Η θεωρία του αντάρτη
[…] Σε έναν κόσμο στον οποίο οι αντίπαλοι, πριν αλληλοεξοντωθούν φυσικά, αλληλοωθούνται με τέτοιον τρόπο στην άβυσσο της ολοκληρωτικής υποτίμησης, χρειάζεται να δημιουργηθούν νέα είδη απόλυτης εχθρότητας. H εχθρότητα θα αναπτυχθεί σε τέτοιον βαθμό, που ίσως δεν θα μπορεί πια καν να γίνεται λόγος για εχθρό ή εχθρότητα, και μάλιστα χωρίς και οι δύο να έχουν προηγουμένως εξοστρακιστεί και καταδικαστεί, πριν αρχίσει το έργο της καταστροφής. Tότε η καταστροφή θα γίνει εντελώς αφηρημένη και απόλυτη. Δεν στρέφεται πια ενάντια σε κάποιον εχθρό, αλλά υπηρετεί μόνο μία δήθεν αντικειμενική επιβολή ύψιστων αξιών, για τις οποίες είναι γνωστό ότι κανένα τίμημα δεν είναι αρκετό. Μόνο η αποκήρυξη της πραγματικής εχθρότητας ανοίγει δρόμο για το καταστροφικό έργο της απόλυτης εχθρότητας.
Το 1914 οι λαοί και οι κυβερνήσεις της Ευρώπης εισήλθαν τρικλίζοντας, χωρίς πραγματική εχθρότητα, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πραγματική εχθρότητα προέκυψε μόνο μέσα από τον ίδιο τον πόλεμο, που ξεκίνησε σαν ένας συμβατικός κρατικός πόλεμος του διεθνούς ευρωπαϊκού δικαίου και τελείωσε με έναν εμφύλιο, παγκόσμιο πόλεμο της επαναστατικής εχθρότητας των τάξεων. Ποιος θα εμποδίσει την απρόσμενη δημιουργία, με έναν ανάλογο αλλά απείρως βελτιωμένο τρόπο, ανυπολόγιστων νέων ειδών εχθρότητας, των οποίων η εφαρμογή να προϋποθέτει την εμφάνιση φαινομένων ενός νέου ανταρτοπόλεμου.
Ο θεωρητικός δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο από το να προασπίζει τις έννοιες και να αποκαλεί τα πράγματα με το όνομά τους. Η Θεωρία του αντάρτη συρρέει στην έννοια του Πολιτικού, στην αναζήτηση του πραγματικού εχθρού και ενός νέου Νόμου της Γης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Η μαύρη βίβλος του κομμουνισμού
Η έκδοση στη Γαλλία της Μαύρης Βίβλου προκάλεσε, όπως είναι γνωστό, σάλο. Ακόμα και εκεί, ένα μεγάλο κομμάτι της προοδευτικής διανόησης καταδίκασε το έργο. Ισχυρίστηκε […] ότι οι ερευνητές που προχώρησαν στη σύνταξη αυτού του έργου ήταν φανατικοί αντίπαλοι της Αριστεράς· και όμως η προέλευση των περισσοτέρων είναι η ίδια με εκείνη των επικριτών τους. Ισχυρίστηκε ότι το τελικό άθροισμα των θυμάτων του κομμουνισμού περιλαμβάνει σε σημαντικό ποσοστό θύματα που ο θάνατός τους οφείλεται σε άλλα αίτια, όπως η πείνα που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάσταση· αλλά και αυτό δεν φαίνεται παρά κατά ένα τμήμα ακριβές: οι πολιτικές που οδηγούν στην πείνα δεν είναι ποτέ “θεόπεμπτες”.
