Books
Χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη
Το καλύτερο δώρο για τα Χριστούγεννα για μικρούς και μεγάλους! Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο «άγιος» της Ελληνικής Λογοτεχνίας, μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη συντροφιά βοηθώντας μας να θυμηθούμε την παράδοση της Πατρίδος μας τις μέρες που η Ελληνορθοδοξία γιορτάζει τη Γέννηση του Θεανθρώπου.
Το μικρό πράσινο βιβλίο
Ο Ayatollah Ruhollah Khomeini ήταν ο άνθρωπος που ξεσήκωσε την Ιρανική Επανάσταση, σταματώντας τον εκδυτικισμό που προωθούσε ο τελευταίος Σάχης του Ιράν. Η Ανατολή δεχόμενη την ιμπεριαλιστική κι αποικιοκρατική πίεση της Δύσης οδηγήθηκε στην αναβίωση του Ισλάμ ως πολιτισμική διαφοροποίηση από τον δυτικό κόσμο, αρνούμενη να εκσυγχρονιστεί με πολιτικά και ιδεολογικά συστήματα προερχόμενα από αυτήν, όπως γράφει ο Samuel Huntington στο βιβλίο «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών». Από το 1979 το Ιράν κυβερνάται από τον σιιτικό κλήρο και αυτό το μικρό πράσινο βιβλίο εξηγεί τι σημαίνει η φράση του Khomeini: «Το Ισλάμ είναι πολιτική ή δεν είναι τίποτα.»
Το Ισλάμ εν συγκρίσει με τον Εθνικοσοσιαλισμό
Για την Saïda Savitri γνωρίζουμε ελάχιστα, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην την συγχέουμε με την «Ιέρεια του Χίτλερ», δηλαδή την Savitri Devi. Ήταν συγγραφέας του βιβλίου «L’ Islam et les Temps modernes» (Το Ισλάμ και οι Σύγχρονοι Καιροί), όπου καταπιάνεται με τις «βαθύτερες αιτίες παρακμής» του μουσουλμανικού κόσμου. Το «L’ Islam devant le National-socialisme» (1943) είναι το δεύτερο έργο της κι αποτελεί μια σύγκριση στίχων του Κορανίου και αποφθεγμάτων του Αδόλφου Χίτλερ, έχοντας ως απώτερο στόχο να επισημάνει μια ιδεολογική σύγκλιση. Η Saïda Savitri το καθιστά ξεκάθαρο αυτό από την αρχή του βιβλίου:
«Οι αμετάβλητες αρχές του Κορανίου θα είναι η βάση μας. Αυτές της οργάνωσής μας θα πρέπει να αντλήσουν την έμπνευση από την Δύση, καθώς ο μακρύς μας ύπνος μάς έχει αφήσει αρκετούς αιώνες πίσω.»
Μια τέτοια άποψη έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές του παραδοσιακού Ισλάμ. Η μελέτη του βιβλίου αυτού όμως βοηθά να βγουν πολύ χρήσιμα ιστορικά συμπεράσματα.
Πανευρώπη – Το όραμα του Coudenhove-Kalergi κι οι επαφές του με τον Mussolini
Πολλές θεωρίες συνωμοσίας έχουν ακουστεί κι έχουν γραφτεί για τον Richard N. Coudenhove-Kalergi. Όλα αυτά μου κέντρισαν την περιέργεια να ασχοληθώ με εκείνα που ο ίδιος έγραψε για να κρίνω ο ίδιος τι πραγματικά ισχύει. Διαπίστωσα ότι ήταν ένας πολύ σημαντικός στοχαστής και μια ευφυέστατη προσωπικότητα, ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα. Μελετώντας το πασίγνωστο έργο του «Πανευρώπη» ανακάλυψα ότι ήταν άριστος γνώστης των γεωπολιτικών ζητημάτων που απασχολούν μέχρι και σήμερα την Ευρώπη. Εκείνο όμως που με εξέπληξε ήταν ότι είχε προσεγγίσει τον Μπενίτο Μουσολίνι για να του μεταδώσει την ιδέα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Στο μικρό αυτό βιβλίο παρουσιάζονται οι ιδέες του για την ενωμένη Ευρώπη και οι προσπάθειές του να πείσει τον Μουσολίνι να αναλάβει την ένωση της Ευρώπης υπό το fascio. Παρουσιάζονται όλα έτσι όπως τα έγραψε ο ίδιος στα βιβλία του και παράλληλα γίνονται αντιστοιχίες με τις ιδέες του Νίτσε, του Ιουλίου Έβολα, του Ντομινίκ Βενέρ, του Πιερ Ντριέ λα Ροσέλ, του Όττο Στράσσερ, του Μωρίς Μπαρρές και του Ίωνα Δραγούμη. Η Ιστορία θα μπορούσε να είχε γραφτεί διαφορετικά εάν είχε καταφέρει ο Καλέργι να πείσει τον Μουσολίνι;
Των Ελλήνων
Η μεγαλοσύνη των εθνών δεν μετριέται με το στρέμμα.
Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται
και με το αίμα.
Κωστής Παλαμάς
Τρεις χιλιάδες χρόνια ελληνική γλώσσα και ελληνική ιστορία συμπυκνωμένη στην λιτότητα του ποιητικού λόγου. Χρὴ λέγειν τὰ καίρια. Στην εποχή μας των γοργών ρυθμών, της αγχώδους κινητικότητας και της φυγής σε ένα μελλοντικό πουθενά, η αναγωγή στην πεμπτουσία της ελληνικότητας αποτελεί υπαρξιακή πράξη αντίστασης ενάντια σε έναν δυσοίωνο τεχνολογικό νεοβαρβαρισμό και έναν αμοραλιστικό και στυγνό οικονομισμό, που δίκην πλημμυρίδας κατακλύζουν τη γη των προγόνων μας.
Το ολοκληρωτικό κράτος ενάντια στον άνθρωπο
Ο Κόμης Coudenhove-Kalergi στις μέρες μας αποτελεί μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και οι ιδέες του για μια ενωμένη Ευρώπη έχουν παρεξηγηθεί. Όμως πρόκειται για έναν διανοούμενο υψηλοτάτου επιπέδου με διαύγεια πνευματική και εξαίρετη διεισδυτική ματιά για τα γεγονότα της εποχής του.
Ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε τον αγώνα της «Πανευρώπης» ήταν η Κασσάνδρα της εποχής του κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Στο έργο αυτό καταπιάνεται με όλες τις ιδεολογίες και τα πολιτικά συστήματα. Καταδεικνύει τις ρίζες του Μαρξισμού και του Φασισμού, αλλά αποσαφηνίζει και τον καπιταλισμό. Υποστηρίζει την ελευθερία έναντι του ολοκληρωτισμού, όπως δηλώνει κι ο τίτλος του εν λόγω έργου.
Απέναντι στο ιδεώδες του «Νέου Ανθρώπου» του Μπολσεβικισμού και του Φασισμού αντιτάσσει το ιδεώδες του τζέντλεμαν.
Ο ολοκληρωτισμός δύναται να ελλοχεύει πάντα, ακόμα και στην εποχή μας. Ακόμη και σε καιρούς δημοκρατίας. Άλλωστε το κράτος δύσκολα μπορεί να συμβιβαστεί με την ελευθερία των ανθρώπων που εξουσιάζει. Σε περιόδους κρίσης ο ολοκληρωτισμός εμφανίζεται ξανά, με άλλη μορφή και νέα συνθήματα, αλλά ο στόχος είναι πάντοτε η καταπάτηση της ελευθερίας του ανθρώπου εις το όνομα της ισότητας.
Μεταστροφή του Γκαίτε από το γοτθικό προς το αρχαίο ελληνικό πνεύμα
Περιλαμβάνεται ὁ χαιρετισμὸς τοῦ Κωστὴ Παλαμά γιὰ τὴν ἑκατονταετηρίδα του Γκαῖτε.
«Τὸ παρελθόν, τὸ παρὸν κι ἀκόμα μὲ τὴ φαντασία του τὸ μέλλον ἤτανε ἀκένωτη ἀποθήκη τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ πνεύματός του.
Δὲν ἐδίσταζε κάθε τόσο νὰ κάνει ἀναθεώρηση τῶν ἀποθεμάτων του αὐτῶν, πνευματικῶν καὶ ψυχικῶν, καὶ νὰ ἀνανεώνει τὴν παρακαταθήκη του. Ἔτσι συνέβη καὶ μὲ τὴ μεταστροφή του καὶ τὴν πορεία του πρὸς τὸ φωτεινὸ ἑλληνικὸ πνεῦμα ὅταν ἡ ψυχή του καὶ τὸ πνεῦμα του ἀσφυκτιοῦσαν στὴ στενὴ Βαϊμάρη κάτω ἀπὸ τὸ ἰσκερὸ καὶ σκοτεινὸ γοτθικὸ κάστρο.
