Μέγας Αλέξανδρος
«Ο Νίκος Καζαντζάκης, που συχνά αναφέρεται ως ο Όμηρος της σύγχρονης Ελλάδας, δεν είναι άσχετος προς τους ήρωες της Ελληνικής αρχαιότητας. Σ’ αυτό το ιστορικό μυθιστόρημα, που βασίζεται στη ζωή τού Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Καζαντζάκης έχει αντλήσει τόσο από την πλούσια παράδοση του ελληνικού θρύλου, όσο και από τα καταγεγραμμένα χειρόγραφα ιστορικών αρχείων, για να αναδημιουργήσει έναν Αλέξανδρο σε όλες τις πολύπλευρες όψεις του – τον Αλέξανδρο τον θεό· τον Αλέξανδρο τον απόγονο του Ηρακλή που έκανε τους δώδεκα άθλους· τον Αλέξανδρο τον μύστη, τον τολμηρό οραματιστή που προοριζόταν να φέρει σε πέρας μια θεϊκή αποστολή· τον Αλέξανδρο τον θνητό, με σάρκα και οστά, που πότε-πότε δεν είναι ανώτερος από τον κοινό στρατιώτη που καβγαδίζει και πίνει.
»Το μυθιστόρημα, που αντιστέκεται στον πειρασμό να απεικονίσει τον Αλέξανδρο με το περίβλημα του καθαρά ρομαντικού θρύλου, καλύπτει τη ζωή του από τα δεκαπέντε του χρόνια μέχρι τον θάνατό του […]. Ξεκινά με το πρώτο του ανδραγάθημα, όταν δαμάζει το περίφημο άλογο, τον Βουκεφάλα, και τον βλέπουμε κυρίως μέσα από τα μάτια του νεαρού γείτονά του, ο οποίος τελικά γίνεται αξιωματικός στον στρατό του και τον ακολουθεί στην εκστρατεία του για να κατακτήσει τον κόσμο. »Το βιβλίο, που αρχικά γράφτηκε σαν επιμορφωτικό βοήθημα για νεαρούς αναγνώστες, προορίζεται και για τον ενήλικα νου εξ ίσου και, όπως οι θρύλοι των παλαιών, είναι ψυχαγωγικό αλλά και διδακτικό για αναγνώστες όλων των ηλικιών.»
(Από την αγγλική έκδοση Nikos Kazantzakis, Alexander the Great,
Ohio University Press, Athens (Ohio)-London, U.S.A. 1982.)
ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
«Από τη γέννησή του το 356 π.Χ. έως τον θάνατό του στα 323 π.Χ., όταν δεν ήταν παραπάνω από 33 ετών, περνά η ζωή τού Μεγάλου Αλεξάνδρου, γιου τού Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας. Αφ’ ότου ο πατέρας του ένωσε την Ελλάδα, ο Αλέξανδρος ήξερε ποια όφειλε να είναι η δική του αποστολή: να κατακτήσει την Ασία και να φέρει την ελευθερία των Ελλήνων μέχρι τα πέρατα του κόσμου.
»Για να το καταφέρει, ο Αλέξανδρος στηρίζεται σε δυο ρωμαλέα θεμέλια: τον Όμηρο και τον Αριστοτέλη. Ο πρώτος τού ενσταλάζει τον ηρωϊσμό, που του είναι απαραίτητος για να αναλάβει ένα τέτοιο εγχείρημα και για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους χωρίς φόβο· ο δεύτερος τον βοηθάει να μορφωθεί με σωφροσύνη και σοφία, δυο αρετές που ο νεαρός Αλέξανδρος καλλιέργησε όχι χωρίς προσπάθεια. Κρατώντας αυτούς τους δυο άξονες, τη σοφία και τον ηρωϊσμό, ο Καζαντζάκης επεξεργάστηκε τον βίο τού Αλεξάνδρου και των συντρόφων του, αναδημιουργώντας τα πρωτόγνωρα τοπία που θάμπωσαν τα μάτια των Δυτικών, τις μάχες για εξουσία και τη φιλοδοξία για πλούτη, και κατά βάθος, το καθαρό, ατόφυο ιδανικό τού Αλεξάνδρου να εκπληρώσει την αποστολή που του εμπιστεύτηκαν οι θεοί. »Οι νέοι θα συναντήσουν στις σελίδες αυτές έναν ίσο τους. Ο Αλέξανδρος είναι κάποιος που ήξερε να προσφέρει τη ζωή του για ένα υψηλό ιδανικό, που πολέμησε ενάντια στην ευτέλεια και τη μικρότητα τής ανθρώπινης φύσης, όχι πάντα νικηφόρα, αλλά τελικά, και σ’ αυτό έγκειται η μεγαλοσύνη του, έδωσε τη νιότη του με αντάλλαγμα έναν ηρωϊκό και ένδοξο αγώνα.»