Το εξακρίβωσαν όλοι αυτό και, πιο πρόσφατα, στη “σοσιαλιστική” Αιθιοπία του Μενγκίστου, στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου, στην Κορέα του Κιμ Ιλ Σουνγκ. Ισχυρίστηκαν οι επικριτές της Μαύρης Βίβλου ότι το έργο έχει στόχο να εξισώσει ανιστόρητα και ανήθικα το “έργο” των ναζί και των φασιστών με τον απολογισμό της Οκτωβριανής Επανάστασης […] Και όμως, παρά την αντιπαράθεση των αριθμών, αναγκαία ως ένα σημείο για την κατανόηση των πραγμάτων και των γεγονότων, παρά τη σύγκριση των εξουσιών, ιδεολογική ταύτιση δεν γίνεται.
Διότι το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: πώς ένα όραμα απελευθέρωσης του ανθρώπου και παγκόσμιας αδελφοσύνης οδήγησε, αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, σε ένα συγκεντρωτικό καθεστώς κρατικής παντοδυναμίας και κατατρομοκράτησης κάθε διαφορετικής πολιτικά ή εθνικά κοινότητας; Θα προσθέσω το εξής: αν αυτό το ερώτημα δεν απασχολεί κάθε άνθρωπο, πώς είναι δυνατόν να υπάρξουν δημοκρατικές κοινωνίες; […]
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Μαύρη Βίβλος θα προκαλέσει εδώ πιο πολύ από ό,τι αλλού. Τόσο το καλύτερο. Πρέπει επιτέλους, τώρα που έχουμε πια στερεή δημοκρατία, χωρίς ξερονήσια και Ασφάλειες, που εμπόδιζαν ηθικά την αντιπαράθεση με τα τότε θύματα, να υπάρξει και στη χώρα μας ουσιαστική αποσταλινοποίηση, πράγμα που δεν αφορά μόνον την κομμουνιστική “Αριστερά” αλλά σαφώς και ένα μεγάλο τμήμα της ρωσόπληκτης κοινής γνώμης, που δεν “θυμάται” καν ότι η μεγάλη ποντιακή ελληνική κοινότητα της ΕΣΣΔ εξορίστηκε και αυτή συλλογικά από τη “λαϊκή προλεταριακή” εξουσία, κάτω από δραματικές συνθήκες.
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ. Η νέμεση της Ιστορίας (Δημήτρης Δημητράκος)
Έγκλημα και ιδεολογικοποίηση της πραγματικότητας
Πολιτική ήττα ή ηθική χρεοκοπία του κομμουνισμού;
Βολονταρισμός και εξουσιαστική ακράτεια
Η ανάγκη διανοητικής μετάλλαξης
Η αιτιακή σχέση μεταξύ κομμουνισμού και εγκλήματος
Ο αντίλογος: μεθοδολογικά και ουσιολογικά επιχειρήματα
Η σύγκριση μεταξύ κομμουνισμού και ναζισμού/φασισμού
Επανάσταση, δημοκρατία και ολοκληρωτισμός
Ανθρωπισμός και τρομοκρατία
Ουτοπία και ολοκληρωτισμός
Λενινισμός, σταλινισμός και ιακωβινισμός
“Za tchto? – “Για ποιο λόγο;”
ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Τα εγκλήματα του κομμουνισμού (Stephane Courtois)
1ο ΜΕΡΟΣ: ΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΟΥ
-Πράξεις βίας, καταστολής, τρομοκρατίας στη Σοβιετική Ένωση (Nicolas Werth)
Παράδοξα και παρεξηγήσεις του Οκτωβρίου
Το “οπλισμένο χέρι της δικτατορίας του προλεταριάτου”
Η Κόκκινη Τρομοκρατία
Ο “βρόμικος πόλεμος”
Από το Ταμπόβ στον μεγάλο λιμό
Από την ανακωχή στη “μεγάλη στροφή”
Αναγκαστική κολεκτιβοποίηση και αποκουλακοποίηση
Ο μεγάλος λιμός