Ἔσπασε τὶς πύλες αὐτῆς τῆς ψυχικῆς του φυλακῆς, δραπέτευσε στὴν φωτεινὴ Ἰταλία. Γνώρισε τὸν ἀστραφτερὸ ἥλιο τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πνεύματος κι ἄφησεν ἐκεῖ νὰ ζωντανέψουν τὰ νούφαρα τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ψυχῆς του ποὺ κόντευαν νὰ μαραθοῦν. Μὲ ἔκσταση κρατοῦσε ἕνα κεφάλι τῆς Ἥρας στὴ Ρώμη, θαύμαζε τὴν εὐγενικὴ γραμμὴ τῶν κροτάφων καὶ παραληροῦσε γιὰ τὸν ἄγνωστο καλλιτέχνη. Μέσω τῆς ᾿Ιταλίας κέρδισε τὸ ἀρχαῖο ἑλληνικὸ πνεῦμα τὸν μεγαλύτερο στοχαστὴ τῶν αἰώνων. Καὶ τὸ κέρδος αὐτὸ εἶναι μεγάλο καὶ γιὰ τὴν Ἑλλάδα.»
Σίτσα Καραϊσκάκη
Ex persona Constantinoupoleos devastatae – Δύο ἄγνωστες Λατινικὲς μαρτυρίες γιὰ τὴν Ἅλωση τῆς Βασιλευούσης τὸ 1453
Ἡ μετάφραση ἀπὸ τὸ λατινικὸ πρωτότυπο αὐτῶν τῶν δύο μακροσκελῶν ἐπιστολῶν – τῶν Λεονάρδου τοῦ Χίου καὶ Λομμελίνο, Καθολικοῦ Ἀρχιεπισκόπου Λέσβου καὶ Ποτεστὰ τοῦ Πέραν ἀντιστοίχως – ὑπῆρξε ἔργο χρονοβόρο καὶ ἐπίπονο. Ἐπιδοθήκαμε σὲ αὐτό, πιστεύοντας ὅτι εἶναι πολὺ χρήσιμο γιὰ τὴν ἐθνική μας αὐτογνωσία, νὰ μπορέσουμε νὰ δοῦμε τὰ περὶ τῆς Ἁλώσεως γεγονότα καὶ μέσα ἀπὸ τὸ βλέμμα ἑνὸς Γενουάτη Καθολικοῦ Ἀρχιερέα, ὁ ὁποῖος δὲν στάθηκε ἁπλῶς μάρτυς τῶν ἐξελίξεων ἀλλὰ τοὐναντίον πολέμησε μὲ γενναιότητα καὶ θάρρος ὑπερασπιζόμενος τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων, τῆς ὁποίας τὴν ἅλωση θρήνησε. Σημαντικὸ ἐπίσης εἶναι νὰ δοῦμε καὶ τὸ πὼς ἀντιμετώπισαν οἱ Φραγκολεβαντίνοι τῆς Ἀνατολῆς – οἱ Γενουάτες τοῦ Πέραν ἕν προκειμένω, μέσα ἀπὸ τὴν ἐπιστολὴ τοῦ Ποτεστά τους – τὴν πολιορκία καὶ τὴν Ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἔτσι σήμερα, μετὰ ἀπὸ πολὺ κόπο εἴμαστε στὴν εὐχάριστη θέση νὰ παρουσιάσουμε στὸ ἑλληνικὸ ἀναγνωστικὸ κοινὸ τὴν πρώτη ἑλληνικὴ μετάφραση, τῶν πολὺ σημαντικῶν αὐτῶν Ἐπιστολῶν – Ἀφηγήσεων τῆς Ἁλώσεως, ἔστω καὶ ἕξι σχεδὸν αἰῶνες μετὰ τὴ συγγραφή τους. Πρόκειται γιὰ ἕνα ἔργο, εὐλαβικὰ ἀφιερωμένο ἀπὸ τὸν μεταφραστὴ ὡς ἐλάχιστο φόρο τιμῆς, στὴν ἱερὰ μνήμη ὅλων αὐτῶν ποὺ ἔπεσαν μαχόμενοι μὲ αὐτοθυσία γιὰ τὴν ἰδέα τῆς Αὐτοκρατορίας, μὲ πρῶτον τὸν μαρμαρωμένο Βασιλιᾶ, Κωνσταντῖνο ΙΑ΄ Παλαιολόγο.