(Από την αργεντίνικη έκδοση Niko Kazantzakis, Alejandro el Grande,
Ediciones Carlos Lohlé, Buenos Aires – Argentina 1983.)
Μη λησμονείτε το σχοινί του Πατριάρχη
«Ο μεν Πατριάρχης, βιαζόμενος παρά της Πόρτας, σας στέλλει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρτα, εσείς όμως να τα θεωρείτε ταύτα ως άκυρα, καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ θελήσεως του Πατριάρχου.»
Α. Υψηλάντης προς Θ. Κολοκοτρώνη
Μια ομιλία του Γεώργιου Τερτσέτη για τη ζωή και τη δράση του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’, καθώς και για το μαρτύριό του, η ιστορική καταγραφή του Σπυρίδωνα Τρικούπη, το ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη για τον Πατριάρχη, οι αναφορές του Φωτάκου, του Μακρυγιάννη, ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού, τα κατά τον Πατριάρχη του Γεωργίου Πιλαβίου, ο επιτάφιος λόγος του Κωνσταντίνου Πρεσβυτέρου και Οικονόμου και ιστορική αναφορά του Στρατή Μυριβήλη και του καθηγητή Αστροφυσικής Χρίστου Γούδη, συνθέτουν το παρόν έργο για να αποκαταστήσουν την αλήθεια σχετικά με την ιστορία του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’.
Μόσχα 1941: Η μεγαλύτερη μάχη
Η Μάχη της Μόσχας ήταν η μεγαλύτερη μάχη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου – η μεγαλύτερη μάχη όλων των εποχών. Παρ’ όλα αυτά, είναι πολύ λιγότερο γνωστή από τη Μάχη του Στάλινγκραντ, όπου έλαβαν μέρος τα μισά περίπου στρατεύματα. Από τη στιγμή κατά την οποία ο Χίτλερ εξαπέλυσε την επίθεσή του στη Μόσχα, στις 30 Σεπτεμβρίου 1941, μέχρι τις 20 Απριλίου 1942 επτά εκατομμύρια άνδρες ενεπλάκησαν σε αυτόν τον τιτάνιο αγώνα. Οι συνολικές απώλειες των δύο στρατοπέδων -νεκροί, αιχμάλωτοι ή βαριά τραυματισμένοι- ανήλθαν στα δυόμισι εκατομμύρια, εκ των οποίων σχεδόν τα δύο εκατομμύρια αφορούσαν τη σοβιετική πλευρά. Όμως, η πρωτεύουσα της Σοβιετικής Ένωσης έστω και μετά βίας διασώθηκε, κι αυτή υπήρξε η πρώτη αποτυχία του κεραυνοβόλου πολέμου (Blitzkrieg) των Γερμανών. Το γεγονός αυτό ανέτρεψε τα σχέδια του Χίτλερ για μια γρήγορη νίκη επί της Σοβιετικής Ένωσης και άλλαξε άρδην την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μέχρι σήμερα δεν έχει επιχειρηθεί ολοκληρωμένη εξιστόρηση της επικής αυτής μάχης, επειδή κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε τις ωραιοποιημένες σοβιετικές περιγραφές του πολέμου, που παρουσιάζουν τον Στάλιν ως μια στρατιωτική