Τα “κοινωνικώς ξένα στοιχεία” και οι κύκλοι της καταστολής
Οι Μεγάλοι Διωγμοί (1936-1938)
Η αυτοκρατορία των στρατοπέδων
Η άλλη πλευρά της νίκης
Απόγειο και κρίση του Γκουλάγκ
Η τελευταία συνωμοσία
Η έξοδος από τον σταλινισμό
2ο ΜΕΡΟΣ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ κ’ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ (Stephane Courtois, Jean-Louis Panne, Ήλιος Γιαννακάκης, Remi Kauffer)
-Η Κομιντέρν εν δράσει (Stephane Courtois και Jean-Louis Panne)
Η επανάσταση στην Ευρώπη – Κομιντέρν και εμφύλιος πόλεμος – Δικτατορία, ποινικοποίηση των αντιφρονούντων και διώξεις στους κόλπους της Κομιντέρν – Η τρομοκρατία πλήττει την Κομιντέρν – Η τρομοκρατία στους κόλπους των κομμουνιστικών κομμάτων – Το κυνήγι των “τροτσκιστών” – Αντιφασίστες και ξένοι επαναστάτες θύματα της τρομοκρατίας στην ΕΣΣΔ – Εμφύλιος πόλεμος και πόλεμος για την εθνική απελευθέρωση
-Οι Έλληνες θύματα του κομμουνισμού (Ήλιος Γιαννακάκης)
Η σοβιετική όψη της καταστολής – Οι Μεγάλοι Διωγμοί των ετών 1936-1938 – Η τρομοκρατία των ετών 1941-1949 – “Γιατί με σκοτώνεις, σύντροφε;” – Οι δραπέτες των φυλακών Συγγρού – Τα όργανα καταστολής του ΚΚΕ – Οι μέθοδοι καταστολής του ΚΚΕ – Η μαύρη δεκαετία: 1950-1960
-Η σκιά της NKVD στην Ισπανία (Stephane Courtois και Jean-Louis Panne)
Η γραμμή πλεύσης των κομμουνιστών – “Σύμβουλοι” και πράκτορες – “Μετά τις συκοφαντίες… οι σφαίρες στον τράχηλο”, Βίκτορ Σερζ – Μάιος 1937 και διάλυση του POUM – Η NKVD εν δράσει – Μια “δίκη της Μόσχας” στη Βαρκελώνη – Στις Διεθνείς Ταξιαρχίες – Η εξορία και ο θάνατος στην “πατρίδα των προλεταρίων”
-Κομμουνισμός και τρομοκρατία (Remi Kauffer)
3ο ΜΕΡΟΣ: Η ΑΛΛΗ ΕΥΡΩΠΗ ΘΥΜΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ (Andrzej Paczkowski και Karel Bartosek)
-Πολωνία, το “έθνος-εχθρός” (Andrzej Paczkowski)
ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝΩΝ – Η υπόθεση της POW (Πολωνική Στρατιωτική Οργάνωση) και η “πολωνική επιχείρηση” της NKVD (1933-1938) – Κατύν, φυλακές και εκτοπίσεις (1939-1941) – NKVD εναντίον Armia Krajowa (Εθνικός Στρατός) – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΟΛΩΝΙΑ 1944-1989: ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – Η κατάκτηση του Κράτους ή η μαζική τρομοκρατία (1944-1947) – Η κοινωνία ως στόχος κατάκτησης ή η γενικευμένη τρομοκρατία (1948-1956) – Ο υπαρκτός σοσιαλισμός ή το σύστημα των επιλεκτικών διώξεων (1956-1981) – Η κατάσταση πολιορκίας. Μια απόπειρα γενικευμένων διώξεων – Από την ανακωχή στη συνθηκολόγηση, ή η αναστάτωση της εξουσίας (1986-1989)
-Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη (Karel Bartosek)
“Εισαγόμενη” τρομοκρατία; – Οι πολιτικές δίκες κατά των μη κομμουνιστών συμμάχων – Η καταστροφή της κοινωνίας των πολιτών – Ο “απλός λαός” και το σύστημα των στρατοπέδων συγκέντρωσης – Οι δίκες των κομμουνιστών ηγετών – Από τη “μετα-τρομοκρατία” στον μετακομμουνισμό – Μια σύνθετη διαχείριση του παρελθόντος
