Η γυμναστική και το ευ ζην των αρχαίων Ελλήνων – Η ανδρεία, η αρμονία και το κάλλος

«Η γυμναστική γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο» Φιλόστρατος

Εν τέλει, πόσο αντιλαμβάνεται ο σύγχρονος κόσμος τη σημασία της ρήσης «νους υγιής εν σώματι υγιεί»; Η ρήση ήταν λατινική: «Mens sana in corpore sano». Άνηκε στον σατιρικό ποιητή Γιουβενάλη (55-135 μ.Χ) κι είναι πασίγνωστη. Την εν λόγω αντίληψη όμως τη δίδαξαν οι Έλληνες πολλούς αιώνες πριν εμφανιστούν οι Λατίνοι. Στην ανά χείρας έκδοση όλες οι πηγές και οι αναφορές της αρχαίας γραμματείας, ταξινομημένες και συνδυασμένες σε θεματικές ενότητες. Το έργο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια που στόχο έχει να φέρει σε επαφή τον σύγχρονο μελετητή της αρχαιότητας, τον αθλητή ή τον ασκούμενο με το πνεύμα των Ελλήνων για την εκγύμναση και την σωματική και ψυχική υγεία. Οι πληροφορίες που μας προσφέρονται μέσα από τα έργα των αρχαίων συγγραφέων είναι διάχυτες σε πολλά από αυτά και καθιστούν δύσκολη την διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης άποψης. Ο συνδυασμός όλων αυτών των πηγών σχηματίζουν ένα ψηφιδωτό γνώσεως που τα κομμάτια του είχαν διασκορπιστεί. Το βιβλίο αυτό εύχομαι να χρησιμεύσει σαν τον μίτο της Αριάδνης και να οδηγήσει τον αναγνώστη έξω από τον λαβύρινθο του τέρατος που καταπίνει τη ζωτικότητα της νιότης.

14,31
Quick View

Η ελληνική βασιλεία ως εθνική ιδέα

Ὁ Παῦλος Καρολίδης στὸν λόγο αὐτὸν ποὺ ἐκφώνησε τὸ 1916 στὴν ὀνομαστικὴ γιορτὴ τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Στρατηλάτη, στέκεται μακρὰν τοῦ θεσμοῦ τῆς βασιλείας καὶ ἀναλύει τὴν ἱστορία αὐτῆς ὡς ἑλληνικῆς παράδοσης, ὡς ἑλληνικοῦ προτύπου καὶ ἑλληνικῆς ἰδέας ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα, μὲ ἀποκορύφωμα τὸν Μέγα Ἀλέξανδρο, ὡς καὶ τὶς ἔνδοξες μέρες τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας μας μέχρι τὸν ἔνδοξο θάνατο τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Ἐμβαθύνει ἐπίσης σὲ ἔννοιες τῆς ἱστορίας τῆς Ρώμης, ὅπως ὁ αὐτοκράτωρ, καὶ μιλᾶ γιὰ τὴ βασιλεία πέραν τοῦ δυτικοῦ προτύπου.

10,60
Quick View

Η ηλιθιότητα είναι μισή αρχοντιά

The fate of all mankind I fear
is in the hands of fools
Η μοίρα όλης της ανθρωπότητας φοβούμαι
είναι στα χέρια ηλιθίων
Epitaph
King Crimson

***

Όλα τα άρθρα αναφέρονται στους άρχοντες
και στις αρχόντισσες των ηλιθίων του κόσμου
τούτου, και ακολουθούν την χρονολογική σειρά
των διαδραματισθέντων εν τα καθ’ ημάς
και εν τη μείζονι Εσπερία συνταρακτικών
γεγονότων της δυσοίωνης διετίας 2021-2022.
Εξαίρεση αποτελούν οι δύο συνεντεύξεις,
η μία αντί προλόγου και η άλλη αντί επιλόγου.
Τα άρθρα είναι ακατάληπτα για τους απλώς
ελληνόφωνους και απευθύνονται
στους Έλληνες με κεφαλαίο Ε.