ιδιοφυΐα και τους Ρώσους ως ένα λαό που συνένωσε ηρωικά τις δυνάμεις του, για να αντιμετωπίσει τη γερμανική εισβολή. Ήταν τα σοβαρά λάθη, η ανικανότητα και η ωμότητα του Στάλιν που επέτρεψαν στα γερμανικά στρατεύματα να φθάσουν στα περίχωρα της Μόσχας. Το γεγονός αυτό προκάλεσε πανικό στην πόλη – λεηλασίες, επιθέσεις, απρόβλεπτες και βίαιες εκδηλώσεις πρωτόγνωρης έντασης. Ο μισός περίπου πληθυσμός της πόλης τράπηκε σε φυγή. Όμως, τα σφάλματα του Χίτλερ σύντομα αποδείχτηκαν ακόμη σημαντικότερα από αυτά του Στάλιν: έστειλε τα στρατεύματά του κατά της Σοβιετικής Ένωσης χωρίς χειμερινό ιματισμό, επέμεινε στην άμεση επιβολή καθεστώτος τρομοκρατίας και αγνόησε τα επίμονα αιτήματα των στρατηγών του για επίθεση εναντίον της Μόσχας το συντομότερο δυνατόν. Τελικά, τα λάθη του Χίτλερ εξουδετέρωσαν αυτά του Στάλιν.
Στο βιβλίο “Η Μεγαλύτερη Μάχη” βλέπουν το φως της δημοσιότητας έγγραφα που προέρχονται από προσφάτως αποχαρακτηρισθέντα σοβιετικά αρχεία, συμπεριλαμβανομένων των αρχείων της τρομακτικής NKVD. Περιλαμβάνονται, επίσης, αφηγήσεις διασωθέντων και τέκνων κορυφαίων αξιωματικών του σοβιετικού στρατού και κυβερνητικών αξιωματούχων, καθώς και αναφορές Δυτικών διπλωματών και ανταποκριτών. Με αυτόν τον τρόπο καθίσταται διαυγής η ολοκληρωμένη εξιστόρηση της σύγκρουσης δύο συστημάτων που βασίζονταν στη στυγνή τρομοκρατία και τις απάνθρωπες μαζικές εξοντώσεις.
Ενόσω η τύχη της Μόσχας ήταν αβέβαιη, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία ανακάλυπταν πόσο πονηρός θα αποδεικνυόταν τελικά ο εταίρος τους Στάλιν στον αγώνα εναντίον του Χίτλερ, αλλά και πόσο πολύ ανυπομονούσε να επιβάλει τις αξιώσεις του για απόλυτη κυριαρχία στην Ανατολική Ευρώπη μετά τον πόλεμο. Πέραν της εξιστόρησης της αιματοχυσίας, ο Andrew Nagorski μεταφέρει τον αναγνώστη στα παρασκήνια των πρώτων διαπραγματεύσεων μεταξύ του Χίτλερ και του Στάλιν, και ακολούθως στα παρασκήνια των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Στάλιν, του Ρούσβελτ και του Τσώρτσιλ.
Η συμβολή του παρόντος βιβλίου στην ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είναι αξιοσημείωτη.
Ναπολέων
Ο άνθρωπος που έκανε τη δόξα σκοπό της ζωής του και την αναζήτησε στην κατάκτηση αλλά και στην καταστροφή, από τα πρώτα χρόνια του της Κορσικής μέχρι την κορύφωση της Αυτοκρατορίας και την πτώση στο Βατερλό. Η βιογραφία μιας προσωπικότητας που σημάδεψε για πάντα την ιστορία.