4ο ΜΕΡΟΣ: ΑΣΙΑΤΙΚΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΙ: ΜΕΤΑΞΥ “ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ” κ’ ΣΦΑΓΗΣ
Κίνα, Βιετνάμ, Λάος και Καμπότζη (Jean-Louis Margolin)
Βόρειος Κορέα (Pierre Rigoulot)
-Κίνα. Μια μεγάλη πορεία μέσα στη νύχτα
Μια παράδοση βίας; […]
Η νεκρή πολιτεία
Ο Gabriele D’ Annunzio έγραψε την τραγωδία αυτή το 1899, την οποία εμπνεύστηκε από το ταξίδι του στις Μυκήνες τέσσερα χρόνια νωρίτερα, διαβάζοντας την Ορέστεια κάτω από την Πύλη των Λεόντων. Τον ενέπνευσαν όμως κι οι ανακαλύψεις του Σλήμαν. Η ελληνική φύση των Μυκηνών και του Άργους είναι το τοπίο όπου βιώνουν οι ήρωες της τραγωδίας την αγωνία και το πάθος. Δύο φίλοι που αναζητούν για χρόνια τους νεκρούς Ατρείδες και τους τάφους τους. Μια μέρα ανακαλύπτουν τις στάχτες, τις νεκρικές μάσκες και τους θησαυρούς τους. Στίχοι από την «Αντιγόνη» και την «Οδύσσεια» που μιλούν για τον έρωτα και το έγκλημα. Δύο έρωτες που ανήλθαν στο φως μαζί με τους νεκρούς των Μυκηνών. Ο φόβος της μολυσμένης γης από τους καταραμένους: «Η γη που σκάβει, είναι κακή. Λες κι από μέσα της θα βγει το μίασμα της φοβερής ανομίας. Τόσο βαριά είναι η κατάρα των Ατρειδών, που θα έμεινε βέβαια κάτι φοβερό στο χώμα που πάτησαν». Μπροστά στις χρυσές μάσκες και στα αντικείμενα των καταραμένων νεκρών θα ομολογηθεί ο πιο άνομος έρωτας. Νύχτα αποκαλύπτονται τα πιο ένοχα μυστικά και οι πιο μεγάλοι φόβοι. Η νεκρή πολιτεία έχει μόνο ένα μέρος που προσφέρει ζωή, την Περσεία πηγή. Ο έρωτας, η ζωή κι ο θάνατος, όλα τόσο κοντά. Περιμένει πράγματι η ευτυχία να εμφανιστεί στη ζωή κάθε ανθρώπου;
Η πολιτική ως επάγγελμα
Η μελέτη που μεταφράσαμε αποτελεί διάλεξη, που έκανε ο Max Weber το 1918 στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και τη δημοσίευσε το 1919. Τον ίδιο χρόνο, ο Max Weber έδωσε στο ίδιο Πανεπιστήμιο την άλλη πολύκροτή του διάλεξη «Η επιστήμη ως επάγγελμα» που, μαζί με την «πολιτική ως επάγγελμα», μας δίνει συμπυκνωμένα την πείρα της ζωής του. Οι δύο αυτές διαλέξεις έγιναν μόλις τελείωσε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος. Με τις διαλέξεις αυτές, ο Max Weber προσπάθησε να βοηθήσει ιδίως του νέους, να βγουν από την πνευματική, ηθική και πολιτική σύγχυση, που ακολούθησε τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Η γενιά μας ακόμη δεν βγήκε από μιαν ακόμη πιο βαθειά σύγχυση, που ακολούθησε το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Μπορεί λοιπόν να καταλάβει κανένας το αίτημα της εποχής εκείνης, πού ώθησε τον Max Weber να κάνει τις δύο αυτές διαλέξεις, οι οποίες διατηρούν ακέραιη την επικαιρότητά τους και σήμερα.
