Η ηλιθιότητα είναι μισή αρχοντιά
The fate of all mankind I fear
is in the hands of fools
Η μοίρα όλης της ανθρωπότητας φοβούμαι
είναι στα χέρια ηλιθίων
Epitaph
King Crimson
***
Όλα τα άρθρα αναφέρονται στους άρχοντες
και στις αρχόντισσες των ηλιθίων του κόσμου
τούτου, και ακολουθούν την χρονολογική σειρά
των διαδραματισθέντων εν τα καθ’ ημάς
και εν τη μείζονι Εσπερία συνταρακτικών
γεγονότων της δυσοίωνης διετίας 2021-2022.
Εξαίρεση αποτελούν οι δύο συνεντεύξεις,
η μία αντί προλόγου και η άλλη αντί επιλόγου.
Τα άρθρα είναι ακατάληπτα για τους απλώς
ελληνόφωνους και απευθύνονται
στους Έλληνες με κεφαλαίο Ε.
Χρίστος Γούδης
Η κάθοδος των Ρώσων – Εισαγωγή στον κόσμο των Σλάβων
Ἀπὸ τὸν 7ο ὡς τὸν 10ο αἰῶνα, κατὰ τίς μεγάλες σκανδιναβικὲς μεταναστεύσεις, οἱ Βίκινγκς εἰσέβαλαν στὸν χῶρο ὅπου κατοικοῦσαν οἱ Σλάβοι καὶ ἵδρυσαν δύο πολιτικὰ κέντρα, τὸ ἕνα στὸ Νόβγκοροντ καὶ τὸ ἄλλο στὸ Κίεβο. Τὸ 860 ἕνας Βίκινγκ ἡγεμόνας ἵδρυσε ἕνα κράτος μὲ πρωτεύουσα τὸ Νόβγκοροντ. Τὸ 882, ὁ διάδοχός του Ὀλὲγκ κατέλαβε τὸ Κίεβο καὶ ἐγκατέστησε ἐκεῖ τὴν πρωτεύουσά του. Ἀπὸ αὐτὴ τὴ βάση, ὁ μικτὸς σκανδιναβοσλαβικὸς πληθυσμὸς (γνωστὸς καὶ μὲ τὴν ὀνομασία Ρὼς) ἐπιχείρησε ἀρκετὲς ἐκστρατεῖες ἐναντίον τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Στὴν ἀρχή, ἡ κυρίαρχη ὁμάδα ἦταν ἡ σκανδιναβική, ἀλλὰ μέχρι τὰ μέσα τοῦ αἰῶνος ἐκσλαβίσθηκε. ὁ Σβιατοσλάβος Α’ τοῦ Κιέβου ἦταν ὁ πρῶτος ἡγεμόνας τῶν Ρὼς μὲ σλαβικὸ ὄνομα. Ἄφ΄ ὅτου, περὶ τὸ 988 ἕνας Ρῶσος ἡγεμόνας ὀνομαζόμενος Βλαδίμηρος προσηλυτίσθηκε στὸν Χριστιανισμό οἱ Σλάβοι τῆς Ρωσίας ἔγιναν ἕνα εἶδος πολιτιστικοῦ κληρονόμου τοῦ βυζαντινοῦ πολιτισμοῦ, υἱοθετῶντας τὴ θρησκεία, τὴ θεολογία, κάποιες κοινωνικὲς δομὲς καὶ τὰ κείμενα τῶν Βυζαντινῶν. Ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, ἡ ὁποία τὴν περίοδο τῆς ἀκμῆς της ἐκτεινόταν ἀπὸ τὸν Εὐφράτη ὡς τὴν Ἱσπανία καὶ ἀπὸ τὸν Νεῖλο ὡς τὸν Δούναβη, χρησιμοποίησε ἕνα καλὰ μελετημένο διπλωματικὸ σχέδιο στὴν περίπτωση τῶν Σλάβων γιὰ νὰ τοὺς προσεγγίσει, νὰ τοὺς ὑποτάξει (ὄχι μόνο πολιτικὰ ἀλλὰ καὶ πολιτισμικὰ) καὶ νὰ τοὺς ἀφομοιώσει ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο. Καί μιὰ αὐτοκρατορία διακρίνεται ἀπὸ ἕνα ἐθνικὸ κράτος, ἀφοῦ ἡ πρώτη ἐπιδιώκει τὴν «ἐνσωμάτωση λαῶν στὸν πολυεθνικὸ αὐτοκρατορικὸ κορμό», ἐνῶ τὸ δεύτερο ἐπιζητά τὴν «ἐξαφάνιση ὁποιασδήποτε ἰδιαιτερότητος». Ἡ ρωσικὴ θρησκεία, ἡ τέχνη, ἡ φιλοσοφία, ἀκόμη καὶ αὐτὴ ἡ λογοτεχνία (π.