Ναπολέων
Είναι ένα βιβλίο καταπληκτικό. Κάθε στιγμή της ιστορίας γίνεται οπτασία. Στην αρχή μια νέα γυναίκα Κορσικανή, σ’ έναν καταυλισμό, τυλιγμένη με κουβέρτες και βυζαίνοντας το παιδί της. Στο τέλος, μπροστά στο πτώμα που κείτεται ανοιγμένο σταυρωτά, μια φιλονεικία ανάμεσα σε Γάλλους και σε Άγγλους. Ο Αντομάρκι δηλώνει πως το κλίμα της Αγίας Ελένης επιδείνωσε την αρρώστια του Αυτοκράτορα. Οι Άγγλοι το αρνούνται και δηλώνουν πως τα σπλάχνα είναι γερά. Αντί γι’ άλλη απάντηση ο Αντομάρκι περνάει το δάχτυλό του μέσα από την τρύπα του στομαχιού. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους πίνακες περνούν όλες οι εικόνες αυτής της καταπληκτικής ζωής. Και πέρα απ’ αυτές τις εικόνες, η εξήγηση δοσμένη με μερικές συναρπαστικές γραμμές. Από τον καιρό που ο Εμίλ Λούντβιχ άρχισε να μελετάει τον Ναπολέοντα, η εξήγηση αυτή δεν άλλαξε σχεδόν. Έτσι διαβάζουμε το καταπληκτικό πορτραίτο του Βοναπάρτη στο στρατό της Ιταλίας. «Τον έπαιρνε κανείς περισσότερο για μαθηματικό ή θεόληπτο παρά για στρατιωτικό». Κι αν χρωστούσε πραγματικά στο συνδυασμό αυτόν τη μεγαλοφυία του; Ταυτόχρονα νιώθουμε τον ιστορικό να ενδιαφέρεται για το χαρακτηριστικό ανέκδοτο. Αφού περιέγραψε την καταπληκτική δραστηριότητα του εικοσιεφτάχρονου στρατηγού, προσθέτει: «Μέσα σ’ αυτές τις ξέφρενες διαδρομές, πάνω απ’ τους αυχένες των βουνών, τα οροπέδια, τα φαράγγια, ανάμεσα στους βρυχηθμούς των κανονιών, των δικών του και του εχθρού, κάποια μέρα σπάει μες στην τσέπη του το τζάμι που προστάτευε τη μινιατούρα της Ιωσηφίνας. Χλώμιασε φρικτά και, σταματώντας τ’ άλογό του, λέει στον Μπουριέν: “Το τζάμι έσπασε, η γυναίκα μου αρρώστησε ή με απατά, εμπρός!”»
Τέτοιο είναι το βιβλίο: πολύ κοντά στη ζωή, θαυμαστό για την ορμή και το χρώμα του. Δεν είναι ούτε η κριτική και ντετερμινιστική ιστορία του Αλμπέρ Σορέλ, ούτε οι ατέλειωτες λεπτομέρειες του Φρεντερίκ Μασόν, αν κι έχει τη λογική τού ενός και την ακρίβεια τού άλλου. Αυτό που ο συγγραφέας προσθέτει στην πιο πλατιά ενημέρωση και στην πιο ζωντανή αντίληψη, είναι ένα δραματικό αίσθημα της πραγματικότητας, μια τέχνη ζωγράφου και ανθρώπου του θεάτρου, μια φαντασία που την εξυπηρετεί η πείρα. Έτσι το έργο αυτό διαβάζεται απ’ την αρχή ως το τέλος με θερμό ενδιαφέρον.
Ο Ναπολέων: Το Προσκλητήριο των Λαών. Ο Εφιάλτης των Ηγεμόνων. Ο Μεσσίας των Νέων Καιρών. Κάτω απ’ την πνοή του Ναπολέοντος, οι λαοί σ’ όλες τις χώρες έσπαζαν με πάταγο τις αλυσίδες τους. Στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στη Λατινική Αμερική, οι υπόδουλοι έβλεπαν στον Ωκεάνειο το σημαιοφόρο της πολιτικής και κοινωνικής τους απελευθέρωσης… «Κι αν ακόμα κι αυτός ο ουρανός υπάρχει φόβος να πέσει, θα τον στηρίξουμε με τις λόγχες μας». Έτσι μιλούσε ο Ναπολέων στους στρατιώτες του την παραμονή μιας μάχης και κείνοι, μ’ ένα στεντόρειο «Ζήτω ο Αυτοκράτορας», εκμηδένιζαν τον αντίπαλο.