Χρίστος Γούδης

14,31
Quick View

Η κάθοδος των Ρώσων – Εισαγωγή στον κόσμο των Σλάβων

Ἀπὸ τὸν 7ο ὡς τὸν 10ο αἰῶνα, κατὰ τίς μεγάλες σκανδιναβικὲς μεταναστεύσεις, οἱ Βίκινγκς εἰσέβαλαν στὸν χῶρο ὅπου κατοικοῦσαν οἱ Σλάβοι καὶ ἵδρυσαν δύο πολιτικὰ κέντρα, τὸ ἕνα στὸ Νόβγκοροντ καὶ τὸ ἄλλο στὸ Κίεβο. Τὸ 860 ἕνας Βίκινγκ ἡγεμόνας ἵδρυσε ἕνα κράτος μὲ πρωτεύουσα τὸ Νόβγκοροντ. Τὸ 882, ὁ διάδοχός του Ὀλὲγκ κατέλαβε τὸ Κίεβο καὶ ἐγκατέστησε ἐκεῖ τὴν πρωτεύουσά του. Ἀπὸ αὐτὴ τὴ βάση, ὁ μικτὸς σκανδιναβοσλαβικὸς πληθυσμὸς (γνωστὸς καὶ μὲ τὴν ὀνομασία Ρὼς) ἐπιχείρησε ἀρκετὲς ἐκστρατεῖες ἐναντίον τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Στὴν ἀρχή, ἡ κυρίαρχη ὁμάδα ἦταν ἡ σκανδιναβική, ἀλλὰ μέχρι τὰ μέσα τοῦ αἰῶνος ἐκσλαβίσθηκε. ὁ Σβιατοσλάβος Α’ τοῦ Κιέβου ἦταν ὁ πρῶτος ἡγεμόνας τῶν Ρὼς μὲ σλαβικὸ ὄνομα. Ἄφ΄ ὅτου, περὶ τὸ 988 ἕνας Ρῶσος ἡγεμόνας ὀνομαζόμενος Βλαδίμηρος προσηλυτίσθηκε στὸν Χριστιανισμό οἱ Σλάβοι τῆς Ρωσίας ἔγιναν ἕνα εἶδος πολιτιστικοῦ κληρονόμου τοῦ βυζαντινοῦ πολιτισμοῦ, υἱοθετῶντας τὴ θρησκεία, τὴ θεολογία, κάποιες κοινωνικὲς δομὲς καὶ τὰ κείμενα τῶν Βυζαντινῶν. Ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, ἡ ὁποία τὴν περίοδο τῆς ἀκμῆς της ἐκτεινόταν ἀπὸ τὸν Εὐφράτη ὡς τὴν Ἱσπανία καὶ ἀπὸ τὸν Νεῖλο ὡς τὸν Δούναβη, χρησιμοποίησε ἕνα καλὰ μελετημένο διπλωματικὸ σχέδιο στὴν περίπτωση τῶν Σλάβων γιὰ νὰ τοὺς προσεγγίσει, νὰ τοὺς ὑποτάξει (ὄχι μόνο πολιτικὰ ἀλλὰ καὶ πολιτισμικὰ) καὶ νὰ τοὺς ἀφομοιώσει ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο. Καί μιὰ αὐτοκρατορία διακρίνεται ἀπὸ ἕνα ἐθνικὸ κράτος, ἀφοῦ ἡ πρώτη ἐπιδιώκει τὴν «ἐνσωμάτωση λαῶν στὸν πολυεθνικὸ αὐτοκρατορικὸ κορμό», ἐνῶ τὸ δεύτερο ἐπιζητά τὴν «ἐξαφάνιση ὁποιασδήποτε ἰδιαιτερότητος». Ἡ ρωσικὴ θρησκεία, ἡ τέχνη, ἡ φιλοσοφία, ἀκόμη καὶ αὐτὴ ἡ λογοτεχνία (π.χ. τὰ ἔργα τοῦ Τσέχωφ ἢ τοῦ Ντοστογιέφσκυ), εἶναι βαθιὰ ἐπηρεασμένα ἀπὸ τὸν βυζαντινὸ πολιτισμό. Αὐτὴ ἡ αἴσθηση τῆς βυζαντινῆς διακριτότητας (ἢ καλύτερα ἰδιαιτερότητας) ἐντυπώθηκε ἐπίσης ἐπάνω στὸν ἴδιο τὸν σλαβικὸ πολιτισμὸ ἕως σήμερα. Οἱ Ρῶσοι, μάλιστα, ἔνιωθαν τόσο ἔντονα αὐτὴ τὴν πολιτιστικὴ σύνδεση μὲ τὴ μεγάλη αὐτοκρατορία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὥστε χωρὶς δεύτερη σκέψη θεώρησαν τοὺς ἑαυτούς τους κληρονόμους τοῦ Βυζαντίου, ὅταν αὐτὸ κατέρρευσε τὸν Μάϊο τοῦ 1453. Οἱ ἴδιοι οἱ Ρῶσοι ἡγεμόνες ὑἱοθέτησαν τὸν τίτλο «Καῖσαρ», τίτλος ποὺ ἀποδιδόταν στοὺς Ρωμαίους καὶ τοὺς Βυζαντινοὺς αὐτοκράτορες καὶ ἀπεκλήθησαν Τσάροι. Ἐτσι ἐνέταξαν τοὺς ἑαυτούς τους σὲ μιὰ πολιτισμικὴ καὶ ἱστορικὴ τροχιὰ ἡ ὁποία ἄρχισε μὲ τὴ Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία.

