Φιλοσοφία της ζωής – ο ηρωικός τρόπος ζωής
Φιόντορ Ντοστογιέβσκη Αλληλογραφία (1834-1859)
ΜΕ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ Ο Φ. ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΒΣΚΗ αντικατέστησε το προσωπικό του ημερολόγιο, σε αντίθεση με τον Λέοντα Τολστόη που κρατούσε συστηματικά και λεπτομερειακά αυτοβιογραφικές σημειώσεις.
Στην αρχή στα γράμματα προς τον πατέρα του και, στη συνέχεια -μετά τη δολοφονία του το 1839- προς τους κηδεμόνες συγγενείς του, και κυρίως προς τον Μιχαήλ, καθρεφτίζονται οι προσπάθειες του νεαρού Φιόντορ στην ακαδημαϊκή του ζωή μέσα στο αριστοκρατικό περιβάλλον με τα άκαμπτα στρατιωτικά ήθη, όπου είναι αναγκασμένος να μετράει συνεχώς και το τελευταίο καπίκι και να κάνει απεγνωσμένες εκκλήσεις για οικονομική βοήθεια. Αναζητεί ταυτόχρονα τη λύτρωση στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία, βιώνοντας με ρομαντικό πάθος ενδόμυχες συναισθηματικές εξάρσεις που προοιωνίζονται τη μελλοντική μεταμόρφωση της ψυχής του συγγραφέα.
Ιδιαίτερη βαρύτητα και αξία έχουν τα γράμματα του 1849 προς τον Μιχαήλ από το μαρτυρικό κελί της απομόνωσης στις φυλακές του Φρουρίου Πετροπάβλοβσκ, μετά τη σύλληψή του για τη συμμετοχή του στον επαναστατικό Κύκλο Πετρασέβσκη.
Μετά το 1849 ακολουθεί παρατεταμένη σιωπή. H αλληλογραφία του Ντοστογιέβσκη διακόπτεται απότομα κι αρχίζει μόνο μετά τις 22 Φεβρουαρίου 1854, όταν ο συγγραφέας επιστρέφει από τα κάτεργα, για να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής του εκτοπισμένος ως απλός στρατιώτης σε διάφορες πόλεις της Σιβηρίας.
Φύλακας Άγγελος
Η Ελένη είναι μια δεκαεφτάχρονη κοπέλα η οποία χάνει τους γονείς της σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Στο ατύχημα πεθαίνει και η ίδια όμως ένας άγγελος τη στέλνει πίσω στη ζωή. Εκείνη πιστεύει ότι αυτός είναι ο φύλακας άγγελος της όμως όταν διηγείται στους γύρω της τη μεταθανάτια εμπειρία της οι περισσότεροι δεν την πιστεύουν, θεωρούν ότι έχει υποστεί μετατραυματικό σοκ και δεν δίνουν σημασία στα λόγια της. Μια ημέρα έρχεται στο σχολείο ένας καινούριος μαθητής ο Ραφαήλ και μόλις τον βλέπει ξέρει ότι εκείνος είναι ο άγγελος της. Ο Ραφαήλ κάνει τα αδύνατα δυνατά να την αποφύγει, όμως ταυτόχρονα είναι συνέχεια δίπλα της και την προστατεύει από τους κινδύνους κι έτσι οι δύο νέοι αρχίζουν να νιώθουν έντονα συναισθήματα ο ένας για τον άλλον. Όμως η αγάπη τους είναι ένα τρομερό λάθος το οποίο είναι σε θέση να χαλάσει την ισορροπία όλου του κόσμου.
Φυλετισμός και Αντισημιτισμός στην Ιταλία του Μεσοπολέμου
Για πρώτη φορά μέσα από πρωτογενείς πηγές ρίχνεται άπλετο φως για την αλήθεια γύρω από το φυλετικό και αντισημιτικό ζήτημα στην Ιταλία του Μεσοπολέμου. Η παρούσα έκδοση αποτελεί προϊόν έρευνας και συγκέντρωσης ντοκουμέντων από τη Φασιστική Ιταλία.
