Για το εβραϊκό ζήτημα
Το έργο αυτό είναι ένα μάλλον παραμελημένο, αν και κομβικό, κείμενο του νεαρού Μαρξ. Γράφτηκε όταν αυτός ήταν 25 χρονών ως απάντηση στις προϋποθέσεις που έθετε ο Bruno Bauer για τη χειραφέτηση των Εβραίων. Όμως, με αφορμή αυτό το ζήτημα, ο Μαρξ αντιμετωπίζει ήδη κριτικά, με όρους ιστορικού και διαλεκτικού υλισμού, την κυρίαρχη τάξη και σκέψη, αμφισβητεί πιο συγκεκριμένα την ικανότητα της πολιτικής μόνο επανάστασης και της αστικής δημοκρατίας να οδηγήσει στη χειραφέτηση, θέτει ως προϋποθέσεις αυτής της τελευταίας την κοινωνική επανάσταση και την υπέρβαση των αντιθέσεων της αστικής κοινωνίας των ιδιωτών και πιο ειδικά της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και της εμπορευματικής παραγωγής που δεσπόζουν σε αυτήν και οραματίζεται ήδη μια ακρατική κοινωνία της πανανθρώπινης χειραφέτησης.
Πρόκειται για ένα κείμενο που, ιδωμένο από την ουσιαστικά ρατσιστική οπτική γωνία της μερικότητας-ιδιαιτερότητας-ανωτερότητας της εβραϊκής φυλής, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων σαν δήθεν αντιεβραϊκός λίβελλος, ενώ στην πραγματικότητα κατήγγελλε και έθετε την υπέρβασή τους ως προϋπόθεση της χειραφέτησης, τις εγκόσμιες αξίες των Εβραίων εμπόρων, τραπεζιτών και τοκογλύφων, και πιο ειδικά τον εγκόσμιο θεό τους, το χρήμα.
Εκατόν εξήντα έξι χρόνια μετά τη συγγραφή του, το βιβλίο αυτό παραμένει πολύπλευρα επίκαιρο, τόσο ως αναπόσπαστο κομμάτι της πιο επίκαιρης από ποτέ μαρξικής κοσμοθεωρίας όσο και για το κριτικό του πνεύμα και τις αλήθειες που εμπεριέχει.
Η παρούσα έκδοση, πέρα από τη θεωρημένη ανατύπωση της ιστορικής έκδοσης του 1932, περιλαμβάνει μια εκτενή εισαγωγική μελέτη του Γιώργου Ρούση, μέσα από την οποία επιχειρείται από τη μια να αναδειχθεί διεξοδικά η αξία αυτού καθαυτού του έργου καθώς και η συμβολή του στην εξέλιξη της μαρξικής σκέψης, και από την άλλη να αντικρουστεί ο δήθεν αντισημιτισμός του.
Γιατί οι άνθρωποι κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών
«Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς τη χρήση του οινοπνεύματος, του καπνού, της μορφίνης, των διαφόρων μορφών οπίου και των άλλων ναρκωτικών;. . . Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν οι άνθρωποι δε ζούσαν σε τόσο μεγάλη αντίφαση ανάμεσα στη συνείδησή τους και στις πράξεις τους». Μέσα από την αφήγηση της ιστορίας ενός πραγματικού ταλέντου, το οποίο πνίγεται από το οινόπνευμα, ο Τολστόι θέλει να ανάγει το ζήτημα στο επίπεδο της προσωπικής ηθικής. Στο κείμενό του απαντούν οι Ζολά, Δουμάς υιός, Ντωντέ και Σαρκό, απαντήσεις που συνεισφέρουν κι αυτές σε μια ωφέλιμη πολεμική.
