Βασιλιάς Αρθούρος – Κέλτικες παραδόσεις καὶ χριστιανικὸς μυστικισμός
Ὁ Βασιλιᾶς Ἀρθοῦρος εἶναι ἕνας μυθικὸς ἥρωας, ποὺ ὄχι μόνο προσωποποίησε τὸ συλλογικὸ ὄνειρο τῆς ἑνοποιημένης Βρετανίας ἀλλὰ αἰτιολόγησε καὶ τὸ πέρασμα τοῦ Χριστιανισμοῦ – ἑνὸς ἰδιαίτερου Χριστιανισμοῦ, ὅμως, ποὺ θέλησε νὰ ἀντλήσει τὴ γραμμὴ διαδοχῆς του ἀπευθείας ἀπὸ τὴ Μαρία τὴ Μαγδαληνὴ καὶ τὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστή – στὶς βρετανικὲς νήσους. Τὸ ἱστορικὸ πρόσωπο τοῦ Ἀρθούρου, ποὺ ὑπῆρξε συνόκαιρος τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ ὑποχώρησε, χάθηκε, θυσιάστηκε ὑπὲρ τῆς μυθικῆς μορφῆς τοῦ «Βασιλιᾶ τοῦ Θέρους», ἔγινε «ὁ παλιὸς καὶ ὁ μελλοντικὸς βασιλιᾶς» ποὺ κατέστῃ ἡ ἀρχετυπικὴ μορφὴ τῆς Βρετανικῆς Μοναρχίας.
Τὸ ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι ἡ μεταβίβαση ἀπὸ τὸν κελτικὸ παγανισμὸ στὴ χριστιανικὴ θρησκεία ἔγινε στὶς βρετανικὲς νήσους πιθανῶς μὲ τὸν πλέον παράδοξο τρόπο ἀπὸ ὁποιοδήποτε ἄλλο τόπο στὴν εὐρωπαϊκὴ ἤπειρο. Ἔτσι, ὄχι μόνο οἱ ἱεροὶ τόποι τῶν Κελτῶν ἔγιναν χριστιανικοὶ ναοὶ μὲ ἐντολὴ τοῦ πάπα Γρηγορίου τοῦ Μεγάλου, ἀλλὰ καὶ πολλὰ στοιχεῖα τῆς λατρείας τους, ὅπως ἡ χύτρα «καλντρὸν» ποὺ ἡ μάγισσα τῆς κελτικὴς θρησκείας ἔβραζε τὰ βότανα της, «τὸ κύπελλο τῆς ἀφθονίας», πέρασε στὸν κελτικὸ χριστιανισμὸ σὰν Ἱερὸ Γκράαλ, τὸ Ἅγιο Δισκοπότηρο στὸ ὁποῖο ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ Ἀριμαθαίας συνέλλεξε τίς σταγόνες τοῦ ἀχράντου Αἵματος τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ ὅταν ὁ ἑκατόνταρχος Λογγίνος Τὸν ἐκέντησε στὸ σταυρὸ μὲ τὴν λόγχη του. Στὴν πραγματικότητα ὁ Χριστιανισμὸς καὶ ὁ παγανισμὸς συνυπῆρξαν γιὰ ἕνα μεγάλο χρονικὸ διάστημα στὴ Βρετανία καὶ ἔδωσαν ἕναν ἰδιαίτερο τόνο ἀνεξιθρησκείας, ζωντανὸ ἀκόμη καὶ σήμερα στὶς παραδόσεις καὶ τοὺς ἑορτασμοὺς τῆς Ἀγγλικανικὴς Ἐκκλησίας.
Εικόνες και σύμβολα
Η συμβολική σκέψη είναι ομοούσια με το ανθρώπινο πλάσμα: προηγείται από τη γλώσσα και από το διαλογισμό. Οι εικόνες, τα σύμβολα, οι μύθοι, δεν είναι ανεύθυνα δημιουργήματα της ψυχής. Ανταποκρίνονται σε μια ανάγκη και εκπληρώνουν μια λειτουργία: αποκαλύπτουν τις πιο μυστικές μορφές της ουσίας του όντος. Ώστε, η μελέτη τους μας βοηθάει να γνωρίσουμε καλύτερα τον άνθρωπο, τον άνθρωπο χωρίς άλλους προσδιορισμούς, αυτόν που δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί από τις ιστορικές συνθήκες.