Ποιες ήταν οι απόψεις για τη θεωρία του φυλετισμού στο καθεστώς του Μουσολίνι; Ποιες ήταν οι απόψεις του Ιουλίου Έβολα; Ποιοι νόμοι θεσπίστηκαν προς υπεράσπιση της φυλής και πως αντιμετωπίστηκαν οι Εβραίοι; Υπήρχε αντισημιτισμός στο φασιστικό κράτος της Ιταλίας; Πως αντιμετώπιζαν τις θεωρίες των Παγγερμανιστών στην Ιταλία; Όλα αυτά απαντώνται από τους φυλετικούς νόμους που μεταφράστηκαν για πρώτη φορά στα ελληνικά. Ομιλίες και άρθρα του Μπενίτο Μουσολίνι, άρθρο του Ιουλίου Έβολα που εξιστορεί τη συνάντησή του με τον Μουσολίνι και τα όσα ειπώθηκαν για τις απόψεις του σχετικά με το φυλετικό ζήτημα. Εξαιρετικά σημαντική φυσικά και η διάλεξη του Ρομπέρτο Φαρινάτσι με τον τίτλο «Η Εκκλησία και οι Εβραίοι».
Την έρευνα αυτή πραγματοποίησαν ο Αλέξανδρος Καρράς σε συνεργασία με τον Μιχάλη Δέλτα, ο οποίος είναι και ο μεταφραστής των ντοκουμέντων.
Φως στο «σκοτεινό δωμάτιο»
Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να ασκήσει εποικοδομητική κριτική στην εργασία του κ. Αλέξη Παπαχελά “ΕΝΑ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ 1967-1974. Ο Ιωαννίδης και η παγίδα της Κύπρου – Τα πετρέλαια στο Αιγαίο – Ο ρόλος των Αμερικανών” (εκδόσεις Μεταίχμιο, 2021). Δεν έρχεται απαραίτητα να επικρίνει, αλλά κυρίως να συμπληρώσει. Κεφάλαιο προς κεφάλαιο επισημαίνει τα σωστά και τα λάθη, διερευνά τις ελλείψεις, συμπληρώνει τις παραλείψεις, καταλήγει σε συμπεράσματα: Αποκαλύπτει άγνωστα ιστορικά γεγονότα τα όποια δεν αναφέρονται, όπως: η στάση Παπαδοπούλου στην κρίση της Ιορδανίας (Σεπτ. 1970), η ελληνοαμερικανική κρίση (Αυγ. 1971), η παραίτηση από την δωρεάν βοήθεια (Ίαν. 1973), οι ενδοκυπριακές συνομιλίες (1972-73), το άγνωστο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (Οκτ. 1973), ο απόρρητος σχεδιασμός πολιτικοποιήσεως και εκλογών (Νοέμβρ. 1973), άγνωστες πτυχές του καθεστώτος Ιωαννίδη, οι κινήσεις επανόδου του Γ. Παπαδόπουλου κ.ά. [. . .]
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Μέρος Α: 13-12-1967 έως 24-11-1973
1968: Ο “ΓΚΩΛΛΙΚΟΣ” ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΙ Η.Π.Α. ΚΑΙ Ο ΑΝΔΡΕΑΣ
1969-1970: ΥΠΗΡΞΕ ΕΡΩΤΑΣ; ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ Η.Π.Α. ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ
1970-1973: ΕΛΛΑΣ, Η.Π.Α. ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
1973: ΕΝΑ ΚΡΙΣΙΜΟ ΕΤΟΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟ
Μέρος Β: 25-11-1973 έως 17-8-1974
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ Η.Π.Α. ΚΑΙ Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ
ΤΟ “ΜΟΙΡΑΙΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ” ΚΑΤΑ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΚΑΙ Ο “ΑΤΤΙΛΑΣ” Ι
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΚΑΙ Ο “ΑΤΤΙΛΑΣ” ΙΙ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: 21-4-1967: Ο ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ Η.Π.Α.
Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ
Περιλαμβάνει: Cd στο οποίο ο Έζρα Πάουντ απαγγέλει το ποίημα
Η επιρροή του Πάουντ στην ποίηση του 20ου αιώνα είναι αναντίρρητα η μεγαλύτερη. Κανένας άλλος συγγραφέας δεν έχει να παρουσιάσει ανάλογο όγκο ποιητικών, μεταφραστικών και κριτικών έργων, κανένας άλλος δεν έχει αφιερώσει τόση ενέργεια στην προώθηση των τεχνών εν γένει. Και ασφαλώς, κανένας δεν αποτέλεσε το επίκεντρο τόσο φλογερών αντιπαραθέσεων, τον στόχο τόσο σφοδρών επιθέσεων. Τον λάτρεψαν και τον μίσησαν· τον ύμνησαν και τον καταδίκασαν. Πολλές φορές, ερήμην της τέχνης του. Ο Πάουντ ανέλαβε το καθήκον να αναζωογονήσει την ποίηση με ζέση σχεδόν ιεραποστολική, με μια επιμονή που άγγιζε σχεδόν το απόλυτο. Ο Έλιοτ, ο Τζόυς, ο Χέμινγουεϋ και πολλοί άλλοι έγραψαν για την άδολη αφοσίωση του Πάουντ στην προσπάθεια να “ανανεώσει την τέχνη της γραφής”, για την ανιδιοτελή ενασχόλησή του με το έργο των συγγραφέων που εκτιμούσε. Μύησε τον Γέιτς στο θέατρο ενώ, ανακάλυψε, ενθάρρυνε και βρήκε εκδότες για τον Τζόυς και τον Φροστ. Επιμελήθηκε ως γνωστόν και έδωσε την τελική μορφή στην “Έρημη χώρα” του Έλιοτ. Μαζί με τον Λιούις θεμελίωσε το κίνημα του βορτισισμού και το βραχύβιο αλλά σημαντικό περιοδικό Blast. Η λογοτεχνική ιστορία του 20ου αιώνα είναι αδιανόητη χωρίς τον Πάουντ. Σύμφωνα με τον Γέιτς, το Χιού Σέλγουιν Μώμπερλυ είναι ένα “αριστούργημα”, ενώ τα λιγότερα συνεκτικά Cantos φανερώνουν έναν νου σε σύγχυση, που δεν ήταν σε θέση να τιθασεύσει το υλικό του και να του δώσει μια ολοκληρωμένη μορφή. Κατ’ άλλους, όπως ο Έλιοτ, η ποίηση του Πάουντ είναι μια πορεία αδιάσπαστης ανέλιξης, που ξεκινά από τα μικρότερα ποιήματα των πρώτων χρόνων, περνά στο μεταβατικό Μώμπερλυ, το “εκπληκτικό ποίημα”, όπως το αποκαλεί ο ‘Ελιοτ, και κλείνει με το “δαντικών βλέψεων” έργο των Cantos. Το αν ο Πάουντ οφείλει την περίοπτη θέση που κατέχει στην ιστορία της ποίησης αποκλειστικά , ή κυρίως, στο Χιού Σέλγουιν Μώμπερλυ είναι ζήτημα υποκειμενικής θεώρησης. Είναι σαφές όμως πως το συγκεκριμένο ποίημα έχει εξυμνηθεί τόσο από τους θαυμαστές όσο και από τους επικριτές των Cantos και κατά γενική ομολογία αντιπροσωπεύει- μαζί με την “Έρημη χώρα” του Έλιοτ- το μανιφέστο του αγγλοσαξονικού μοντερνισμού, και κατ’ επέκταση, λόγω της βαρύνουσας σημασίας που είχε στην εξέλιξη της παγκόσμιας ποίησης, του μοντερνισμού γενικότερα.
