια ελληνική γλώσσα και ελληνική ιστορία συμπυκνωμένη στην λιτότητα του ποιητικού λόγου. Χρὴ λέγειν τὰ καίρια. Στην εποχή μας των γοργών ρυθμών, της αγχώδους κινητικότητας και της φυγής σε ένα μελλοντικό πουθενά, η αναγωγή στην πεμπτουσία της ελληνικότητας αποτελεί υπαρξιακή πράξη αντίστασης ενάντια σε έναν δυσοίωνο τεχνολογικό νεοβαρβαρισμό και έναν αμοραλιστικό και στυγνό οικονομισμό, που δίκην πλημμυρίδας κατακλύζουν τη γη των προγόνων μας.
Το ολοκληρωτικό κράτος ενάντια στον άνθρωπο
Ο Κόμης Coudenhove-Kalergi στις μέρες μας αποτελεί μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και οι ιδέες του για μια ενωμένη Ευρώπη έχουν παρεξηγηθεί. Όμως πρόκειται για έναν διανοούμενο υψηλοτάτου επιπέδου με διαύγεια πνευματική και εξαίρετη διεισδυτική ματιά για τα γεγονότα της εποχής του.
Ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε τον αγώνα της «Πανευρώπης» ήταν η Κασσάνδρα της εποχής του κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Στο έργο αυτό καταπιάνεται με όλες τις ιδεολογίες και τα πολιτικά συστήματα. Καταδεικνύει τις ρίζες του Μαρξισμού και του Φασισμού, αλλά αποσαφηνίζει και τον καπιταλισμό. Υποστηρίζει την ελευθερία έναντι του ολοκληρωτισμού, όπως δηλώνει κι ο τίτλος του εν λόγω έργου.
Απέναντι στο ιδεώδες του «Νέου Ανθρώπου» του Μπολσεβικισμού και του Φασισμού αντιτάσσει το ιδεώδες του τζέντλεμαν.
Ο ολοκληρωτισμός δύναται να ελλοχεύει πάντα, ακόμα και στην εποχή μας. Ακόμη και σε καιρούς δημοκρατίας. Άλλωστε το κράτος δύσκολα μπορεί να συμβιβαστεί με την ελευθερία των ανθρώπων που εξουσιάζει. Σε περιόδους κρίσης ο ολοκληρωτισμός εμφανίζεται ξανά, με άλλη μορφή και νέα συνθήματα, αλλά ο στόχος είναι πάντοτε η καταπάτηση της ελευθερίας του ανθρώπου εις το όνομα της ισότητας.
Μεταστροφή του Γκαίτε από το γοτθικό προς το αρχαίο ελληνικό πνεύμα
Περιλαμβάνεται ὁ χαιρετισμὸς τοῦ Κωστὴ Παλαμά γιὰ τὴν ἑκατονταετηρίδα του Γκαῖτε.
«Τὸ παρελθόν, τὸ παρὸν κι ἀκόμα μὲ τὴ φαντασία του τὸ μέλλον ἤτανε ἀκένωτη ἀποθήκη τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ πνεύματός του.
Δὲν ἐδίσταζε κάθε τόσο νὰ κάνει ἀναθεώρηση τῶν ἀποθεμάτων του αὐτῶν, πνευματικῶν καὶ ψυχικῶν, καὶ νὰ ἀνανεώνει τὴν παρακαταθήκη του. Ἔτσι συνέβη καὶ μὲ τὴ μεταστροφή του καὶ τὴν πορεία του πρὸς τὸ φωτεινὸ ἑλληνικὸ πνεῦμα ὅταν ἡ ψυχή του καὶ τὸ πνεῦμα του ἀσφυκτιοῦσαν στὴ στενὴ Βαϊμάρη κάτω ἀπὸ τὸ ἰσκερὸ καὶ σκοτεινὸ γοτθικὸ κάστρο.
Ἔσπασε τὶς πύλες αὐτῆς τῆς ψυχικῆς του φυλακῆς, δραπέτευσε στὴν φωτεινὴ Ἰταλία. Γνώρισε τὸν ἀστραφτερὸ ἥλιο τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πνεύματος κι ἄφησεν ἐκεῖ νὰ ζωντανέψουν τὰ νούφαρα τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ψυχῆς του ποὺ κόντευαν νὰ μαραθοῦν. Μὲ ἔκσταση κρατοῦσε ἕνα κεφάλι τῆς Ἥρας στὴ Ρώμη, θαύμαζε τὴν εὐγενικὴ γραμμὴ τῶν κροτάφων καὶ παραληροῦσε γιὰ τὸν ἄγνωστο καλλιτέχνη. Μέσω τῆς ᾿Ιταλίας κέρδισε τὸ ἀρχαῖο ἑλληνικὸ πνεῦμα τὸν μεγαλύτερο στοχαστὴ τῶν αἰώνων. Καὶ τὸ κέρδος αὐτὸ εἶναι μεγάλο καὶ γιὰ τὴν Ἑλλάδα.»