Ο κόσμος ως αποκάλυψη – Η μυστική διδασκαλία του Ισλάμ
Στὸ Ἰσλὰμ ὁ κόσμος θεωρεῖται ὡς σκόπιμη ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, ὡς ἔνδυμα σκοπίμως φορεμένο, σὰν ἀποτέλεσμα κάποιων ἐνσυνείδητων θεϊκῶν προσαρμογῶν. Δηλαδὴ ὁ ἀπρόσιτος Θεός, ὁ «κεκρυμμένος θησαυρός», ὁ Ἄναρχος καὶ Ἀπεριόριστος, προσαρμόζεται συγκαταβατικῶς στοὺς ὅρους καὶ τίς συνθῆκες τοῦ πεπερασμένου, λαμβάνοντας μορφὲς καὶ τρόπους προσιτοὺς στὶς ἀνθρώπινες διανοητικὲς ἱκανότητες, προσιτοὺς στὶς συνθῆκες τοῦ πεπερασμένου. Μιὰ τέτοια ἀντίληψη ἀξιοσημείωτης λεπτότητος καὶ εὐστροφίας περὶ τῆς σχέσεως μεταξὺ Θεοῦ καὶ κόσμου προσιδιάζει τοὐλάχιστον στὸ κλίμα του Ἰσλάμ, ἀκριβῶς ἐπειδὴ ἡ σκέψη του εἶναι βαθιὰ πεπεισμένη γιὰ τὴν γενικευμένη παρουσία τοῦ θαύματος. Ἔτσι ὁ Θεός, σὰν αὐτουργὸς τῶν θαυμάτων, πραγματοποιεῖ τελικὰ καὶ τὸ μεγαλύτερο θαῦμα, δηλαδὴ γίνεται Αὐτὸς ὁ ἴδιος προσιτός, στὶς συνθῆκες τοῦ πεπερασμένου, ἐνῷ ἡ Ὕπαρξη του παραμένει φύσει ἀπρόσιτος.
Ὁ κόσμος ἐμφανίζεται ὡς ἕνας «χιτῶνας» τοῦ Θεοῦ, ὄχι σὰν ἕνα ἁπλὸ ἀπατηλὸ καὶ ἄσκοπο, ἕνα ἀνόητο παιχνίδι, ἀλλὰ ὡς ἕνα «ἔνδυμα», ὡς μιὰ πλήρης νοήματος σκόπιμη πράξη. Ὁ Θεὸς ἐπιθυμεῖ νὰ γίνει ὁρατός, προσιτός, σὲ αὐτὴ τὴν ὁδὸ τῶν τελικῶν πράξεων, ἀλλὰ ὅπως οἱ ἴδιες οἱ τελικὲς πράξεις ἀνήκουν σὲ ἕναν κόσμο, θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ ἰσχυρισθεῖ ὅτι ὁ Θεὸς δημιουργεῖ τὸν κόσμο, μόνο καὶ μόνο, ἐπειδὴ θέλει νὰ ἐμφανισθεῖ, νὰ ἀποκαλυφθεῖ, ἀκριβῶς μέσῳ τῶν γεγονότων τὰ ὁποῖα Αὐτὸς δημιουργεῖ. Ὑπάρχει ἐδῶ μιὰ ἀρχικὴ πρόθεση τοῦ Θεοῦ, νὰ φανερωθεῖ σὲ τελικὲς γήινες συνθῆκες. Αὐτὴ ἡ καθολική, ἡ συμπαντικὴ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ περιγράφει ἕναν σκοπὸ τῆς Θεότητος, ἀπὸ τὸν ὁποῖον συνεπάγεται ὅτι ὁ κόσμος, μολονότι εἶναι μόνο ἕνα ἔνδυμα, ὡστόσο λαμβάνει στὴν ἰσλαμικὴ φιλοσοφία τὸν χαρακτῆρα, μιᾶς καθιερώσεως. Ὁ κόσμος δὲν εἶναι στερεῖται νοήματος, σὰν μιὰ αὐταπάτη ἢ σὰν μιὰ ὑποβιβασμένη ὕπαρξη, ὅπως εἶναι στὸν Βραχμανισμὸ καὶ στὸν Νεοπλατωνισμό, ἀλλὰ εἶναι πλήρης ἔκφραση, βεβαιωτικὴ μιᾶς κάποιας θεϊκῆς προθέσεως. Τὸ Ἰσλὰμ κλίνει περισσότερο στὸ νὰ χαρεῖ καὶ νὰ ἀπολαύσει τὸν κόσμο καὶ δὲν καλλιεργεῖ τὴν ἀσκητικὴ περιφρόνηση τῆς ζωῆς.