Χριστούγεννα με τον Παπαδιαμάντη
Το καλύτερο δώρο για τα Χριστούγεννα για μικρούς και μεγάλους! Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο «άγιος» της Ελληνικής Λογοτεχνίας, μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη συντροφιά βοηθώντας μας να θυμηθούμε την παράδοση της Πατρίδος μας τις μέρες που η Ελληνορθοδοξία γιορτάζει τη Γέννηση του Θεανθρώπου.
Χώρος και χρόνος – Τα δυο υπαρξιακά αινίγματα του σύμπαντος κόσμου
Η καθημερινότητα της ύπαρξής μας «εν χώρω και χρόνω» μάς κάνει να πιστεύουμε ότι αυτές οι έννοιες είναι αυτονόητες. Μια αυταπάτη, που οφείλεται στη δύναμη της συνήθειας, καταρρέει όταν ο άνθρωπος επιχειρήσει τη χωροθέτηση και χρονομέτρηση του Σύμπαντος. Τότε ο χώρος παύει να είναι το απόλυτο «κάτι» μέσα στο οποίο τοποθετούνται και κινούνται τα πράγματα, και ο χρόνος παύει να ταξιδεύει μονόδρομα σαν βέλος που κινείται από το παρελθόν στο μέλλον μέσα από το «τώρα», το παρόν της στιγμής που βιώνουμε. Οι έννοιες αυτές, καθώς παρακολουθούμε τη μεγάλη έκρηξη, το «μπιγκ μπανγκ» (big bang), και μελετούμε την προέλευση και εξέλιξη του Σύμπαντος, διαστέλλονται, συστέλλονται, υφίστανται στρεβλώσεις, γεωμετρικές και άλλες, και χωροχρονικές συμφύσεις, δημιουργώντας μια μαγική εικόνα του κόσμου, απαραίτητη, όμως και πιο «ρεαλιστική», για τη βαθύτερη ερμηνεία των φαινομένων και των δρώμενων στο κοσμολογικό περιβάλλον. Πρόσκληση, λοιπόν, για ένα ταξίδι στο Σύμπαν με ταχύτητα που πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός, ένα ταξίδι στο μέλλον που θα μας κρατήσει, μεταφορικά και κυριολεκτικά, για «πάντα» νέους σε σχέση με τους «δίδυμους αδελφούς» μας που θα παραμείνουν στη γη. Τολμήστε το!
Ωδή στη χαρά
Όλα τα πλάσματα βυζαίνουν χαρά
Απ’ τα στήθη της φύσης,
Όλοι οι καλοί, όλοι οι κακοί
Το χνάρι της ακολουθούν το τριανταφυλλί.
Αυτή μας έδωσε το αμπέλι, τα φιλιά,
Κι έναν φίλο πιστό μέχρι θανάτου,
Ακόμα και στο σκουληκάκι εδόθη η ηδονή,
Και τα Χερουβίμ στέκουνε μπρος στο Θεό.
Εκατομμύρια εσείς, αλήθεια, προσκυνάτε;
Άραγε νιώθεις τον Δημιουργό, κόσμε εσύ;
Ψάξτε τον πάνω από των άστρων τη σκηνή,
Πάνω απ’ τ’ άστρα θα πρέπει αυτός να κατοικεί.
Η χαρά είν’ ο παντοδύναμος μοχλός
Μες στην αιώνια φύση.
Η χαρά, η χαρά κινεί τους δείκτες
Στο μεγάλο ρολόι του κόσμου.
Αυτή κάνει το σπόρο να πετάξει ανθό,
Ήλιους κινεί μες στ’ ουρανού το θόλο, μες στο χώρο,
Που δεν γνωρίζει ούτε του αστρονόμου η ματιά,
Σφαίρες κυλά η χαρά. […] (Από την έκδοση)
Περιεχόμενα
Στη Χαρά – Φρήντριχ Σίλλερ
Επιλεγόμενα – Θανάσης Λάμπρου
Σημείωση
Ωδή στη Χαρά – Απόσπασμα από την Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν (Παρτιτούρα)