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΜΙΔΑ
Ο ΑΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΔΡΥΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΜΙΑ ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
Ο ΦΟΙΝΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
ΕΝΑΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ
ΥΠΕΡ Ή ΚΑΤΑ
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΣΕΙΡΗΝΩΝ
ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ
ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΜΙΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΠΡΟΧΩΡΕΙ
ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΦΡΟΣΥΝΗΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ
ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΝΟΥΜΕΡΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ 1919 ΚΑΙ ΤΟ 1933
ΣΥΝΤΟΜΟ ΛΕΞΙΚΟ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Γίνε σαν το νερό, φίλε μου Οι διδασκαλίες του Bruce Lee
Η κόρη του Μπρους Λι ρίχνει φως στις πιο δυνατές φιλοσοφίες ζωής του πατέρα της, καθώς και στο πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε τις διδασκαλίες του στην καθημερινή μας ζωή
Άδειασε το μυαλό σου, γίνε άμορφος, ασχημάτιστος σαν το νερό
Ο Μπρους Λι είναι ένα πολιτιστικό είδωλο, παγκόσμια γνωστός για τις πολεμικές του τέχνες και την κινηματογραφική του κληρονομιά. Όμως ο Λι ήταν επίσης ένας βαθύς φιλοσοφικός στοχαστής, που πίστευε ότι οι πολεμικές τέχνες δεν είναι απλώς και μόνο μια άσκηση σωματικής πειθαρχίας, αλλά αποτελούν και μια τέλεια ευκαιρία προσωπικής ανάπτυξης.
Στο Γίνε σαν το νερό, φίλε μου η Σάνον Λι αποκαλύπτει άγνωστες μέχρι σήμερα ιστορίες από τη ζωή του πατέρα της, μαζί με τις ιδέες που αποτελούν τον πυρήνα των διδασκαλιών του. Κάθε κεφάλαιο αναπτύσσει ένα μάθημα από τον Μπρους Λι, το οποίο, στηριγμένο στη φιλοσοφία του και στο απόφθεγμά του «γίνε σαν το νερό», αποκαλύπτει ένα μονοπάτι προς έναν φωτισμένο τρόπο ζωής.
Γκαίτε Το ταξίδι στην Ιταλία
Η περιήγηση του Γκαίτε (1786-1787) στην κλασική αρχαιότητα και την Αναγέννηση βοηθά τον σύγχρονο αναγνώστη να ταξιδέψει πάνω στα ίχνη ενός κορυφαίου ποιητή και συγγραφέα έχοντας το αθάνατο βλέμμα του σαν οδηγό σε αυτό το διαχρονικό ταξίδι στην Ιταλία. Οι παρατηρήσεις του όταν δεν περιορίζονται στο ενδιαφέρον για την αρχαιότητα που την προσεγγίζει με την ευλαβεία προσκυνητή και την ευφορία εφήβου, διασταυρώνονται με προβληματισμούς εξαιρετικά επίκαιρους για τη ζωή και τη φιλοσοφία των ανθρώπων του Νότου.
Διαμονές Το ταξίδι στην Ελλάδα
Το βιβλίο αυτό, παρ’ ότι ο συγγραφέας δεν επικεντρώνεται στο καθεαυτό φιλοσοφικό του έργο, δεν αποτελεί εντούτοις μια απλή καταγραφή των ταξιδιωτικών του εντυπώσεων. Δεν θα μπορούσε άλλωστε η ματιά ενός μεγάλου φιλοσόφου να είναι απαλλαγμένη από αυτό που αποτελεί την ουσία της σκέψης. Έτσι ο Χάιντεγκερ αφηγούμενος το πρώτο ταξίδι του στην Ελλάδα του 1962, περνά από την περιγραφή στη φιλοσοφική ανάλυση, από το θαυμασμό στο στοχασμό, καταθέτοντας ταυτόχρονα τις αντιλήψεις του γύρω από έννοιες που στην καθημερινή μας ζωή έχουν υποστεί την απλοποίηση που απαιτεί ο διεκπεραιωτικός ρόλος της επικοινωνίας.