χ. τὰ ἔργα τοῦ Τσέχωφ ἢ τοῦ Ντοστογιέφσκυ), εἶναι βαθιὰ ἐπηρεασμένα ἀπὸ τὸν βυζαντινὸ πολιτισμό. Αὐτὴ ἡ αἴσθηση τῆς βυζαντινῆς διακριτότητας (ἢ καλύτερα ἰδιαιτερότητας) ἐντυπώθηκε ἐπίσης ἐπάνω στὸν ἴδιο τὸν σλαβικὸ πολιτισμὸ ἕως σήμερα. Οἱ Ρῶσοι, μάλιστα, ἔνιωθαν τόσο ἔντονα αὐτὴ τὴν πολιτιστικὴ σύνδεση μὲ τὴ μεγάλη αὐτοκρατορία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὥστε χωρὶς δεύτερη σκέψη θεώρησαν τοὺς ἑαυτούς τους κληρονόμους τοῦ Βυζαντίου, ὅταν αὐτὸ κατέρρευσε τὸν Μάϊο τοῦ 1453. Οἱ ἴδιοι οἱ Ρῶσοι ἡγεμόνες ὑἱοθέτησαν τὸν τίτλο «Καῖσαρ», τίτλος ποὺ ἀποδιδόταν στοὺς Ρωμαίους καὶ τοὺς Βυζαντινοὺς αὐτοκράτορες καὶ ἀπεκλήθησαν Τσάροι. Ἐτσι ἐνέταξαν τοὺς ἑαυτούς τους σὲ μιὰ πολιτισμικὴ καὶ ἱστορικὴ τροχιὰ ἡ ὁποία ἄρχισε μὲ τὴ Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία.
Η μαγεία του εγκεφάλου
Η συνειδητοποίηση ορισμένων λειτουργιών του εγκεφάλου μας, ιδιαίτερα αναφορικά με την οπτική πρόσληψη της εξωτερικής πραγματικότητας, ή ακριβέστερα με την αδυναμία, τους περιορισμούς, και τις στρεβλώσεις της πρόσληψής της, είναι conditio sine qua non (προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ) για να αντιληφθούμε μια βαθύτερη αλήθεια που εκφράστηκε το πρώτον από τον Σωκράτη με το «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», και στη συνέχεια από τους Λατίνους εραστές (και φιλότιμους μιμητές) της ελληνικής σκέψης, που την εξέφρασαν εν προκειμένω δια του ignoramus et ignorabimus: αγνοούμε και θα αγνοούμε. Ο εγκέφαλος παραμένει ακόμα και σήμερα κατ’ εξοχήν μαγικός όπως μαγική παραμένει και η φύση του φωτός μέσω του οποίου προσλαμβάνουμε ότι προσλαμβάνουμε ως «οπτική πραγματικότητα».
Χρίστος Γούδης
Η νεκρή πολιτεία
Ο Gabriele D’ Annunzio έγραψε την τραγωδία αυτή το 1899, την οποία εμπνεύστηκε από το ταξίδι του στις Μυκήνες τέσσερα χρόνια νωρίτερα, διαβάζοντας την Ορέστεια κάτω από την Πύλη των Λεόντων. Τον ενέπνευσαν όμως κι οι ανακαλύψεις του Σλήμαν. Η ελληνική φύση των Μυκηνών και του Άργους είναι το τοπίο όπου βιώνουν οι ήρωες της τραγωδίας την αγωνία και το πάθος. Δύο φίλοι που αναζητούν για χρόνια τους νεκρούς Ατρείδες και τους τάφους τους. Μια μέρα ανακαλύπτουν τις στάχτες, τις νεκρικές μάσκες και τους θησαυρούς τους. Στίχοι από την «Αντιγόνη» και την «Οδύσσεια» που μιλούν για τον έρωτα και το έγκλημα. Δύο έρωτες που ανήλθαν στο φως μαζί με τους νεκρούς των Μυκηνών. Ο φόβος της μολυσμένης γης από τους καταραμένους: «Η γη που σκάβει, είναι κακή. Λες κι από μέσα της θα βγει το μίασμα της φοβερής ανομίας. Τόσο βαριά είναι η κατάρα των Ατρειδών, που θα έμεινε βέβαια κάτι φοβερό στο χώμα που πάτησαν». Μπροστά στις χρυσές μάσκες και στα αντικείμενα των καταραμένων νεκρών θα ομολογηθεί ο πιο άνομος έρωτας. Νύχτα αποκαλύπτονται τα πιο ένοχα μυστικά και οι πιο μεγάλοι φόβοι. Η νεκρή πολιτεία έχει μόνο ένα μέρος που προσφέρει ζωή, την Περσεία πηγή. Ο έρωτας, η ζωή κι ο θάνατος, όλα τόσο κοντά. Περιμένει πράγματι η ευτυχία να εμφανιστεί στη ζωή κάθε ανθρώπου;