…Ήταν στη Στρατιά της Ιταλίας. Πολέμησε στο Μαρέγκο. Πήρε μέρος στη μάχη του Αούστερλιτς, έλεγαν για τον απλό γρεναδιέρο ή το δραγόνο, κι όλοι παραμέριζαν με σεβασμό στο διάβα του. Γιατί οι εκστρατείες και οι μάχες αυτές, όπως κι όλες οι άλλες του Βοναπάρτη, είχαν πάντα έναν επικό χαρακτήρα και μια ιστορική σημασία και οι πολεμιστές του συχνά θύμιζαν ομηρικούς ήρωες. Γι’ αυτό έλεγαν με σεβασμό: αυτός ήταν στη Στρατιά της Ιταλίας. Πολέμησε στο Μαρέγκο. Πήρε μέρος στη μάχη του Αούστερλιτς.
Ο Ναπολέων είπε: H Μεγαλοφυία είναι ένα μετέωρο που πρέπει να καεί για να φωτίσει τους ανθρώπους. Κι έκανε το Λόγο Πράξη.
Ο Ezra Pound στο μικρόφωνο μαζί με τα απαγορευμένα Cantos
Πρόλογος: Χρίστος Γούδης
Μετάφραση: Χρίστος Γούδης, Νίκος Βοματίδης, Γαβριήλ Καρόλου
«Ευρώπη, εδώ Πάουντ, εδώ Έζρα Πάουντ. Πιστεύω ότι πιθανόν ακόμη απευθύνομαι περισσότερο στην Αγγλία παρά στις Η.Π.Α., αλλά κι εσείς παιδιά μπορείτε φυσικά να με ακούτε. Λένε ότι το κεφάλι ενός Άγγλου είναι φτιαγμένο από ξύλο και το κεφάλι ενός Αμερικανού από καρπούζι. Πιο εύκολο να βάλεις κάτι στο κεφάλι του Αμερικανού, αλλά σχεδόν αδύνατο να το κάνεις να μείνει εκεί πάνω από δέκα λεπτά.»
« Χρυσός. Τίποτα άλλο δεν ενώνει τις τρεις κυβερνήσεις, Αγγλία, Ρωσία, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Αυτό είναι το συμφέρον – χρυσός, τοκογλυφία, χρέος, μονοπώλιο, ταξικό συμφέρον, και πιθανώς μεγάλη αδιαφορία και περιφρόνηση για την ανθρωπότητα.»
Ο αντισημιτισμός της αρχαιότητος
Την βάση της παρούσης εργασίας αποτελεί μια διάλεξη για ευρύ κοινό, την οποία έδωσε ο συγγραφέας στις 17 Φεβρουαρίου του 1901 στο Bernoullianum της Βασιλείας. Την πρώτη επεξεργασμένη μορφή του έλαβε το κείμενο όταν δημοσιεύθηκε στα τεύχη 17 ως 19 των Κυριακάτικων Ενθέτων της Γενικής Ελβετικής Εφημερίδος (Sonntagsbeilage der Allgemeinen Schweizer Zeitung) του ιδίου έτους.