Σίτσα Καραϊσκάκη
Ο Φασισμός ως φαινόμενο της εποχής του κι η ματιά του Κωστή Παλαμά
Αυτή η μικρή μελέτη σκοπό έχει να αναδείξει τις εντυπώσεις που γέννησε στην Ευρώπη η φασιστική επανάσταση. Τον Οκτώβριο του 1922 ο Μουσολίνι και οι Μελανοχίτωνές του, εμπνεόμενοι από την επιτυχημένη Πορεία στο Φιούμε του ποιητή Γκαμπριέλε Ντ’ Αννούντσιο και των Λεγεωνάριών του, ξεκίνησαν την Πορεία στη Ρώμη για να απαιτήσουν την παράδοση της κυβέρνησης της Ιταλίας από τον Βιττόριο Εμμανουέλε ΙΙΙ. Μεταξύ των πολλών Ευρωπαίων διανοουμένων που τους κέντρισαν το ενδιαφέρον τα γεγονότα της Ιταλίας ήταν και ο Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς. Τα άρθρα του στην εφημερίδα «Εμπρός» παρατίθενται στην ανά χείρας έκδοση κι έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, ενώ αποτελούν και πολύ σημαντικό ντοκουμέντο. Ο δημοτικιστής ποιητής εξέτασε την σύνθεση των ιδεών του φασιστικού κινήματος, αλλά και την προσωπικότητα του επαναστάτη Μπενίτο Μουσολίνι, προβλέποντας μάλιστα και το τέλος του. Επιπροσθέτως, περιλαμβάνεται και το γράμμα του Παλαμά προς τον ηγέτη του Φουτουρισμού, Φιλίππο Τ. Μαρινέττι, καθώς κι ένα του ποίημα για τις ιδέες των φουτουριστών.
Το «Δόγμα του Φασισμού» και η Πολιτική Διαθήκη του Μουσσολίνι
Αναλύουν: Χρίστος Γούδης, Κωνσταντίνος Τσοπάνης, Αλέξανδρος Καρράς
«Ὁ ἰδιότυπος μυστικισμὸς τοῦ Φασισμοῦ, τώρα, ψηλαφεῖται ἀνάγλυφος τόσο στὸ “Δόγμα τοῦ Φασισμοῦ” ὅσο καὶ στὴν “Πολιτικὴ Διαθήκη” τοῦ Μουσσολίνι ποὺ κρατᾶτε ἀνὰ χεῖρας. Πρόκειται γιὰ δυὸ σημαντικὰ ἱστορικὰ ντοκουμέντα ποὺ βλέπουν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος σὲ μιὰ πολλὴ καλὴ μετάφραση, πρᾶγμα σπάνιο γιὰ τὰ ἑλληνικὰ δεδομένα. Ἐδῶ ἡ μετάφραση εἶναι στρωτὴ καὶ ἀποδίδονται τὰ νοήματα τοῦ ἰταλικοῦ κειμένου μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ἀναγνώστης νὰ μὴν ὠθεῖται σὲ παρανοήσεις.» Κωνσταντῖνος Τσοπάνης, Δρ Ἱστορίας καὶ Φιλοσοφίας τῶν Θρησκειῶν
«Ο Μουσολίνι είναι ένα αίνιγμα για μένα. Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που έχει κάνει με ελκύουν. Φαίνεται ότι έκανε πολλά για την αγροτιά. Φυσικά το σιδερένιο γάντι είναι εκεί. Αλλά κατανοώντας ότι η δύναμη είναι η βάση της δυτικής κοινωνίας, οι μεταρρυθμίσεις του Μουσολίνι αξίζουν μια αμερόληπτη μελέτη. Η φροντίδα του για τους φτωχούς ανθρώπους, η αντίθεσή του στην υπερβολική αστικοποίηση, η προσπάθειά του να επιφέρει συντονισμό μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, μου φαίνεται ότι απαιτούν πολύ προσεκτική προσοχή. Πρέπει να πω ότι ήταν γοητευτικός μαζί μου».
(Από την επιστολή του Γκάντι προς τον Ρομάν Ρολάντ)