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ – ΖΩΡΖ ΝΤΥΜΕΖΙΛ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΝΕΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ
ΤΟ ΑΚΑΤΑΛΥΤΟ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ
1. Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ “ΚΕΝΤΡΟΥ”
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΤΥΠΑ
Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ “ΚΕΝΤΡΟΥ”
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΟΔΟΥ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ “ΚΕΝΤΡΟΥ”
2. ΙΝΔΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ
ΙΝΔΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ
ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΩΝ “ΓΙΟΥΓΚΑ”
ΚΟΣΜΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο “ΤΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ”
ΙΝΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
ΤΟ “ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΑΥΓΟ”
Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟ ΒΟΥΔΙΣΜΟ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΞΑ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ “ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΟΝΟ”
3. Ο “ΘΕΟΣ ΔΕΤΗΣ” ΚΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΟΜΠΩΝ
Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ
Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΒΟΥΔΑ
“ΘΕΤΟΙ ΔΕΤΕΣ” ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΙΝΔΙΑ
ΘΡΑΚΕΣ, ΓΕΡΜΑΝΟΙ, ΚΑΥΚΑΣΙΟΙ
ΙΡΑΝ
ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ
ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜΠΩΝ
ΜΑΓΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ “ΟΡΙΑΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ”
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
4. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΟΣΤΡΑΚΩΝ
ΣΕΛΗΝΗ ΚΑΙ ΝΕΡΑ
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΚΟΧΥΛΙΩΝ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΡΑΚΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΑΦΙΕΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ
ΤΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙ ΣΤΗ ΜΑΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΟΥ
5. ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΒΑΠΤΙΣΜΑ, ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ
ΑΡΧΕΤΥΠΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ
Ελληνική μυθολογία και τελετουργία
Είναι σαν μια επιστροφή στο σπίτι: Αυτές οι μελέτες γεννήθηκαν στη μακρινή Δύση, στην πολύχρωμη και σχεδόν εξωπραγματική ατμόσφαιρα της Καλιφόρνιας. Είναι μια συγκινητική και πολύ ικανοποιητική εμπειρία να τις βλέπω να επιστρέφουν στο χώρο της καταγωγής τους, να φορούν το ένδυμα μιας γλώσσας τόσο πλούσιας σε τάσεις μεταξύ διατήρησης και εκσυγχρονισμού, και να διεκδικούν δυο λέξεις κλειδιά ακριβώς από αυτή την παράδοση: Μυθολογία και Ιστορία. Ελπίζω ότι ακόμα και σ’ αυτή τη μορφή θα πετύχουν να συμβιβάσουν την αρχέγονη με τη σύγχρονη όψη της ζωής, να τονίσουν την αίσθηση του παρελθόντος και να συνδέσουν με τις μακρινές πηγές ακόμα και μοντέρνες αντιλήψεις.
Η αθέατη πλευρά της ιστορίας Νο 6- Μέγας Κωνσταντίνος
Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔχει χαρακτηριστεῖ ὡς ὁ σημαντικότερος αὐτοκράτωρ τῆς πρόσφατης ἀρχαιότητος. Ἰσχυρὴ προσωπικότητα ὁ ἴδιος ἔθεσε τὰ θεμέλια τοῦ μετακλασικοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Ἡ βασιλεία του ὑπῆρξε περιπετειώδης καὶ ἰδιαιτέρως δραματική. Ἡ νίκη του στὴ γέφυρα τῆς Μιλβίας ἀποτελεῖ μιὰ ἀπὸ τίς πιὸ ἀποφασιστικὲς στιγμὲς τῆς Παγκοσμίου Ἱστορίας, ἐνῷ ἡ νομιμοποίηση καὶ ἡ ὑποστήριξη, ἐκ μέρους του, τοῦ Χριστιανισμοῦ, καθὼς καὶ ἡ ἵδρυση τῆς «Νέας Ρώμης» στὴν θέση τοῦ ἀρχαίου Βυζαντίου συγκαταλέγονται στὶς πλέον βαρυσήμαντες ἀποφάσεις ποὺ ἐλήφθησαν ποτὲ ἀπὸ Εὐρωπαίους ἡγεμόνες. Τὸ γεγονὸς πὼς δέκα αὐτοκράτορες ποὺ ἀνῆλθαν μετὰ ἀπὸ ἐκεῖνον στὸν πάνσεπτο θρόνο τοῦ Βυζαντίου ἔφεραν τιμητικὰ τὸ ὄνομα του, δηλοῖ τὴν ἱστορικὴ σπουδαιότητα τοῦ ἀνδρὸς καθὼς καὶ τὴν ἐκτίμηση μὲ τὴν ὁποία τὸν περιέβαλλαν οἱ ἑπόμενες γενεές.