Ο Γρίβας και η «Χ» – Το χαμένο αρχείο
Στην κατάλληλη ώρα -και ίσως καθυστερημένα- έρχεται το παρόν βιβλίο του παλαιού συνεργάτου της «Νέας Θέσεως» Σπύρου Παπαγεωργίου -δημοσιογράφου και συγγραφέως- να αποκαταστήσει, ύστερα από 60 χρόνια, την κακοποιημένη ιστορική αλήθεια σχετικώς με την «Χ». Η «Νέα Θέσις» χαίρει διότι αυτή η αλήθεια αποκαθίσταται πλήρως, ύστερα από τις έρευνες του συγγραφέως, ο οποίος ευτύχησε να ανασύρει το «χαμένο αρχείο» της. Ο αναγνώστης θα αντιληφθεί από την ανάγνωση της εργασίας αυτής, πόσος μόχθος και ερευνητικός ζήλος αναλώθηκε για τη συγγραφή του βιβλίου. Έτσι εκπληρώνεται ένα εθνικό χρέος, να τιμηθούν οι γνωστοί και άγνωστοι ήρωες και μάρτυρες της «Χ», οι οποίοι, υπό δυσχερέστατες συνθήκες, έχυσαν το αίμα τους για την Ελλάδα.
Ο δρόμος προς την ελευθερία
Το βιβλίο του Michael Collins, του ηγέτη του IRA και του Sinn Fein, κυκλοφορεί για πρώτη φορά στα ελληνικά. Σε αυτό το βιβλίο αποκαλύπτονται οι εθνικιστικές ιδέες του Collins και οι επιθυμίες ενός ολόκληρου Έθνους που αντιστάθηκε στην βρετανική καταπίεση. Η πολιτική τακτική κι η επιρροή των Βρετανών εις βάρος της Ιρλανδίας θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό την σκληρή πολιτική της σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ένωσης που αλλοιώνει την εθνική ταυτότητα των κρατών – μελών της. Επίσης, αποκαλύπτεται ότι το γελαστό παιδί ήταν ο Michael Collins, ένας εθνικιστής ηγέτης κι όχι κάποιος ανώνυμος αριστερός. Τα κείμενα του Ιρλανδού ηγέτη διδάσκουν το πώς πρέπει να σκέφτεται ένας λαός ως έθνος και πώς να αγωνίζεται για τη διατήρηση της ιστορικής του συνέχειας και ταυτότητας.
«Δεχόμασταν σιωπηρά την άρνηση της Αγγλίας για την εθνότητά μας, κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους σκοπούς της προπαγάνδας της. Πουλήσαμε τα πρωτοτόκια αντί πινακίου φακής. Κατάλαβαν ότι το έθνος μπορούσε να διατηρηθεί και η ελευθερία να αποκτηθεί μόνο μέσα από τον ίδιο τον ιρλανδικό λαό. Έπρεπε να γίνουμε ισχυροί μέσα στο ξεχωριστό έθνος μας με σεβασμό στον εαυτό μας, ως αυτοδύναμοι άνδρες και γυναίκες του ιρλανδικού έθνους, διαφορετικά, δεν θα ξεκινούσαμε ποτέ την «πορεία για την ελευθερία».
«Πιστεύουμε έντονα ότι αυτό το έθνος έχει το δικαίωμα να ορίζει τη μοίρα του. Υποστηρίζουμε με σθένος ότι οι άντρες που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε αυτό το έδαφος είναι οι καταλληλότεροι να κρίνουν ποιο είναι το καλό αυτής της γης. Πιστεύουμε σε ένα ιρλανδικό έθνος που χρησιμοποιεί τη δική του γλώσσα, φέρει τη δική του σημαία, προστατεύει τις ακτές του, και χρησιμοποιεί τη δική του διακριτική ευχέρεια όταν ασχολείται με τον έξω κόσμο. Όμως όσα πιστεύουμε δεν θα έρθουν ποτέ ως δώρο οποιουδήποτε κοινοβουλίου, βρετανικού ή άλλου – μπορούν να αποκτηθούν μόνο με τη δύναμη των χεριών και τη σθεναρή αποφασιστικότητα των ανδρών».