Ἀκόμα καὶ τά μοναχικὰ τάγματα ποὺ ἐμφανίστηκαν στὸ Ἰσλὰμ δὲν ἀπαίτησαν φυγὴ ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ διάλυση τῆς οἰκογενείας. Τόσο οἱ Σούφι ὅσο καὶ οἱ Δερβίσηδες, ποὺ μέσα ἀπὸ τὸν χορό, τίς συνεχεῖς περιστροφὲς καὶ τίς φωνὲς ἔφταναν στὴν μυστικιστικὴ ἔκσταση, ζοῦσαν μέσα στὸν κόσμο. Ἀκολουθοῦσαν μόνο κάποιους ἰδιαίτερους κανόνες ποὺ τοὺς ἐπέβαλλάν πενία, ὑπακοὴ καὶ ἁγνότητα.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εἰσαγωγή
Οἱ Ἄραβες
Γέννηση καὶ νεανικὰ χρόνια τοῦ Μωάμεθ
Ὁ πρῶτος γάμος τοῦ Μωάμεθ
Οἱ Ἀποκαλύψεις του – Τὸ ἱερὸ Κοράνιο
Κρίσις καὶ μετὰ θάνατον ζωή
Τὸ θαῦμα στὴ διδασκαλία τοῦ Μωάμεθ
Καταγωγὴ τοῦ μυστικισμοῦ στὸ Ἰσλάμ
Οἱ πρῶτοι μαθητὲς καὶ ἀντίπαλοι τοῦ Μωάμεθ
Ἐγίρα
Ὁ πρῶτος ἱερὸς πόλεμος
Προσπάθειες ἐξαπλώσεως τοῦ Ἰσλάμ
Πρώτη σύγκρουση μὲ τὸν βυζαντινὸ αὐτοκρατορικὸ στρατό
Κατάληψη τῆς Μέκκας καὶ θάνατος τοῦ Προφήτη
Τὰ μετὰ τὸν Μωάμεθ
Οἱ σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μὲ τὸ Ἰσλάμ
Βιβλιογραφία
ΑΣΣΑΣΙΝΟΙ
Ἡ γέννηση καὶ ἡ ἐξέλιξη τοῦ Ἰσλαμικοῦ ἐξτρεμισμοῦ
Χρονολόγιο
Οἱ δύο γάτες
Ἀραβικὸ παραμύθι
Ο Φασισμός ως φαινόμενο της εποχής του κι η ματιά του Κωστή Παλαμά
Αυτή η μικρή μελέτη σκοπό έχει να αναδείξει τις εντυπώσεις που γέννησε στην Ευρώπη η φασιστική επανάσταση. Τον Οκτώβριο του 1922 ο Μουσολίνι και οι Μελανοχίτωνές του, εμπνεόμενοι από την επιτυχημένη Πορεία στο Φιούμε του ποιητή Γκαμπριέλε Ντ’ Αννούντσιο και των Λεγεωνάριών του, ξεκίνησαν την Πορεία στη Ρώμη για να απαιτήσουν την παράδοση της κυβέρνησης της Ιταλίας από τον Βιττόριο Εμμανουέλε ΙΙΙ. Μεταξύ των πολλών Ευρωπαίων διανοουμένων που τους κέντρισαν το ενδιαφέρον τα γεγονότα της Ιταλίας ήταν και ο Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς. Τα άρθρα του στην εφημερίδα «Εμπρός» παρατίθενται στην ανά χείρας έκδοση κι έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, ενώ αποτελούν και πολύ σημαντικό ντοκουμέντο. Ο δημοτικιστής ποιητής εξέτασε την σύνθεση των ιδεών του φασιστικού κινήματος, αλλά και την προσωπικότητα του επαναστάτη Μπενίτο Μουσολίνι, προβλέποντας μάλιστα και το τέλος του. Επιπροσθέτως, περιλαμβάνεται και το γράμμα του Παλαμά προς τον ηγέτη του Φουτουρισμού, Φιλίππο Τ. Μαρινέττι, καθώς κι ένα του ποίημα για τις ιδέες των φουτουριστών.