Η προπαγάνδα Μεθοδική και τεχνική της αγωγής των μαζών
Η γενιά μας έχει παράξενη μοίρα. Η ανθρωπότητα δείχνει νάχη ειρηνεύση κάτω από την σωφρονιστική σκιά της ατομικής βόμβας. Ο μεγάλος θερμός πόλεμος φαίνεται απίθανος. Και όμως. Περνούμε ολόκληρη την ζωή μας σ’ ένα χαράκωμα. Αθέατο αλλά υπαρκτό. Ο αιώνας μας είναι η εποχή του διαρκούς πολέμου. Αυτός ο πολέμιος είναι η θλιβερή εφεύρεσις του κόσμου μας. Πίσω από τις ακινητοποιημένες στρατιές, τους “παγωμένους” πυραύλους, τους λιμενισμένους στόλους, απλώνεται ένα απέραντο “δεύτερο μέτωπο”. Εκεί, μαίνεται ο συνεχής πόλεμος. Ένας πόλεμος αλλόκοτος. Τα μέτωπά του βρίσκονται πουθενά και παντού. Οι εχθροί δεν φορούν στολές, δεν έχουν σημαίες, δεν μιλούν διαφορετικές γλώσσες. Συχνά, είναι ομόγλωσσοι, γείτονες, συνάδελφοι, συγγενείς. Πεδία μαχών τα εργοστάσια, οι δρόμοι, τα σχολεία, οι αίθουσες των κινηματογράφων, τα λεωφορεία, τα καφενεία. Στον παράδοξο αυτόν πόλεμο κύρια όπλα δεν είναι οι σφαίρες και οι οβίδες. Τις αντικαθιστούν οι ιδέες και τα συναισθήματα. Άμεσοι στόχοι δεν είναι πολιτείες και εδαφικά σημεία. Είναι η ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου.
Ο κόσμος μας δεν έχει πόλεμο. Και μολαταύτα η γενιά μας δεν ζη εν ειρήνη. Η Ιστορία της έγραψε να γίνη το πεδίο της πιο εκτεταμένης εφαρμογής ενός νέου πολέμου: του “Πολιτικού Πολέμου”. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
Η φιλοσοφία του Νίτσε
Ἡ ποίηση, λέγει ὁ ἴδιος ὁ Ριμπώ, ἦταν συνενωμένη μιὰ φορὰ μὲ τὴν ἐπιστήμη καὶ τὴ φιλοσοφία τῆς φύσης. Τὰ ἱερὰ βιβλία τῶν Ἰνδὼν καὶ ἡ Βίβλος, μήπως δὲν εἶνε μεγάλα μεταφυσικὰ ποιήματα, μέσα στὰ ὁποῖα ἡ ἐπισκόπηση τῆς ποικίλης ἐπιφάνειας τῶν πραγμάτων ἑνώνεται μὲ τὶς ὶ βαθειὲς καὶ μελαγχολικὲς ἀπόψεις τοῦ ἀγνώστου; Ὁ Παρμενίδης, ὁ Ἐμπεδοκλῆς, ὁ Ἡράκλειτος, ὁ Πλάτων, ὁ Λουκρήτιος ἦταν ποιηταὶ καὶ σοφοὶ μαζί. Ὁ Νίτσε χωρὶς ἄλλο, παρουσιάζει τὸ μεγαλοπρεπέστερο ὡς τώρα ἀγκάλιασμα τῆς φιλοσοφίας καὶ τῆς ποίησης.