Εικόνες και σύμβολα
Η συμβολική σκέψη είναι ομοούσια με το ανθρώπινο πλάσμα: προηγείται από τη γλώσσα και από το διαλογισμό. Οι εικόνες, τα σύμβολα, οι μύθοι, δεν είναι ανεύθυνα δημιουργήματα της ψυχής. Ανταποκρίνονται σε μια ανάγκη και εκπληρώνουν μια λειτουργία: αποκαλύπτουν τις πιο μυστικές μορφές της ουσίας του όντος. Ώστε, η μελέτη τους μας βοηθάει να γνωρίσουμε καλύτερα τον άνθρωπο, τον άνθρωπο χωρίς άλλους προσδιορισμούς, αυτόν που δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί από τις ιστορικές συνθήκες.
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ – ΖΩΡΖ ΝΤΥΜΕΖΙΛ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΝΕΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ
ΤΟ ΑΚΑΤΑΛΥΤΟ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ
1. Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ “ΚΕΝΤΡΟΥ”
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΤΥΠΑ
Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ “ΚΕΝΤΡΟΥ”
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΟΔΟΥ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ “ΚΕΝΤΡΟΥ”
2. ΙΝΔΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ
ΙΝΔΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ
ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΩΝ “ΓΙΟΥΓΚΑ”
ΚΟΣΜΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο “ΤΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ”
ΙΝΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
ΤΟ “ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΑΥΓΟ”
Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟ ΒΟΥΔΙΣΜΟ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΞΑ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ “ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΟΝΟ”
3. Ο “ΘΕΟΣ ΔΕΤΗΣ” ΚΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΟΜΠΩΝ
Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ
Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΒΟΥΔΑ
“ΘΕΤΟΙ ΔΕΤΕΣ” ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΙΝΔΙΑ
ΘΡΑΚΕΣ, ΓΕΡΜΑΝΟΙ, ΚΑΥΚΑΣΙΟΙ
ΙΡΑΝ
ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ
ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜΠΩΝ
ΜΑΓΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ “ΟΡΙΑΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ”
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
4. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΟΣΤΡΑΚΩΝ
ΣΕΛΗΝΗ ΚΑΙ ΝΕΡΑ
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΚΟΧΥΛΙΩΝ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΡΑΚΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΑΦΙΕΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ
ΤΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙ ΣΤΗ ΜΑΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΟΥ
5. ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΒΑΠΤΙΣΜΑ, ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ
ΑΡΧΕΤΥΠΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ
Είναι και χρόνος (δεύτερος τόμος)
Στο δεύτερο μέρος του «Είναι και χρόνος» […] ο Martin Heidegger εμπλουτίζει και προεκτείνει την ανακάλυψη η οποία υπήρξε το κορυφαίο επίτευγμα του πρώτου μέρους: ότι το «Είναι» του ανθρώπου είναι η μέριμνα. Κατά πόσο χαρακτηρίζει αυτή η έννοια ολόκληρο τον άνθρωπο, από την αρχή έως το τέλος του; Για να απαντήσει σ’ αυτή την ερώτηση ο Χάιντεγκερ καταπιάνεται με το «τέλος» του ανθρώπου, που είναι ο θάνατος. Μέσα στον καθημερινό τρόπο διαβίωσης οι άνθρωποι ζουν κατά το πλείστο αναυθεντικά. Ξεχνούν τον επικείμενο θάνατό τους και αδιαφορούν για μια βαθύτερη γνωριμία με τον εαυτό τους. Υπάρχει ωστόσο κατά κοινή ομολογία μια «φωνή», η ηθική συνείδηση, που τεκμηριώνει τη δυνατότητα αυθεντικής ύπαρξης. Ο Χάιντεγκερ αποφαίνεται ότι εάν ακουστεί κατά βάθος, αυτή η φωνή καλεί τον άνθρωπο να προσεγγίσει τον εαυτό του και να υπάρξει αυθεντικά. […] (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Είναι και χρόνος (πρώτος τόμος)