Η αθέατη πλευρά της ιστορίας Νο8 / Iουλιανός ο Έλληνας
Ὁ «Γυιὸς τοῦ Ἡλίου», ὅπως τοῦ ἄρεσε νὰ τὸν ἀποκαλοῦν, ἔζησε μόλις 32 χρόνια καὶ βασίλευσε 20 μόνο μῆνες (Νοέμβριος 361-Ἰούνιος 363). Μιμούμενος τὸν Σωκράτη, πέρασε τίς τελευταῖες ὧρες τῆς ζωῆς του μὲ φίλους του φιλοσόφους, συζητῶντας γιὰ τὴν εὐγένεια καὶ τὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς καὶ ἐλπίζοντας ὅτι ὡς μύστης τῶν ἀρχαίων μυστηρίων θὰ βρισκόταν μετὰ θάνατον στὰ Ἠλύσια Πεδία, ἔχοντας τὴ συντροφιὰ τοῦ Πλάτωνα καὶ τοῦ Σωκράτη.
Τὴν παραμονὴ τοῦ θανάτου του τὸν ἐπισκέφθηκε μέσα στὴν σκηνή του τὸ πνεῦμα τῆς Αὐτοκρατορίας, αὐτὸ ποὺ χρόνια πρὶν στὴ Γαλατία τὸν εἶχε προτρέψει νὰ δεχθεῖ τὴν ἀνάδειξη του ἀπὸ τίς λεγεῶνες στὸν Αὐτοκρατορικὸ Θρόνο. Αὐτὴ τὴ φορὰ ὅμως εἶχε τὸ πρόσωπο σκεπασμένο κι ἀμέσως ὁ Αὐτοκράτωρ κατάλαβε ποιά μοῖρα τὸν περίμενε. Ἐνα ξανθὸ παιδὶ τοῦ προμήνυσε στὸν ὕπνο του ὅτι ὁ θεὸς Ἥλιος τὸν ἐγκατέλειψε καὶ ὅτι θὰ πέθαινε στὴ Φρυγία, ὅπως καὶ ἔγινε. Σύμφωνα μὲ τὸν Ἀμμιανὸ Μαρκελίνο πέθανε ἤρεμος μὲ τὴ βεβαιότητα ὅτι πηγαίνει στὰ ὕψη ὅπου οἱ οὐρανοὶ καὶ τὰ ἄστρα τὸν κάλεσαν γιὰ νὰ ἑνωθεῖ μαζί τους. Ὁ Αὐτοκράτωρ ποὺ ἔπεσε βαριὰ πληγωμένος πολεμῶντας τοὺς ἐχθροὺς ξεψύχησε τὰ μεσάνυκτα τῆς 27ης Ἰουνίου τοῦ ἔτους 363. Ἐνῷ ψυχορραγοῦσε, λέγεται ὅτι πῆρε αἷμα ἀπὸ τὸ τραῦμα του, τὸ πέταξε πρὸς τὸν οὐρανὸ καὶ ἀναφώνησε: «Νενίκηκας Χριστέ, κορέσθητι Ναζωραῖε», σύμφωνα μὲ τὸν ἐκκλησιαστικὸ ἱστορικὸ καὶ ἐπίσκοπο Κύρου Θεοδώρητο. Τὴν ἴδια ὥρα καὶ ἐνῷ πολλὰ χιλιόμετρα μακριὰ ὁ Μέγας Βασίλειος ὡς ἐπίσκοπος Καισαρείας λειτουργοῦσε στὸν ἴδιο ναὸ τοῦ Ἁγίου Μερκουρίου, ὅπου ἄλλοτε ἐκτελοῦσε χρέη ἀναγνώστη προσποιούμενος τὸν Χριστιανὸ ὁ τότε νεαρὸς πρίγκηπας Ἰουλιανός, τὸν εἶδε σὲ ὅραμα νὰ ξεψυχᾷ βαρειὰ πληγωμένος στὰ βάθη τῆς Περσίας.
Ὅσο καὶ νὰ μὴ συμφωνεῖ κανεὶς μὲ ὅσα ἐκεῖνος πίστευσε καὶ ἐπιδίωξε νὰ παλινορθώσει, ὡστόσο κατὰ γενικὴ ὁμολογία ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ εὐγενικοὺς καὶ πιὸ καλλιεργημένους χαρακτῆρες τῆς παγκόσμιας Ἱστορίας.