Η ψυχολογία των μαζών
Ένα έργο που αξίζει ειδικά σήμερα να διαβαστεί από όλους, και ιδιαίτερα τους νέους, καθώς στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο εμφανίζονται οχλοκρατίες […] που είναι έτοιμες να απεμπολήσουν όλες τις κατακτήσεις του δυτικού πολιτισμού. […] Οι εξτρεμιστικές σε όλο το πολιτικό φάσμα τοποθετήσεις που τροφοδοτούνται από το μίσος για τον άλλο φανερώνουν ότι οι λόγοι σαγήνευσης των ανθρώπων από τον όχλο είναι πάντα επικίνδυνα παρόντες. (Από τον πρόλογο της Φωτεινής Τσαλίκογλου)
Γραμμένη το 1895, η Ψυχολογία των μαζών θεωρείται μέχρι και σήμερα ένα από τα βιβλία που άλλαξαν τον κόσμο στις αρχές του 20ού αιώνα. Έργο μνημειώδες, παραμένει πρωτοπόρο στον τομέα της Κοινωνικής Ψυχολογίας, ως το πρώτο που προσέγγισε το φαινόμενο των μαζών από μια νέα οπτική γωνία και φώτισε τον δυνάμει καταστροφικό ρόλο τους στη σύγχρονη ιστορία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
Πρόλογος της Φωτεινής Τσαλίκογλου
Πρόλογος του Γκιστάβ Λε Μπον
Εισαγωγή: Η εποχή των μαζών
ΠΡΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: Η ψυχή των μαζών
Κεφάλαιο 1. Γενικά χαρακτηριστικά των μαζών. Ψυχολογικός νόμος της διανοητικής τους ενότητας
Κεφάλαιο 2. Αισθήματα και ηθικότητα των μαζών
Α. Παρορμητικότητα, αστάθεια και οξυθυμία των μαζών
Β. Ροπή προς την υποβολή και ευπιστία των μαζών
Γ. Υπερβολή και υπεραπλούστευση των συναισθημάτων των μαζών
Δ. Μισαλλοδοξία, αυταρχικότητα και συντηρητισμός των μαζών
Ε. Ηθικότητα των μαζών
Κεφάλαιο 3. Ιδέες, συλλογισμοί και φαντασία των μαζών
Α. Οι ιδέες των μαζών
Β. Οι συλλογισμοί των μαζών
Γ. Η φαντασία των μαζών
Κεφάλαιο 4. Θρησκευτικές μορφές που ενδύονται όλες οι πεποιθήσεις των μαζών
ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ: Οι απόψεις και οι πεποιθήσεις των μαζών
Κεφάλαιο 1. Μακρινοί παράγοντες των πεποιθήσεων και γνωμών των μαζών
Α. Η φυλή
Β. Οι παραδόσεις
Γ. Ο χρόνος
Δ. Οι πολιτικοί και κοινωνικοί θεσμοί
Ε. Η εκπαίδευση και η παιδεία
Κεφάλαιο 2. Άμεσοι παράγοντες των γνωμών των μαζών
Α. Οι εικόνες, οι λέξεις και τα συνθήματα
Β. Οι ψευδαισθήσεις
Γ. Η εμπειρία
Δ. Η λογική
Κεφάλαιο 3. Οι καθοδηγητές των μαζών και τα μέσα πειθούς τους
Α. Οι καθοδηγητές των μαζών
Β. Τα μέσα δράσης των καθοδηγητών: η απόφανση, η επανάληψη, η μετάδοση
Γ. Το γόητρο
Κεφάλαιο 4. Όρια του ευμετάβλητου των πεποιθήσεων και των γνωμών των μαζών
Α. Οι σταθερές πεποιθήσεις
Β. Οι ρευστές γνώμες των μαζών
ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: Ταξινόμηση και περιγραφή των διαφόρων κατηγοριών των μαζών