Ο Εθνικοσοσιαλισμός και η αρχαιότητα
Το ναζιστικό κόμμα, με το εγχείρημά του περί νέου ανθρώπου, προσπάθησε να δώσει σε αυτό τον άνθρωπο όχι μόνο ένα ανανεωμένο σώμα αλλά και μια νέα προσωπικότητα: ένα ήθος σφυρηλατημένο από την προπαγάνδα (“να υπηρετείς τον Φύρερ και το κράτος”), μια σκέψη δομημένη σύμφωνα με τα αξιώματα της ιδεολογίας (υπάρχει σύγκρουση των φυλών), αλλά και μια ταυτότητα συγκροτημένη από μια ιστορία, την ιστορία της ομάδας στην οποία εκείνος ανήκει. Ο ναζισμός ως ιδεολογία συνοδεύεται από έναν ιστορικό λόγο ο οποίος φιλοδοξεί να αφηγηθεί το παρελθόν της φυλής. Αυτή η ιστορία της φυλής έγινε κατά κανόνα αντιληπτή ως αποκλειστικά γερμανοκεντρική.
Ωστόσο, οι αναφορές στην Αρχαιότητα είναι πολυάριθμες στον δημόσιο λόγο, ενώ η αρχιτεκτονική του καθεστώτος αναβιώνει τον ρωμαϊκό μνημειακό κλασικισμό και η ναζιστική αγαλματοποιία ανακαλύπτει ξανά το ελληνικό γυμνό: η επανεφεύρεση της ιστορίας, η φυλετική ταυτότητα και η φυλετική ιστορία του ναζιστικού υποκειμένου αποκτούν αξία με την προσάρτηση ενός παρελθόντος τόσο λαμπρού όσο το παρελθόν της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας.
Από τις δήθεν βόρειες μεταναστεύσεις προς τη Μεσόγειο έως τη διάλυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η ιστορία της Αρχαιότητας ξαναδιαβάζεται υπό το πρίσμα της φυλετικής θεωρίας: ό,τι μεγάλο παρήγαγε, δημιούργησε, στοχάστηκε η Αρχαιότητα υπήρξε έκφραση του αρίου πνεύματος, ενώ η παρακμή των ηθών και των κρατών της οφείλεται στον εκφυλισμό του αίματος, που τραγικά και εσφαλμένα επιτράπηκε να νοθευτεί. Στον εθνικοσοσιαλιστικό λόγο περί Αρχαιότητας διακρίνεται μια βαθιά περιφρόνηση για την ιστορία. Ο εθνικοσοσιαλισμός δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται τόσο να ζήσει, όσο να πεθάνει. Οι πρωταγωνιστές του Τρίτου Ράιχ είχαν εγκαταλείψει την τάξη της ιστορίας για να ενταχθούν στην τάξη του μύθου. Ο Goebbels, αντιγράφοντας εδώ τον Bismarck, έλεγε ότι “θα μείνουμε στην ιστορία ως οι μεγαλύτεροι ήρωες ή ως οι τελευταίοι εγκληματίες”, ότι θα τους αποδιδόταν υπερβολική σημασία: ο Hitler είναι ο Σατανάς, ο Himmler, ο Heydrich και ο Goebbels οι αρχάγγελοι του κακού, όπως διαβάζουμε μερικές φορές. Μεταθέτοντας όμως τις θλιβερές μορφές του Τρίτου Ράιχ στη ριζική ετερότητα του τέρατος, του τρελού ή του διαβόλου, υποκύπτοντας στους πειρασμούς της δαιμονολογίας ή μιας παράξενης θεολογίας του απόλυτου κακού, παίζουμε το παιχνίδι που ήθελαν ο Hitler και ο Goebbels να παίξουν οι επόμενες γενιές: να αποδώσουν δηλαδή στα πρόσωπά τους μια ιερότητα, έστω και αρνητική, και η αύρα αυτή να εμποδίσει κάθε ορθολογική προσέγγιση του φαινομένου τους.
Μπορούμε ίσως να διακρίνουμε εδώ τη χρησιμότητα του ιστορικού: ο ιστορικός αφαιρεί τα προσωπεία και σβήνει τα κεριά της λατρείας. Ενάντια στον μύθο του θανάτου, βλέπει τη γιατρειά μόνο στον θάνατο του μύθου.