Η Τζοκόντα – Tραγωδία του Gabriele D’ Annunzio
Τέχνη, αγάπη, έρωτας, πάθος, διεκδίκηση. Δύο γυναίκες κι ένας άντρας. Εγωισμός, αυτοθυσία, θαυμασμός. Ο άνθρωπος είναι τραγικός. Η ζωή γίνεται τραγική όταν ο έρωτας και το πάθος κυριεύουν την ψυχή των ανθρώπων. Για μια τρέλα του μυαλού μπορεί να οδηγηθούν στην αυτοκαταστροφή, απλά για να αποδείξουν ότι αγαπάνε κι ότι νοιάζονται για εκείνον που έχουν ερωτευτεί. Ο Gabriele D’ Annunzio σε φόντο αρχαιοελληνικό βάζει τους πρωταγωνιστές του να αγωνιούν, να προσμένουν, να ελπίζουν και να φοβούνται… Κι ο θάνατος πλαισιώνει τον έρωτα. Όλα είναι μια στιγμή, μια ενστικτώδης απόφαση που στιγματίζει για πάντα μια ζωή. Ένα θεατρικό έργο με ένταση, βαθιά ατμοσφαιρικό, μοναδικά καθηλωτικό.
Η φιλοσοφία του Νίτσε
Ἡ ποίηση, λέγει ὁ ἴδιος ὁ Ριμπώ, ἦταν συνενωμένη μιὰ φορὰ μὲ τὴν ἐπιστήμη καὶ τὴ φιλοσοφία τῆς φύσης. Τὰ ἱερὰ βιβλία τῶν Ἰνδὼν καὶ ἡ Βίβλος, μήπως δὲν εἶνε μεγάλα μεταφυσικὰ ποιήματα, μέσα στὰ ὁποῖα ἡ ἐπισκόπηση τῆς ποικίλης ἐπιφάνειας τῶν πραγμάτων ἑνώνεται μὲ τὶς ὶ βαθειὲς καὶ μελαγχολικὲς ἀπόψεις τοῦ ἀγνώστου; Ὁ Παρμενίδης, ὁ Ἐμπεδοκλῆς, ὁ Ἡράκλειτος, ὁ Πλάτων, ὁ Λουκρήτιος ἦταν ποιηταὶ καὶ σοφοὶ μαζί. Ὁ Νίτσε χωρὶς ἄλλο, παρουσιάζει τὸ μεγαλοπρεπέστερο ὡς τώρα ἀγκάλιασμα τῆς φιλοσοφίας καὶ τῆς ποίησης.
Η φυλετική ευγένεια – Αριστοκρατία και ταϊφάς
Ο Πέτρος Βλαστός υπήρξε από τις πιο μεγάλες προσωπικότητες του αγώνα των δημοτικιστών. Ασχολήθηκε επίσης με θέματα ευγονικής και διαμόρφωσε μια θεωρία αριστοκρατικού φυλετισμού. Ο φιλόσοφος που τον επηρέασε περισσότερο από κάθε άλλον ήταν ο Φρειδερίκος Νίτσε. Στην ανά χείρας έκδοση περιλαμβάνονται η ομιλία του στον Εκπαιδευτικό Όμιλο (Η Φυλετική Ευγένεια), καθώς και πολλά κείμενά του που δημοσιεύθηκαν σε διάφορα περιοδικά για το ίδιο θέμα. Εξαιρετικής σημασίας είναι το άρθρο «Γεωμετρισμός και ταϊφάς», όπου υποστηρίζει ότι η γεωμετρική τέχνη εμφανίζεται και καθιερώνεται σε εποχές που η μάζα επικρατεί έναντι των αρίστων κι οδηγεί τον πολιτισμό σε παρακμή. Παράλληλα εναντιώνεται στο φαινόμενο του ολοκληρωτισμού που έκανε την εμφάνισή του στην Ευρώπη κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Το βιβλίο συμπεριλαμβάνει κι αλληλογραφία του Πέτρου Βλαστού με τον παιδικό του φίλο, τον Ίωνα Δραγούμη, όπου συζητούν θέματα γύρω από τον φυλετισμό, καθώς και γράμματα του Βλαστού προς άλλους δημοτικιστές της εποχής όπου εκφράζει την αγανάκτησή του για τον ολοκληρωτισμό στην Γερμανία και την Ιταλία.