14,84
Quick View

Η μαγεία του εγκεφάλου

Η συνειδητοποίηση ορισμένων λειτουργιών του εγκεφάλου μας, ιδιαίτερα αναφορικά με την οπτική πρόσληψη της εξωτερικής πραγματικότητας, ή ακριβέστερα με την αδυναμία, τους περιορισμούς, και τις στρεβλώσεις της πρόσληψής της, είναι conditio sine qua non (προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ) για να αντιληφθούμε μια βαθύτερη αλήθεια που εκφράστηκε το πρώτον από τον Σωκράτη με το «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», και στη συνέχεια από τους Λατίνους εραστές (και φιλότιμους μιμητές) της ελληνικής σκέψης, που την εξέφρασαν εν προκειμένω δια του ignoramus et ignorabimus: αγνοούμε και θα αγνοούμε. Ο εγκέφαλος παραμένει ακόμα και σήμερα κατ’ εξοχήν μαγικός όπως μαγική παραμένει και η φύση του φωτός μέσω του οποίου προσλαμβάνουμε ότι προσλαμβάνουμε ως «οπτική πραγματικότητα».

Χρίστος Γούδης

12,72
Quick View

Η νεκρή πολιτεία

Ο Gabriele D’ Annunzio έγραψε την τραγωδία αυτή το 1899, την οποία εμπνεύστηκε από το ταξίδι του στις Μυκήνες τέσσερα χρόνια νωρίτερα, διαβάζοντας την Ορέστεια κάτω από την Πύλη των Λεόντων. Τον ενέπνευσαν όμως κι οι ανακαλύψεις του Σλήμαν. Η ελληνική φύση των Μυκηνών και του Άργους είναι το τοπίο όπου βιώνουν οι ήρωες της τραγωδίας την αγωνία και το πάθος. Δύο φίλοι που αναζητούν για χρόνια τους νεκρούς Ατρείδες και τους τάφους τους. Μια μέρα ανακαλύπτουν τις στάχτες, τις νεκρικές μάσκες και τους θησαυρούς τους. Στίχοι από την «Αντιγόνη» και την «Οδύσσεια» που μιλούν για τον έρωτα και το έγκλημα. Δύο έρωτες που ανήλθαν στο φως μαζί με τους νεκρούς των Μυκηνών. Ο φόβος της μολυσμένης γης από τους καταραμένους: «Η γη που σκάβει, είναι κακή. Λες κι από μέσα της θα βγει το μίασμα της φοβερής ανομίας. Τόσο βαριά είναι η κατάρα των Ατρειδών, που θα έμεινε βέβαια κάτι φοβερό στο χώμα που πάτησαν». Μπροστά στις χρυσές μάσκες και στα αντικείμενα των καταραμένων νεκρών θα ομολογηθεί ο πιο άνομος έρωτας. Νύχτα αποκαλύπτονται τα πιο ένοχα μυστικά και οι πιο μεγάλοι φόβοι. Η νεκρή πολιτεία έχει μόνο ένα μέρος που προσφέρει ζωή, την Περσεία πηγή. Ο έρωτας, η ζωή κι ο θάνατος, όλα τόσο κοντά. Περιμένει πράγματι η ευτυχία να εμφανιστεί στη ζωή κάθε ανθρώπου; 

11,30
Quick View

Η Τζοκόντα – Tραγωδία του Gabriele D’ Annunzio

Τέχνη, αγάπη, έρωτας, πάθος, διεκδίκηση. Δύο γυναίκες κι ένας άντρας. Εγωισμός, αυτοθυσία, θαυμασμός. Ο άνθρωπος είναι τραγικός. Η ζωή γίνεται τραγική όταν ο έρωτας και το πάθος κυριεύουν την ψυχή των ανθρώπων. Για μια τρέλα του μυαλού μπορεί να οδηγηθούν στην αυτοκαταστροφή, απλά για να αποδείξουν ότι αγαπάνε κι ότι νοιάζονται για εκείνον που έχουν ερωτευτεί. Ο Gabriele D’ Annunzio σε φόντο αρχαιοελληνικό βάζει τους πρωταγωνιστές του να αγωνιούν, να προσμένουν, να ελπίζουν και να φοβούνται… Κι ο θάνατος πλαισιώνει τον έρωτα. Όλα είναι μια στιγμή, μια ενστικτώδης απόφαση που στιγματίζει για πάντα μια ζωή. Ένα θεατρικό έργο με ένταση, βαθιά ατμοσφαιρικό, μοναδικά καθηλωτικό.

11,30
Quick View

Η φιλοσοφία του Νίτσε

Ἡ ποίηση, λέγει ὁ ἴδιος ὁ Ριμπώ, ἦταν συνενωμένη μιὰ φορὰ μὲ τὴν ἐπιστήμη καὶ τὴ φιλοσοφία τῆς φύσης. Τὰ ἱερὰ βιβλία τῶν Ἰνδὼν καὶ ἡ Βίβλος, μήπως δὲν εἶνε μεγάλα μεταφυσικὰ ποιήματα, μέσα στὰ ὁποῖα ἡ ἐπισκόπηση τῆς ποικίλης ἐπιφάνειας τῶν πραγμάτων ἑνώνεται μὲ τὶς ὶ βαθειὲς καὶ μελαγχολικὲς ἀπόψεις τοῦ ἀγνώστου; Ὁ Παρμενίδης, ὁ Ἐμπεδοκλῆς, ὁ Ἡράκλειτος, ὁ Πλάτων, ὁ Λουκρήτιος ἦταν ποιηταὶ καὶ σοφοὶ μαζί. Ὁ Νίτσε χωρὶς ἄλλο, παρουσιάζει τὸ μεγαλοπρεπέστερο ὡς τώρα ἀγκάλιασμα τῆς φιλοσοφίας καὶ τῆς ποίησης.

7,42
Quick View

Η φυλετική ευγένεια – Αριστοκρατία και ταϊφάς

Ο Πέτρος Βλαστός υπήρξε από τις πιο μεγάλες προσωπικότητες του αγώνα των δημοτικιστών. Ασχολήθηκε επίσης με θέματα ευγονικής και διαμόρφωσε μια θεωρία αριστοκρατικού φυλετισμού. Ο φιλόσοφος που τον επηρέασε περισσότερο από κάθε άλλον ήταν ο Φρειδερίκος Νίτσε. Στην ανά χείρας έκδοση περιλαμβάνονται η ομιλία του στον Εκπαιδευτικό Όμιλο (Η Φυλετική Ευγένεια), καθώς και πολλά κείμενά του που δημοσιεύθηκαν σε διάφορα περιοδικά για το ίδιο θέμα. Εξαιρετικής σημασίας είναι το άρθρο «Γεωμετρισμός και ταϊφάς», όπου υποστηρίζει ότι η γεωμετρική τέχνη εμφανίζεται και καθιερώνεται σε εποχές που η μάζα επικρατεί έναντι των αρίστων κι οδηγεί τον πολιτισμό σε παρακμή. Παράλληλα εναντιώνεται στο φαινόμενο του ολοκληρωτισμού που έκανε την εμφάνισή του στην Ευρώπη κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Το βιβλίο συμπεριλαμβάνει κι αλληλογραφία του Πέτρου Βλαστού με τον παιδικό του φίλο, τον Ίωνα Δραγούμη, όπου συζητούν θέματα γύρω από τον φυλετισμό, καθώς και γράμματα του Βλαστού προς άλλους δημοτικιστές της εποχής όπου εκφράζει την αγανάκτησή του για τον ολοκληρωτισμό στην Γερμανία και την Ιταλία.

15,90
Quick View

Ηράκλειτος

Όλα τα πνευματικά θραύσματα που κληρονομήσαμε από το έργο του Ηράκλειτου, πολλά εκ των οποίων βαθύτατα αινιγματικά, είναι εδώ επεξεργασμένα κατά τρόπο οργανικό και εύληπτο, για να φανούν οι πικρές αλήθειες του χθες και του σήμερα, οι οδηγίες πλεύσεως στον διαρκή αγώνα της ζωής, αλλά και η επιστημονική θέαση όπως και το βαθύτερο μεταφυσικό υπόβαθρο των εννοιών, των προβλημάτων, και των αναζητήσεων που απασχόλησαν, απασχολούν και θα απασχολούν αέναα όλους εκείνους που έχουν οφθαλμούς για να βλέπουν, αυτιά για να ακούνε, και νου για να κατανοούν.

8,90
Quick View