Η διδασκαλία της μέσης οδού – Η μεγάλη μάθηση
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται δύο κείμενα που αποτελούν τον πυρήνα της διδασκαλίας του Κομφούκιου, δηλαδή τη «Διδασκαλία της Μέσης Οδού» και τη «Μεγάλη Μάθηση». Παρά το ότι γράφτηκαν δυόμισι χιλιετίες πριν, εντούτοις μοιάζουν να είναι σύγχρονα, ακόμα και επίκαιρα, αφού πραγματεύονται προβλήματα κοινωνικά, φιλοσοφικά, και πολιτικά που μας βασανίζουν και στις μέρες μας και προτείνουν λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν ίσως πολύ ευκολότερα σήμερα απ’ ό,τι σε εκείνη την εποχή, γιατί έχουμε φθάσει στη συνειδητοποίηση των κακών που έχουμε επισωρεύσει καθώς και της οικολογικής καταστροφής που έχουμε προκαλέσει στον πλανήτη μας. (. . .)
Θρησκεία και τέχνη
Ο Ριχάρδος Βάγκνερ μέσα από τα κείμενα που δημοσίευσε και έχουν επιλεγεί στην εν λόγω έκδοση, εμφανίζεται άκρως ριζοσπαστικός απέναντι σε παραδοσιακές αξίες και θεσμούς, όπως το Κράτος, η θρησκεία και ο γάμος. Παράλληλα, οι επιρροές του από τη θεωρία του Κόμη ντε Γκομπινώ περί ανισότητας των ανθρωπίνων φυλών.είναι ιδιαίτερα έντονες. Στα κείμενά του υποστηρίζει την καθαρότητα των φυλών, ιδιαίτερα των ανώτερων φυλών, και ασπάζεται την ιδέα ότι η ανθρωπότητα έχει εκπέσει εξαιτίας της φυλετικής επιμειξίας. Τα κείμενα «Ηρωισμός και Χριστιανισμός και «Σχετικά με το Γυναικείο Φύλο του Ανθρώπινου Είδους» είναι μια κριτική ανάλυση-παρουσίαση των ιδεών του Κόμη ντε Γκομπινώ, τον οποίο ο μεγάλος Γερμανός μουσουργός τον αποκαλεί «έναν από τους εξυπνότερους ανθρώπους της εποχής μας». Παράλληλα, η μελέτη των επιλεγμένων κειμένων που περιέχονται στην έκδοση βοηθούν τον αναγνώστη και ερευνητή να διακρίνει τους βασικότερους λόγους που ο Νίτσε ήρθε σε ρήξη με τον Βάγκνερ.για τις απόψεις του τελευταίου. Στο κείμενο με τίτλο «Γνώθι Σαυτόν» ο Βάγκνερ εκδηλώνει ανοιχτά τον αντισημιτισμό του και τη διαφωνία του με τους νόμους του γερμανικού κράτους που αναγνώρισαν στους Εβραίους το δικαίωμα να αισθάνονται Γερμανοί πολίτες. Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί ουσιαστικά μια γνωριμία με τις πολιτικές απόψεις του Βάγκνερ, διαμορφωμένες προς τα τέλη της ζωής του. Επιζητούσε την εθνική αυτογνωσία μέσα από την γη και τη γλώσσα και απέρριπτε όλα τα κόμματα ως μη γερμανικά.
Κείμενα για το Άγιον Πάσχα
Χριστὸς ἀνέστη! ἀδελφοί.
«Πάσχα ἱερὸν ἡμῖν σήμερον ἀναδέδεικται, Πάσχα καινὸν ἅγιον, Πάσχα μυστικόν…»
«Ὢ θείας! ὢ φίλης! ὢ γλυκυτάτης σου φωνῆς! μεθ᾿ ἡμῶν ἀψευδῶς γάρ, ἐπηγγείλω ἔσεσθαι, μέχρι τερμάτων αἰῶνος Χριστέ· ἣν οἱ πιστοὶ ἄγκυραν ἐλπίδος, κατέχοντες ἀγαλλόμεθα». «Ὢ Πάσχα τὸ μέγα, καὶ ἱερώτατον Χριστέ! ὢ σοφία καὶ λόγε, τοῦ Θεοῦ καὶ δύναμις, δίδου ἡμῖν ἐκτυπώτερον σοῦ μετασχεῖν, ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ, ἡμέρᾳ τῆς βασιλείας σου».