[…] Το ερώτημα για το νόημα του «Είναι» είναι το πιο καθολικό και το πιο κενό· ταυτόχρονα όμως κείται μέσα του η δυνατότητα να εξατομικευτεί οξύτατα στο εκάστοτε εδωνά-Είναι (Dasein). Αν μέλλουμε να πετύχουμε τη θεμελιώδη έννοια του «Είναι» και να σκιαγραφήσουμε την απαιτούμενη οντολογική εννοιολόγηση και τις αναγκαίες παραλλαγές, χρειαζόμαστε ένα συγκεκριμένο οδηγό. Η καθολικότητα της έννοιας «Είναι» δεν αντιμάχεται τον «ειδικευμένο» χαρακτήρα της έρευνας· έχουμε δηλαδή την πρόθεση να προχωρήσουμε προς την έννοια του «Είναι» ερμηνεύοντας ένα ειδικό ον, τον εδωνά-Είναι, με το οποίο σκοπεύουμε να προσπελάσουμε τον ορίζοντα για την κατανόηση και τη μπορετή ερμήνευση του «Είναι». Αλλά το ίδιο τούτο ον, το Εδωνά-Είναι, είναι εν εαυτώ «ιστορικό», και έτσι η οντολογική του ακτινοσκόπηση θα μεταβληθεί αναγκαία σε «ιστοριολογική» ερμηνεία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Εισαγωγή στη μεταφυσική
Ο Μάρτιν Χαϊντεγκερ (1889-1976), κορυφαίος διανοητής του εικοστού αιώνα, δίνει ένα νέο προσανατολισμό στη φιλοσοφική επίγνωση και την ιστορία της εποχής μας. Η σκέψη του, γνήσια κατάληξη του δυτικού φιλοσοφικού στοχασμού, οδηγεί στην κατάρρευση της κλασικής οντολογίας, και στην ανάγκη επιστροφής στις αρχέγονες πηγές, αρχίζοντας από τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, τον Αναξίμανδρο, τον Ηράκλειτο και τον Παρμενίδη. Στο παρόν κείμενο επιχειρείται η επανατοποθέτηση της οντολογικής απορίας με την προσπάθεια ερμηνείας του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, του φιλοσοφικού και του τραγικού, προκειμένου να αποσαφηνισθεί η αφετηρία της δυτικής σκέψης. Έτσι μόνον, κατά τον συγγραφέα, μπορούμε να εκτιμήσουμε φιλοσοφικώς την παρούσα κατάστασή μας και να της δώσουμε περιεχόμενο οντολογικώς έγκυρο.
Επιστολές επιλογή από την αλληλογραφία του Νίτσε
Η παρούσα έκδοση 205 επιστολών του Nietzsche, επιλεγμένων από την αλληλογραφία του προσφέρει για πρώτη φορά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό κάτι ανεκτίμητο: Όχι την επαφή με τη φιλοσοφία του, αλλά τη γνωριμία με τον άνθρωπο Nietzsche, καθώς, κυριολεκτικά, αυτός αυτοβιογραφείται μέσα από τις συγκεκριμένες επιστολές του, από τα μαθητικά του χρόνια μέχρι την πνευματική του κατάρρευση. Η ανάγνωσή τους διαλύει τους ανυπόστατους μύθους και τις τερατώδεις παρερμηνείες για τον άνθρωπο Nietzsche και το φιλοσοφικό του έργο, και δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσει κάποιος, με αμεσότητα και διαύγεια, την πολύκροτη σχέση του με τον Wagner, τη θρυλική του σχέση με τη Lou Salome, αλλά και με την ανεκδιήγητη αδελφή του Elizabeth, καθώς επίσης με τους σημαντικούς φίλους του και τον εν γένει πνευματικό κόσμο της εποχής του. Την έκδοση συνοδεύει, ως ένθετος, ένας ψηφιακός δίσκος με εκτελέσεις 18 μουσικών συνθέσεων του ιδίου του Nietzsche, προσφέροντας έτσι, επίσης για πρώτη φορά, στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό μία εξαιρετικά σπάνια ευκαιρία: τη δυνατότητα της παράλληλης -με την ανάγνωση των επιστολών του φιλοσόφου- ακρόασης μουσικών του έργων.