Κεφάλαιο 1. Ταξινόμηση των μαζών
Α. Ετερογενείς μάζες
Β. Ομογενείς μάζες
Κεφάλαιο 2. Οι λεγόμενες εγκληματικές μάζες
Κεφάλαιο 3. Οι ένορκοι των κακουργιοδικείων
Κεφάλαιο 4. Οι εκλογικές μάζες
Κεφάλαιο 5. Τα κοινοβούλια
Θεωρία του κράτους
Πρόλογος
Κεφάλαιο Ι
Η σημερινή προβληματική της θεωρίας του Κράτους
Κεφάλαιο ΙΙ
Κριτική ανάλυσις των περί Κράτους συγχρόνων θεωριών
Κεφάλαιο ΙΙΙ
Η θετική θεωρία του Κράτους
Συμπλήρωμα εις το περί εννοίας του Δικαίου Κεφάλαιον
Κατηγορώ
ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΥΤΟ ΔΟΚΙΜΑΖΟΝΤΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΑΣ. Ο συγγραφέας χαμογελάει και περιμένει. Ξέρει τι θα κάνουν -ή και τι (και γιατί) δε θα κάνουν- οι φαρισαίοι. Για να το συνειδητοποίηση κι ο αναγνώστης: Με τη δίωξη πλήττομε την πηγή, και ειδοποιούμε άλλες πιθανές πηγές αντιστάσεως πως θάχουν ν’ αντιμετωπίσουν δίωξη. Έτσι ελπίζομε πως συστέλλονται – ή συστέλλουν την έκφραση οπωσδήποτε… Είναι ο τρόπος των απροσχημάτιστων δεσποτειών -και τέτοιες -υπάρχουν και “κοινοβουλευτικές” βέβαια, δικτατορικώτατες ασφαλώς, εν ονόματι “Δημοκρατίας” μάλιστα και “ισχυράς λαϊκής εντολής”! Όταν θεωρούν το Λαό αρκετά δούλο και τα όργανά τους χαλκεύσεως πλαστής “κοινής γνώμης” -όπως σ’ εμάς εδώ τους υπανάπτυκτους (τόσο στην Οικονομία όσο και στη Συνείδηση και στην Ελευθερία)- αρκετά αποδοτικά, προτιμούν τη δίωξη. Μάλιστα όταν η πηγή είναι απ’ τις πολύ ασυμβίβαστες και δεν “έρχεται σε λογαριασμό” – δηλαδή σε κονφόρμ με το Κατεστημένο.
Με τη σιωπή αντί διώξεως, μειώνομε την εξακτίνωση και την εμβέλεια: πόσοι θα το διαβάσουν -θα το ανακαλύψουν από μόνοι τους και θα το διαβάσουν- ένα δύσκολο μάλιστα βιβλίο; Και σε πόσους θα το μεταδώσουν, θα το δανείσουν, θα το ξαναδανείσουν; Επιτέλους, όχι άλλοι, όχι περσότεροι από κείνους πού διαβάζουν -πού είναι σε θέση, πάντως, να διαβάσουν- δύσκολα και δυσάρεστα βιβλία. Δεν ξεπερνούν τις δυο χιλιάδες αυτοί στον Τόπο μας – κ’ ειν’ έτσι κ’ έτσι, για όλες τις πολιτικές εξουσίες, χαμένοι κι αφ’ εαυτού τους: έχουν γνώμες, κρίσεις προσωπικές, δικές τους θέσεις, δικιά τους κίνηση – κύτταρα “ενοχλητικά” εκ φύσεως· μεταξύ τους τα λεν, μεταξύ τους τα λέγαν πάντα, τα γράφαν… Περιορίζομε, με τη σιωπή, το πράγμα σ’ αυτούς, αντί με τη δίωξη να τ’ ανοίξουμε στους εκατονταπλάσιους, στους χιλιαπλάσιους, στα οχτώ εκατομμύρια.
Έτσι έκαναν με την “Πυραμίδα 67”, το ’50.
Έτσι με “Τα Νέα Ελληνικά”, το ’52 και το’ 57.
Έτσι ως κι η αδίσταχτη “Οκταετία” ακόμη, η λυσσαλέα κρινόμενη και ανατιναζόμενη με την “Κριτική του Μεταπολέμου”, το ’62.