Γένοιτο.
«Περιττὸν νὰ εἴπωμεν νομίζομεν, ὅτι οἱ σφαζόμενοι ἀμνοὶ τοῦ Πάσχα εἶναι εἰκὼν τοῦ ἀκάκου ἀμνοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἀναφέρεται εἰς τὸν ἀμνόν, ὃν ἔθυον οἱ Ἰουδαῖοι ἑορτάζοντες τὸ Πάσχα. Τὰ ᾠὰ βάφονται κόκκινα, διότι τὸ κόκκινον χρῶμα ἐν τῇ Χριστιανικῇ Ἐκκλησίᾳ εἶναι ἑορτάσιμον· κόκκινον εἶναι τὸ χρῶμα τοῦ αἵματος· ἡ δὲ Ἐκκλησία ἐθεμελιώθη ἐπὶ τοῦ αἵματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν μαρτύρων κατόπιν.»
Κομφούκιος – Η διδασκαλία του Κομφούκιου
Η διδασκαλία του πιο φημισμένου από τους σοφούς της αρχαίας Κίνας, οι αρχές που προσδιόρισαν την πίστη του μεγάλου λαού της Ανατολής και, ακόμα περισσότερο, επηρέασαν καθοριστικά τις κοινωνικο-γενετικές διαδικασίες του κινεζικού βίου για είκοσι αιώνες. Οι πνευματικές, ηθικές, θρησκευτικές και πολιτικές ιδέες ενός αντιδογματικού διδασκάλου ο οποίος έπλασε ένα ιδεώδες για το άτομο και για την κοινωνία και δημιούργησε έναν κώδικα συμπεριφοράς, που, πέρα από τη θεμελιώδη σημασία τους για τα έθνη της Ανατολής, άσκησαν ουσιαστική επίδραση στον παγκόσμιο πολιτισμό.
Ο κόσμος ως αποκάλυψη – Η μυστική διδασκαλία του Ισλάμ
Στὸ Ἰσλὰμ ὁ κόσμος θεωρεῖται ὡς σκόπιμη ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, ὡς ἔνδυμα σκοπίμως φορεμένο, σὰν ἀποτέλεσμα κάποιων ἐνσυνείδητων θεϊκῶν προσαρμογῶν. Δηλαδὴ ὁ ἀπρόσιτος Θεός, ὁ «κεκρυμμένος θησαυρός», ὁ Ἄναρχος καὶ Ἀπεριόριστος, προσαρμόζεται συγκαταβατικῶς στοὺς ὅρους καὶ τίς συνθῆκες τοῦ πεπερασμένου, λαμβάνοντας μορφὲς καὶ τρόπους προσιτοὺς στὶς ἀνθρώπινες διανοητικὲς ἱκανότητες, προσιτοὺς στὶς συνθῆκες τοῦ πεπερασμένου. Μιὰ τέτοια ἀντίληψη ἀξιοσημείωτης λεπτότητος καὶ εὐστροφίας περὶ τῆς σχέσεως μεταξὺ Θεοῦ καὶ κόσμου προσιδιάζει τοὐλάχιστον στὸ κλίμα του Ἰσλάμ, ἀκριβῶς ἐπειδὴ ἡ σκέψη του εἶναι βαθιὰ πεπεισμένη γιὰ τὴν γενικευμένη παρουσία τοῦ θαύματος. Ἔτσι ὁ Θεός, σὰν αὐτουργὸς τῶν θαυμάτων, πραγματοποιεῖ τελικὰ καὶ τὸ μεγαλύτερο θαῦμα, δηλαδὴ γίνεται Αὐτὸς ὁ ἴδιος προσιτός, στὶς συνθῆκες τοῦ πεπερασμένου, ἐνῷ ἡ Ὕπαρξη του παραμένει φύσει ἀπρόσιτος.
Ὁ κόσμος ἐμφανίζεται ὡς ἕνας «χιτῶνας» τοῦ Θεοῦ, ὄχι σὰν ἕνα ἁπλὸ ἀπατηλὸ καὶ ἄσκοπο, ἕνα ἀνόητο παιχνίδι, ἀλλὰ ὡς ἕνα «ἔνδυμα», ὡς μιὰ πλήρης νοήματος σκόπιμη πράξη. Ὁ Θεὸς ἐπιθυμεῖ νὰ γίνει ὁρατός, προσιτός, σὲ αὐτὴ τὴν ὁδὸ τῶν τελικῶν πράξεων, ἀλλὰ ὅπως οἱ ἴδιες οἱ τελικὲς πράξεις ἀνήκουν σὲ ἕναν κόσμο, θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ ἰσχυρισθεῖ ὅτι ὁ Θεὸς δημιουργεῖ τὸν κόσμο, μόνο καὶ μόνο, ἐπειδὴ θέλει νὰ ἐμφανισθεῖ, νὰ ἀποκαλυφθεῖ, ἀκριβῶς μέσῳ τῶν γεγονότων τὰ ὁποῖα Αὐτὸς δημιουργεῖ. Ὑπάρχει ἐδῶ μιὰ ἀρχικὴ πρόθεση τοῦ Θεοῦ, νὰ φανερωθεῖ σὲ τελικὲς γήινες συνθῆκες. Αὐτὴ ἡ καθολική, ἡ συμπαντικὴ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ περιγράφει ἕναν σκοπὸ τῆς Θεότητος, ἀπὸ τὸν ὁποῖον συνεπάγεται ὅτι ὁ κόσμος, μολονότι εἶναι μόνο ἕνα ἔνδυμα, ὡστόσο λαμβάνει στὴν ἰσλαμικὴ φιλοσοφία τὸν χαρακτῆρα, μιᾶς καθιερώσεως. Ὁ κόσμος δὲν εἶναι στερεῖται νοήματος, σὰν μιὰ αὐταπάτη ἢ σὰν μιὰ ὑποβιβασμένη ὕπαρξη, ὅπως εἶναι στὸν Βραχμανισμὸ καὶ στὸν Νεοπλατωνισμό, ἀλλὰ εἶναι πλήρης ἔκφραση, βεβαιωτικὴ μιᾶς κάποιας θεϊκῆς προθέσεως. Τὸ Ἰσλὰμ κλίνει περισσότερο στὸ νὰ χαρεῖ καὶ νὰ ἀπολαύσει τὸν κόσμο καὶ δὲν καλλιεργεῖ τὴν ἀσκητικὴ περιφρόνηση τῆς ζωῆς.
Ἀκόμα καὶ τά μοναχικὰ τάγματα ποὺ ἐμφανίστηκαν στὸ Ἰσλὰμ δὲν ἀπαίτησαν φυγὴ ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ διάλυση τῆς οἰκογενείας. Τόσο οἱ Σούφι ὅσο καὶ οἱ Δερβίσηδες, ποὺ μέσα ἀπὸ τὸν χορό, τίς συνεχεῖς περιστροφὲς καὶ τίς φωνὲς ἔφταναν στὴν μυστικιστικὴ ἔκσταση, ζοῦσαν μέσα στὸν κόσμο. Ἀκολουθοῦσαν μόνο κάποιους ἰδιαίτερους κανόνες ποὺ τοὺς ἐπέβαλλάν πενία, ὑπακοὴ καὶ ἁγνότητα.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εἰσαγωγή
Οἱ Ἄραβες
Γέννηση καὶ νεανικὰ χρόνια τοῦ Μωάμεθ
Ὁ πρῶτος γάμος τοῦ Μωάμεθ
Οἱ Ἀποκαλύψεις του – Τὸ ἱερὸ Κοράνιο
Κρίσις καὶ μετὰ θάνατον ζωή
Τὸ θαῦμα στὴ διδασκαλία τοῦ Μωάμεθ
Καταγωγὴ τοῦ μυστικισμοῦ στὸ Ἰσλάμ
Οἱ πρῶτοι μαθητὲς καὶ ἀντίπαλοι τοῦ Μωάμεθ
Ἐγίρα
Ὁ πρῶτος ἱερὸς πόλεμος
Προσπάθειες ἐξαπλώσεως τοῦ Ἰσλάμ
Πρώτη σύγκρουση μὲ τὸν βυζαντινὸ αὐτοκρατορικὸ στρατό
Κατάληψη τῆς Μέκκας καὶ θάνατος τοῦ Προφήτη
Τὰ μετὰ τὸν Μωάμεθ
Οἱ σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μὲ τὸ Ἰσλάμ
Βιβλιογραφία
ΑΣΣΑΣΙΝΟΙ
Ἡ γέννηση καὶ ἡ ἐξέλιξη τοῦ Ἰσλαμικοῦ ἐξτρεμισμοῦ
Χρονολόγιο
Οἱ δύο γάτες
Ἀραβικὸ παραμύθι