Ηράκλειτος
Όλα τα πνευματικά θραύσματα που κληρονομήσαμε από το έργο του Ηράκλειτου, πολλά εκ των οποίων βαθύτατα αινιγματικά, είναι εδώ επεξεργασμένα κατά τρόπο οργανικό και εύληπτο, για να φανούν οι πικρές αλήθειες του χθες και του σήμερα, οι οδηγίες πλεύσεως στον διαρκή αγώνα της ζωής, αλλά και η επιστημονική θέαση όπως και το βαθύτερο μεταφυσικό υπόβαθρο των εννοιών, των προβλημάτων, και των αναζητήσεων που απασχόλησαν, απασχολούν και θα απασχολούν αέναα όλους εκείνους που έχουν οφθαλμούς για να βλέπουν, αυτιά για να ακούνε, και νου για να κατανοούν.
Θρησκεία και τέχνη
Ο Ριχάρδος Βάγκνερ μέσα από τα κείμενα που δημοσίευσε και έχουν επιλεγεί στην εν λόγω έκδοση, εμφανίζεται άκρως ριζοσπαστικός απέναντι σε παραδοσιακές αξίες και θεσμούς, όπως το Κράτος, η θρησκεία και ο γάμος. Παράλληλα, οι επιρροές του από τη θεωρία του Κόμη ντε Γκομπινώ περί ανισότητας των ανθρωπίνων φυλών.είναι ιδιαίτερα έντονες. Στα κείμενά του υποστηρίζει την καθαρότητα των φυλών, ιδιαίτερα των ανώτερων φυλών, και ασπάζεται την ιδέα ότι η ανθρωπότητα έχει εκπέσει εξαιτίας της φυλετικής επιμειξίας. Τα κείμενα «Ηρωισμός και Χριστιανισμός και «Σχετικά με το Γυναικείο Φύλο του Ανθρώπινου Είδους» είναι μια κριτική ανάλυση-παρουσίαση των ιδεών του Κόμη ντε Γκομπινώ, τον οποίο ο μεγάλος Γερμανός μουσουργός τον αποκαλεί «έναν από τους εξυπνότερους ανθρώπους της εποχής μας». Παράλληλα, η μελέτη των επιλεγμένων κειμένων που περιέχονται στην έκδοση βοηθούν τον αναγνώστη και ερευνητή να διακρίνει τους βασικότερους λόγους που ο Νίτσε ήρθε σε ρήξη με τον Βάγκνερ.για τις απόψεις του τελευταίου. Στο κείμενο με τίτλο «Γνώθι Σαυτόν» ο Βάγκνερ εκδηλώνει ανοιχτά τον αντισημιτισμό του και τη διαφωνία του με τους νόμους του γερμανικού κράτους που αναγνώρισαν στους Εβραίους το δικαίωμα να αισθάνονται Γερμανοί πολίτες. Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί ουσιαστικά μια γνωριμία με τις πολιτικές απόψεις του Βάγκνερ, διαμορφωμένες προς τα τέλη της ζωής του. Επιζητούσε την εθνική αυτογνωσία μέσα από την γη και τη γλώσσα και απέρριπτε όλα τα κόμματα ως μη γερμανικά.
Ινδικό καλοκαίρι
Το Ινδικό Καλοκαίρι ονομάσθηκε έτσι από τις ζεστές καλοκαιρινές συνθήκες του φθινόπωρου στην Νέα Αγγλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σε περιοχές που κατοικούνταν από Ινδιάνους, οι οποίοι και το περιέγραψαν για πρώτη φορά στους Ευρωπαίους. Ένα παράδοξο καλοκαίρι που άρχιζε από τον Σεπτέμβριο και απλώνονταν κάποιες φορές μέχρι και τον Ιανουάριο. Είναι μια εποχή που συμβολίζει την απρόσμενη παράταση της νεότητας ενός ώριμου άνδρα, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ενεργητικότητά του στη ζωή του.