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Η εκπνοή της Δημοκρατίας
Η Δικτατορία κ’ η πρώτη Αντίσταση
Οι καταβολές, το κλίμα, η ετοιμασία
Στα έμβολα του Νέου Κόσμου
Θρήσκος και αθεΐα
Μύθος και αυτοπαιδεία της εφηβείας
Κικέρων: Περί νόμων
Το παρόν βιβλίο αποτελεί την πρώτη πλήρη μεταφρασμένη και υπομνηματισμένη έκδοση στην ελληνική του Περί Νόμων διαλόγου (De legibus) του Κικέρωνα. Και αυτό, όπως και η έκδοση του Περί Πολιτείας διαλόγου του (De republica) το 2015, προέκυψε από την ανάγκη κάλυψης του κενού αυτού στην ελληνική βιβλιογραφία.
Και σε αυτό το έργο καταβλήθηκε κάθε δυνατή προσπάθεια να παραχθεί μία σύγχρονη επιστημονική έκδοση προς κάλυψη των αναγκών των φοιτητών των ελληνικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων καθώς και του μη ειδικού αναγνώστη.
Στο λατινικό κείμενο, το οποίο βασίστηκε κυρίως στην πλέον πρόσφατη κριτική έκδοσή του, ενσωματώθηκαν -όπου κρίθηκε απαραίτητο- οι γραφές κωδίκων που κατά τη γνώμη μου παραδίδουν ένα ορθότερο κείμενο, ή και διορθωτικές προτάσεις παλαιότερων εκδοτών. Η μετάφρασή του στη νέα ελληνική επιχειρήθηκε να παραμείνει πιστή στη δομή και το ύφος του πρωτοτύπου, με την αναγκαία εξομάλυνση του ύφους και της γλώσσας ενός τμήματος του κειμένου που κανονικά -και αν υπήρχε η πρόθεση να τηρηθεί η γλώσσα και το ύφος του συγγραφέα- θα έπρεπε να είχε αποδοθεί σε μία αρχαΐζουσα μορφή της ελληνικής, η οποία ωστόσο δεν είμαι βέβαιος ότι θα ήταν κατανοητή από όλους. Στην εισαγωγή εξετάζονται ζητήματα σχετικά με τη χρονολόγηση του διαλόγου και τις συνθήκες συγγραφής του, τον δραματικό χωροχρόνο και τα πρόσωπά του, τα πρότυπα, τις πηγές και την πρωτοτυπία του, καθώς και με την πρόσληψη και την παράδοση του κειμένου. Ο υπομνηματισμός ακολουθεί τη μέθοδο που υιοθετήθηκε για τον ερμηνευτικό σχολιασμό του Περί Πολιτείας, στον οποίο παραπέμπω πολυάριθμες φορές, καθώς το περιεχόμενο του Περί Νόμων διαλόγου δεν μπορεί να μελετηθεί ανεξάρτητα και αποκομμένα από το περιεχόμενο του Περί Πολιτείας διαλόγου. Το έργο ολοκληρώνεται με δύο αναλυτικά ευρετήρια κυρίων ονομάτων και κυρίων όρων και των σημασιών και χρήσεών τους εντός του διαλόγου. […] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Χρονολόγηση
Σύλληψη, σύνθεση και περιεχόμενο
Δραματικός χώρος, χρόνος και πρόσωπα
Πρότυπο, πηγές και πρωτοτυπία
Πρόσληψη του κειμένου
Παράδοση του κειμένου
Η παρούσα έκδοση
Το λατινικό κείμενο
Η μετάφραση
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΝΟΜΩΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κριτικές και ερμηνευτικές εκδόσεις (σε χρονολογική σειρά)
Μελέτες και άρθρα
– ΚΙΚΕΡΩΝ, ΠΕΡΙ ΝΟΜΩΝ
TABULA NOTARUM IN APPARATU CRITICO ADHIBITARUM
ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΒΙΒΛΙΑ 1 – 3
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ
– ΣΧΟΛΙΑ
ΒΙΒΛΙΑ 1 – 3
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ
– ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΡΩΝ