Η καταγωγή του Ισραήλ – Μεταξύ εθνικισμού και σοσιαλισμού
Η καταγωγή του Ισραήλ επιχειρεί να ερμηνεύσει τους λόγους διαιώνισης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, η οποία εξακολουθεί να είναι ένα από τα μεγάλα άλυτα ζητήματα τόσο για την περιοχή μας όσο και παγκοσμίως. Εκδόθηκε για πρώτη φορά στα εβραϊκά τον Ιούλιο του 1995, και η γαλλική του μετάφραση, που πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή του ίδιου του συγγραφέα και στην οποία στηρίζεται η παρούσα έκδοση, κυκλοφόρησε στις αρχές του επόμενου έτους (1996). Ανάμεσα στις δύο εκδόσεις μεσολάβησε η δολοφονία του ισραηλινού πρωθυπουργού Γιτζάκ Ράμπιν, στις 4 Νοεμβρίου του 1995, αποκορύφωμα των ιδεολογικών και πολιτικών συγκρούσεων στο Ισραήλ, οι οποίες ακολούθησαν τις συμφωνίες με τους Παλαιστινίους, γνωστές ως οι Συμφωνίες του Όσλο, το 1993 και το 1995. Η συγγραφή του βιβλίου ολοκληρώθηκε λοιπόν εν μέσω αυτών των οξυμμένων αντιπαραθέσεων, όμως δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως προϊόν αποκλειστικά των εν λόγω περιστάσεων. Και τούτο διότι δεν συνιστά απλώς το αποτέλεσμα μακρόχρονης έρευνας και συστηματικής τεκμηρίωσης, αλλά και καταστάλαγμα της βιωμένης εμπειρίας του συγγραφέα: ένα είδος πικρού απολογισμού, ο οποίος διαπερνά σύνολο το επιστημονικό έργο του Ζέεβ Στέρνχελ.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σημείωση επί των πηγών
Πρόλογος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Σοσιαλισμός, εθνικισμός και εθνικοσοσιαλισμός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: Το πρωτείο του έθνους: Ο Aharon-David Gordon και το εννοιολογικό πλαίσιο της οικοδόμησης του έθνους
Η απαξίωση της διασποράς
Τι είναι το έθνος;
Εθνικισμός ή σοσιαλισμός: Διορθώνοντας τον άνθρωπο και το έθνος ή διορθώνοντας την κοινωνία;
Το δικαίωμα επί της γης: Η δύναμη της Ιστορίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: Η σοσιαλιστική εμπειρία
Η κληρονομιά της δεύτερης αλιγιά
Τα πρώτα σημάδια διολίσθησης προς τα δεξιά
Η διάλυση του Ποαλέι Τσιόν
Η ίδρυση της Αχντούτ Χααβόντα
Ο εργάτης ως παράγοντας της εθνικής αναγέννησης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ: Ο σοσιαλισμός στην υπηρεσία του έθνους: Ο Berl Katznelson και ο κονστρουκτιβιστικός σοσιαλισμός
Μύθος και πραγματικότητα
Πρώτα το έθνος
Από τον σοσιαλιστικό παραγωγισμό στον εθνικοσοσιαλισμό
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: Ο σκοπός και τα μέσα: Η ιδεολογία του εργατικού κινήματος και η Χισταντρούτ
Τα θεμέλια της εξουσίας
Ο έλεγχος των κολλεκτίβων
Η διάλυση του Τάγματος Εργασίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V: Η νίκη του εθνικοσοσιαλισμού: Από την τάξη στο έθνος
Τι είναι η τάξη;
Η συνεργασία με τη μεσαία τάξη
Ο αγώνας για την εργατική εκπαίδευση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI: Η δημοκρατία και η ισότητα σε δοκιμασία
Η ισχύς του μηχανισμού και η ένδεια του πνευματικού βίου
Ολιγαρχία και κομφορμισμός
Η αρχή της ισότητας και η εφαρμογή της
Η χρεοκοπία του μέτρου του οικογενειακού μισθού
Η πάλη των τάξεων στο εσωτερικό της Χισταντρούτ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Δύο τριακονταετίες: Από το εν εξελίξει στο συγκροτημένο κράτος
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ (Χρήστος Χατζηιωσήφ): Βίος και έργο του ιστορικού των πολιτικών ιδεών Ζέεβ Στέρνχελ (1935-2020)
Σημειώσεις
Γλωσσάριο
Ευρετήριο
Sternhell, Zeev
Συγγραφέας
Ο Ζέεβ Στέρνχελ γεννήθηκε στο Przemyl της Πολωνίας το 1935. Εβραϊκής καταγωγής, κατόρθωσε να επιβιώσει από τους ναζιστικούς διωγμούς με τη βοήθεια δύο καθολικών πολωνικών οικογενειών. Με τη λήξη του πολέμου εγκαταστάθηκε στη Γαλλία, πήγε σε γαλλικό σχολείο και, όπως λέει ο ίδιος, ανακάλυψε με ενθουσιασμό τις αρχές της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κοσμικού κράτους τις οποίες υπηρετούσε και μετέδιδε με πίστη και αφοσίωση η γαλλική δημόσια εκπαίδευση. Το 1951, σε ηλικία 16 ετών, μετανάστευσε στο Ισραήλ. Εργάστηκε σε κιμπούτς και σπούδασε ιστορία και πολιτικές επιστήμες στο εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι, στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών, όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή. Είναι καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ (έδρα Λεόν Μπλουμ). Ενεργό μέλος του ειρηνιστικού κινήματος στο Ισραήλ, ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης “Ειρήνη τώρα”, τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας Haaretz, έχει ταχθεί εναντίον της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ. Το 2008 τιμήθηκε μετο Κρατικό Βραβείο Πολιτικών Επιστημών του Ισραήλ, γεγονός που προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις εθνικιστικών και ακροδεξιών κύκλων της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 25 Σεπτεμβρίου 2008 πληγώθηκε ελαφρά από έκρηξη παγιδευμένου μηχανισμού στο σπίτι του. Ο Στέρνχελ, ακούραστος μελετητής του έργου των κλασικών του Διαφωτισμού Βολταίρου, Μοντεσκιέ, Ρουσσώ και Καντ, υποστηρίζει ότι η ιστορία των τελευταίων τριών αιώνων σφραγίζεται από τη συνεχή διαμάχη των οπαδών και των εχθρών του Διαφωτισμού. Υπάρχουν δύο αντίθετοι τρόποι για να κατανοήσει κανείς τη νεωτερικότητα: αυτός που αναζητεί την ατομική ευτυχία, την ελευθερία, την πρόοδο, την ανεκτικότητα, κι εκείνος που εξυμνεί τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες και τις αξίες της κοινότητας. Οι οπαδοί του Διαφωτισμού έχουν ως κοινό σκοπό την απελευθέρωση του ατόμου από τους καταναγκασμούς της ιστορίας και τα δεσμά της παράδοσης. Ο άνθρωπος, ως ορθολογικό ον, ελεύθερο και αυτόνομο, δεν έχει πλέον ανάγκη ούτε την ιστορία, ούτε τη θρησκεία, ούτε την κηδεμονία. Οι εχθροί του Διαφωτισμού, από τον Herber έως τον Huntington, εξυμνούν την ιστορία, την κουλτούρα, τη γλώσσα, στρέφονται εναντίον της ιδέας της αυτονομίας του ατόμου, εναντίον της καθολικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν η διαφωτισμένη νεωτερικότητα είναι εκείνη του φιλελευθερισμού που οδηγεί στη δημοκρατία, η άλλη νεωτερικότητα, που εμφανίζεται στις αρχές του 20ού αιώνα, παίρνει τη μορφή της επαναστατικής, εθνικιστικής, κοινοτιστικής Δεξιάς, που είναι ορκισμένος εχθρός των οικουμενικών αξιών. Κυριότερα έργα του: – “Maurice Barres et le nationalisme francais”, 1972. – “La Droite revolutionnaire, 1885-1914. Les origines francaises du fascisme”, 1981. – “Ni droite ni gauche. L’ ideologie fasciste en France”, 1983. – “Naissance de l’ ideologie fasciste” (με τους Mario Sznajder και Maia Asheri), 1989. – “L’ Eternel Retour. Contre la democratie, l’ ideologie de la decadence” (επιμ.), 1994. – “Aux origines d’ Israel. Entre nationalisme et socialisme”, 1996.
Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης
Το χρονικό του Βιλλαρδουίνου παρουσιάζει διπλό ενδιαφέρον, από ιστορική και φιλολογική άποψη. Σαν μαρεσάλης της Ρωμανίας, ο Γοδεφρείδος είχε τη δυνατότητα να συμβουλευθεί όλα τα σχετικά με τη Σταυροφορία έγγραφα, και το γεγονός αυτό δίνει μια «επισημότητα» στο χρονικό του. Ο συγγραφέας δεν είναι ένας ιππότης «δεύτερης σειράς» όπως, για παράδειγμα, ο Ροβέρτος του Κλαρί, που κι αυτός καταγράφει τα γεγονότα της ίδιας εκστρατείας· είναι, αντίθετα, και παρών στην πρώτη σειρά της μάχης και των διαπραγματεύσεων, και επίσημος αξιωματούχος από τα χέρια του οποίου περνάνε τα έγγραφα τα σχετικά με οποιοδήποτε στρατιωτικό ή διοικητικό γεγονός. Παρ’ όλο ότι ο Βιλλαρδουίνος έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στα γεγονότα, και μάλιστα από τη δική μας οπτική γωνία ρόλο καθαρά εχθρικό, η διήγησή του χαρακτηρίζεται σε γενικές γραμμές σαν αξιόπιστη. Δεν πρέπει να νομιστεί φυσικά ότι μιλάμε για την επιστημονική αμεροληψία των σημερινών ιστορικών. Τον ΙΓ’ αιώνα η καταγραφή γεγονότων, ακόμα κι όταν ο συγγραφέας προβάλει την προσωπική του κρίση και προσπαθεί να ανιχνεύσει τα αίτια των γεγονότων, δεν έχει και πολλά κοινά γνωρίσματα μ’ αυτό που ονομάζουμε ιστορική συγγραφή σήμερα. Αλλά και ο σημερινός ιστορικός επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως τη μέθοδο που ακολουθεί, τον κοινωνικό του περίγυρο και τον τρόπο επιλογής των γεγονότων, που καθιστούν αδύνατη την απόλυτα αντικειμενική συγγραφή. Πόσο μάλλον λοιπόν ένας χρονικογράφος του Μεσαίωνα, που, εκτός από την κοινωνική του τοποθέτηση και ιδεολογία (ο Βιλλαρδουίνος ανήκε στην τάξη των ευγενών, και σ’ αυτούς απευθύνεται το έργο του), τις αρχές και τα ιδεώδη της εποχής του (τόλμη, ανδρεία, νομιμοφροσύνη, πίστη), ήταν επίσης και πρωταγωνιστής των γεγονότων τα οποία περιγράφει. Αυτό δεν τον εμποδίζει όμως να καταδικάσει τις θηριωδίες και την απληστία των συμπολεμιστών του. Έτσι, ενώ σε γενικές γραμμές αντιμετωπίζει εχθρικά τους Έλληνες αντιπάλους του και δεν του είναι δυνατόν να κατανοήσει την νοοτροπία τους, τόσο διαφορετική από τη δική του, η κρίση του απέναντι στους συμπατριώτες και συμπολεμιστές του είναι συνήθως και αυστηρή και έγκυρη: ενώ επαινεί, κάπως στερεότυπα, είν’ αλήθεια, την ανδρεία και την γενναιοφροσύνη των περισσότερων απ’ αυτούς, δεν διστάζει να κατακρίνει, με αυστηρό πολλές φορές τόνο, ακόμα και τους ισχυρότερους άρχοντες, όταν, κατά τη γνώμη του, αυτοί, είτε από λανθασμένες εκτιμήσεις, είτε από κάποιο ελάττωμα (συνήθως ηθικό κατά το Γοδεφρείδο) διαπράττουν κάτι που βρίσκεται έξω από τα «παραδεδεγμένα» της εποχής με αρνητικά για τη Σταυροφορία αποτελέσματα.
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Ι. Η τακτική του φεουδαρχικού στρατεύματος κατά τον ΙΓο αιώνα
ΙΙ. Ο συγγραφέας και το έργο του
ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟΙ
1. Βιλλαρδουίνοι
2. Κόμητες Καμπανίας
3. Κόμητες Φλάνδρας και Αιννώ
4. Άγγελοι
5. Μονφερράτοι
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΕΣ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
Ι. Πρόσωπα
ΙΙ. Τόποι, εθνικότητες
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η καταστροφή των ελληνικών βιβλιοθηκών – Λεηλάτησις της γνώσεως
Η περίφημη Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας αποτελούσε την μεγαλύτερη κιβωτό γνώσης του αρχαίου κόσμου. Εκεί βρισκόταν ολόκληρη η σοφία, ο πνευματικός θησαυρός, οι επιστήμες και πολλά έργα ανεκτίμητης αξίας. Δυστυχώς, οι επιδρομές των βαρβάρων κατέστρεψαν την βιβλιοθήκη, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Οι αναρίθμητοι πάπυροι, με τα χειρόγραφα μεγάλων σοφών, κατέγραφαν την πορεία του ανθρωπίνου πνεύματος. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι, από την αρχαία ελληνική γνώση σώθηκε μονάχα το 10%. Δηλαδή, από τις 160 τραγωδίες του Σοφοκλή έχουμε σήμερα μόνον τις επτά και αντιλαμβάνεται κανείς την μεγάλη απώλεια. Η τεράστια αυτή βιβλιοθήκη, που χάθηκε μέσα στις φλόγες, άφησε πίσω της ένα λαμπρό παρελθόν, ώστε να θυμίζει ό, τι ωραίο μπορεί να υπάρξει για τον άνθρωπο και λέγεται γνώση. Ό, τι απέμεινε από την μεγάλη εκείνη καταστροφή διδάσκεται σήμερα σε όλα σχεδόν τα πανεπιστήμια του κόσμου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) ——————————————– Περιεχόμενα Περί βιβλίων πλήθους και βιβλιοθηκών κατασκευής Σκοπήσωμεν τας βίβλους των παλαιών. (“Βιβλιοθήκη”) Ο αφανισμός των Ελληνικών Βιβλιοθηκών Βιβλιοθήκη Αλεξανδρείας (Ειδική Παρένθεσις – Διευκρίνησις. “Ειδωλολάτραι” Εικών, Είδωλον – Νοηματική διαφορά) Βιβλιοθήκη Περγάμου Βιβλιοθήκη Εφέσου Βιβλιοθήκη Αντιοχείας Βιβλιοθήκη Αλικαρνασσού Η βιβλιοβριθής Ελλάς Ιδιωτικές Βιβλιοθήκες Βιβλιοθήκες επί των πλοίων Ελληνικά βιβλία στην Ρώμη Βιβλιοθήκαι Κωνσταντινουπόλεως 29 Μαΐου 1453 Από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννησι Τα Βιβλία της Ιατρικής Σήμερα. Εθνική Βιβλιοθήκη και άλλες Άπαντα είναι των Ελλήνων – Totum Graecorum est Ελληνική Μυθολογία και Παλαιά Διαθήκη Κατακλυσμός Ωγύγου Κατακλυσμός Δαρδάνου Κατακλυσμός Δευκαλίωνος Τα Εθνικά μας Ονόματα Επιστήμη και Πολιτική Ο ουρανός φθέγγεται ελληνιστί Και άλλες ομοιότητες Οι Έλληνες σοφοί, διδάσκαλοι της αληθείας Ο Όμηρος πεπαίδευκε την Οικουμένην Και οι άλλοι Έλληνες ποιηταί ομοίως Περί του “επτά” – 7 Ες έδαφος φέρειν Φανατισμός Αρπαγαί Καλλιτεχνημάτων Μιμηθήτε και μη καταστρέφετε Τι σημαίνει άγαλμα; ΚΑΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ Τα της βιαίας Αλλαγής επακόλουθα Εξελληνίσαμε την βιαία Αλλαγή Επιβίωσις Αρχαίων Συνηθειών Ύμνοι Λατρείας Εορτολόγιον Μεθοδευμένες “δαιμονοποιήσεις” “Τυπικόν” Γάμου “Τυπικόν” Εξοδίου Ακολουθίας “Ήρθανε Χρόνια Δίσεχτα…” ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ (Εκ των απολεσθέντων)
Η μαύρη βίβλος του κομμουνισμού
Η έκδοση στη Γαλλία της Μαύρης Βίβλου προκάλεσε, όπως είναι γνωστό, σάλο. Ακόμα και εκεί, ένα μεγάλο κομμάτι της προοδευτικής διανόησης καταδίκασε το έργο. Ισχυρίστηκε […] ότι οι ερευνητές που προχώρησαν στη σύνταξη αυτού του έργου ήταν φανατικοί αντίπαλοι της Αριστεράς· και όμως η προέλευση των περισσοτέρων είναι η ίδια με εκείνη των επικριτών τους. Ισχυρίστηκε ότι το τελικό άθροισμα των θυμάτων του κομμουνισμού περιλαμβάνει σε σημαντικό ποσοστό θύματα που ο θάνατός τους οφείλεται σε άλλα αίτια, όπως η πείνα που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάσταση· αλλά και αυτό δεν φαίνεται παρά κατά ένα τμήμα ακριβές: οι πολιτικές που οδηγούν στην πείνα δεν είναι ποτέ “θεόπεμπτες”.
Το εξακρίβωσαν όλοι αυτό και, πιο πρόσφατα, στη “σοσιαλιστική” Αιθιοπία του Μενγκίστου, στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου, στην Κορέα του Κιμ Ιλ Σουνγκ. Ισχυρίστηκαν οι επικριτές της Μαύρης Βίβλου ότι το έργο έχει στόχο να εξισώσει ανιστόρητα και ανήθικα το “έργο” των ναζί και των φασιστών με τον απολογισμό της Οκτωβριανής Επανάστασης […] Και όμως, παρά την αντιπαράθεση των αριθμών, αναγκαία ως ένα σημείο για την κατανόηση των πραγμάτων και των γεγονότων, παρά τη σύγκριση των εξουσιών, ιδεολογική ταύτιση δεν γίνεται.
Διότι το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: πώς ένα όραμα απελευθέρωσης του ανθρώπου και παγκόσμιας αδελφοσύνης οδήγησε, αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, σε ένα συγκεντρωτικό καθεστώς κρατικής παντοδυναμίας και κατατρομοκράτησης κάθε διαφορετικής πολιτικά ή εθνικά κοινότητας; Θα προσθέσω το εξής: αν αυτό το ερώτημα δεν απασχολεί κάθε άνθρωπο, πώς είναι δυνατόν να υπάρξουν δημοκρατικές κοινωνίες; […]
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Μαύρη Βίβλος θα προκαλέσει εδώ πιο πολύ από ό,τι αλλού. Τόσο το καλύτερο. Πρέπει επιτέλους, τώρα που έχουμε πια στερεή δημοκρατία, χωρίς ξερονήσια και Ασφάλειες, που εμπόδιζαν ηθικά την αντιπαράθεση με τα τότε θύματα, να υπάρξει και στη χώρα μας ουσιαστική αποσταλινοποίηση, πράγμα που δεν αφορά μόνον την κομμουνιστική “Αριστερά” αλλά σαφώς και ένα μεγάλο τμήμα της ρωσόπληκτης κοινής γνώμης, που δεν “θυμάται” καν ότι η μεγάλη ποντιακή ελληνική κοινότητα της ΕΣΣΔ εξορίστηκε και αυτή συλλογικά από τη “λαϊκή προλεταριακή” εξουσία, κάτω από δραματικές συνθήκες.
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ. Η νέμεση της Ιστορίας (Δημήτρης Δημητράκος)
Έγκλημα και ιδεολογικοποίηση της πραγματικότητας
Πολιτική ήττα ή ηθική χρεοκοπία του κομμουνισμού;
Βολονταρισμός και εξουσιαστική ακράτεια
Η ανάγκη διανοητικής μετάλλαξης
Η αιτιακή σχέση μεταξύ κομμουνισμού και εγκλήματος
Ο αντίλογος: μεθοδολογικά και ουσιολογικά επιχειρήματα
Η σύγκριση μεταξύ κομμουνισμού και ναζισμού/φασισμού
Επανάσταση, δημοκρατία και ολοκληρωτισμός
Ανθρωπισμός και τρομοκρατία
Ουτοπία και ολοκληρωτισμός
Λενινισμός, σταλινισμός και ιακωβινισμός
“Za tchto? – “Για ποιο λόγο;”
ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Τα εγκλήματα του κομμουνισμού (Stephane Courtois)
1ο ΜΕΡΟΣ: ΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΟΥ
-Πράξεις βίας, καταστολής, τρομοκρατίας στη Σοβιετική Ένωση (Nicolas Werth)
Παράδοξα και παρεξηγήσεις του Οκτωβρίου
Το “οπλισμένο χέρι της δικτατορίας του προλεταριάτου”
Η Κόκκινη Τρομοκρατία
Ο “βρόμικος πόλεμος”
Από το Ταμπόβ στον μεγάλο λιμό
Από την ανακωχή στη “μεγάλη στροφή”
Αναγκαστική κολεκτιβοποίηση και αποκουλακοποίηση
Ο μεγάλος λιμός
Τα “κοινωνικώς ξένα στοιχεία” και οι κύκλοι της καταστολής
Οι Μεγάλοι Διωγμοί (1936-1938)
Η αυτοκρατορία των στρατοπέδων
Η άλλη πλευρά της νίκης
Απόγειο και κρίση του Γκουλάγκ
Η τελευταία συνωμοσία
Η έξοδος από τον σταλινισμό
2ο ΜΕΡΟΣ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ κ’ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ (Stephane Courtois, Jean-Louis Panne, Ήλιος Γιαννακάκης, Remi Kauffer)
-Η Κομιντέρν εν δράσει (Stephane Courtois και Jean-Louis Panne)
Η επανάσταση στην Ευρώπη – Κομιντέρν και εμφύλιος πόλεμος – Δικτατορία, ποινικοποίηση των αντιφρονούντων και διώξεις στους κόλπους της Κομιντέρν – Η τρομοκρατία πλήττει την Κομιντέρν – Η τρομοκρατία στους κόλπους των κομμουνιστικών κομμάτων – Το κυνήγι των “τροτσκιστών” – Αντιφασίστες και ξένοι επαναστάτες θύματα της τρομοκρατίας στην ΕΣΣΔ – Εμφύλιος πόλεμος και πόλεμος για την εθνική απελευθέρωση
-Οι Έλληνες θύματα του κομμουνισμού (Ήλιος Γιαννακάκης)
Η σοβιετική όψη της καταστολής – Οι Μεγάλοι Διωγμοί των ετών 1936-1938 – Η τρομοκρατία των ετών 1941-1949 – “Γιατί με σκοτώνεις, σύντροφε;” – Οι δραπέτες των φυλακών Συγγρού – Τα όργανα καταστολής του ΚΚΕ – Οι μέθοδοι καταστολής του ΚΚΕ – Η μαύρη δεκαετία: 1950-1960
-Η σκιά της NKVD στην Ισπανία (Stephane Courtois και Jean-Louis Panne)
Η γραμμή πλεύσης των κομμουνιστών – “Σύμβουλοι” και πράκτορες – “Μετά τις συκοφαντίες… οι σφαίρες στον τράχηλο”, Βίκτορ Σερζ – Μάιος 1937 και διάλυση του POUM – Η NKVD εν δράσει – Μια “δίκη της Μόσχας” στη Βαρκελώνη – Στις Διεθνείς Ταξιαρχίες – Η εξορία και ο θάνατος στην “πατρίδα των προλεταρίων”
-Κομμουνισμός και τρομοκρατία (Remi Kauffer)
3ο ΜΕΡΟΣ: Η ΑΛΛΗ ΕΥΡΩΠΗ ΘΥΜΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ (Andrzej Paczkowski και Karel Bartosek)
-Πολωνία, το “έθνος-εχθρός” (Andrzej Paczkowski)
ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝΩΝ – Η υπόθεση της POW (Πολωνική Στρατιωτική Οργάνωση) και η “πολωνική επιχείρηση” της NKVD (1933-1938) – Κατύν, φυλακές και εκτοπίσεις (1939-1941) – NKVD εναντίον Armia Krajowa (Εθνικός Στρατός) – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΟΛΩΝΙΑ 1944-1989: ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – Η κατάκτηση του Κράτους ή η μαζική τρομοκρατία (1944-1947) – Η κοινωνία ως στόχος κατάκτησης ή η γενικευμένη τρομοκρατία (1948-1956) – Ο υπαρκτός σοσιαλισμός ή το σύστημα των επιλεκτικών διώξεων (1956-1981) – Η κατάσταση πολιορκίας. Μια απόπειρα γενικευμένων διώξεων – Από την ανακωχή στη συνθηκολόγηση, ή η αναστάτωση της εξουσίας (1986-1989)
-Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη (Karel Bartosek)
“Εισαγόμενη” τρομοκρατία; – Οι πολιτικές δίκες κατά των μη κομμουνιστών συμμάχων – Η καταστροφή της κοινωνίας των πολιτών – Ο “απλός λαός” και το σύστημα των στρατοπέδων συγκέντρωσης – Οι δίκες των κομμουνιστών ηγετών – Από τη “μετα-τρομοκρατία” στον μετακομμουνισμό – Μια σύνθετη διαχείριση του παρελθόντος
4ο ΜΕΡΟΣ: ΑΣΙΑΤΙΚΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΙ: ΜΕΤΑΞΥ “ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ” κ’ ΣΦΑΓΗΣ
Κίνα, Βιετνάμ, Λάος και Καμπότζη (Jean-Louis Margolin)
Βόρειος Κορέα (Pierre Rigoulot)
-Κίνα. Μια μεγάλη πορεία μέσα στη νύχτα
Μια παράδοση βίας; […]
Η παρακμή και η πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας B’
ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΟΚΛΗΤΙΑΝΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΙΩΞΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΙ ΤΟΥ ΝΑ ΚΤΙΣΗ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ: ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙ
Το κορυφαίο έργο του Γίββωνος έρχεται με αυτό τον τόμο να καλύψη μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο όχι μόνο για την Ρώμη και την Ελλάδα, αλλά για την ιστορία συνολικά της μετέπειτα ανθρωπότητας: την εμφάνιση του Χριστιανισμού και το τέλος του Αρχαίου Κόσμου.
Κατά τον Γίββωνα η Αρχαία Θρησκεία είχε ξεπέσει εκείνη την εποχή και είχε χάσει τον προσανατολισμό της Καθημερινώς σχεδόν προσετίθετο και ένας νέος Θεός ο οποίος προήρχετο από άλλους λαούς. Αντίθετα η μονολιθική νέα μονοθεϊστική θρησκεία βασιζόμενη στον Μωσαϊκό νόμο με λίγο πιο ελεύθερες εκφράσεις ήρθε να αντικαταστήση την θρησκεία των προγόνων, οι οπαδοί της οποίας βλέποντας τον κίνδυνο προσέπαθησαν οι ίδιοι να αντιδράσουν με διαφόρους τρόπους και επίεσαν προς την πλευρά των Ρωμαίων κυβερνώντων να λάβη μέτρα. Εδώ αυτός ο τόμος εξιστορεί αναλυτικά τις κινήσεις του Διοκλητιανού -με τις διώξεις- όσο και άλλων Συναυτοκρατόρων μέχρι που έρχεται η ώρα του Κωνσταντίνου όπου η κατάστασις αλλάζει.
Δεκάδες λεπτομέρειες βασισμένες στις πηγές από έναν ιστορικό που κανένας στην Ελλάδα δεν εξέδωσε επί τόσα χρόνια. Το γιατί απαντάται από το ίδιο το περιεχόμενο του βιβλίου και ειδικώτερα στα κεφάλαια αυτού του τόμου.
Η παρακμή και η πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Α’
Λόγοι, που ο καθείς μπορεί να φαντασθή ή θα διαπιστώση διαβάζοντας αυτό το έργο, συνετέλεσαν στο να μην εκδοθή αυτό στα Ελληνικά, παρ’ ότι ο πρώτος τόμος του “Η ιστορία της παρακμής και πτώσεως της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας” πρωτοεξεδόθη στην μητρική γλώσσα του συγγραφέως το 1776 και ο τελευταίος τόμος το 1788. Η έκδοσίς μας -η πρώτη που γίνεται στα Ελληνικά- θα αποτελήται από επτά τόμους. Το έργο εξεδόθη σε πλήθος εκδόσεων στα Αγγλικά, οι περισσότερες από τις οποίες ήσαν ελλιπείς, γεγονός που μας επέφερε μεγάλη καθυστέρησι. Για την σημερινή μας έκδοσι χρησιμοποιήσαμε την επτάτομη έκδοσι του 1904, την δίτομη έκδοσι του τέλους του 19ου αιώνος και προς διασταύρωσι των δύο προηγουμένων την τρίτομη Αμερικανική έκδοσι των τελευταίων ετών, χωρίς όμως να χρησιμοποιήσωμε και στις τρεις περιπτώσεις τις σημειώσεις του επιμελητού.
Το έργο μετέφρασε ο Αργύρης Παπαβασιλείου, την επιμέλεια και τις διορθώσεις είχαν η Δήμητρα Αθανασοπούλου και ο Κωνσταντίνος Ποταμιάνος, το προσάρτημα έγραψε ο Κωνσταντίνος Ποταμιάνος και το εξώφυλλο είναι του Κωνσταντίνου Κεχαγιά. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες από τον Νέρβα έως τον Διοκλητιανό
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α’
Η έκτασις και η στρατιωτική ισχύς της Αυτοκρατορίας κατά την περίοδο των Αντωνίνων
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β’
Η ενότης και ευημερία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά την εποχή των Αντωνίνων
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ’
Το Πολίτευμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά την εποχή των Αντωνίνων
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ’
Οι ωμότητες, η παράνοια και η δολοφονία του Κομμόδου – Εκλογή του Περτίνακος – Οι προσπάθειές του ν’ αναμορφώση το κράτος – Η δολοφονία του από τους Πραιτωριανούς φρουρούς
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε’
Οι Πραιτωριανοί φρουροί πωλούν την Αυτοκρατορία στον Δίδιο Ιουλιανό με δημόσιο πλειστηριασμό – Ο Κλώδιος Αλβίνος στην Βρεττανία, ο Πεσκέννιος Νίγηρ στην Συρία και ο Σεπτίμιος Σεβήρος στην Παννονία στρέφονται κατά των δολοφόνων του Περτίνακος – Εμφύλιοι πόλεμοι και νίκη του Σεβήρου κατά των τριών ανταγωνιστών του – Χαλάρωσις της πειθαρχίας – Νέο δόγμα διακυβερνήσεως
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΣΤ’
Θάνατος του Σεβήρου – Τυραννία του Καρακάλλα – Σφετερισμός της εξουσίας από τον Μακρίνο – Η παράνοια του Ηλιογαβάλου – Οι αρετές του Αλεξάνδρου Σεβήρου – Η αυθαιρεσία του στρατού – Γενική κατάστασις των οικονομικών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ’
Άνοδος και τυραννία του Μαξιμίνου – Εξεγέρσεις στην Αφρική και την Ιταλία με πρωτοβουλία της Συγκλήτου – Εμφύλιοι πόλεμοι και γενική αναταραχή – Βίαιος θάνατος του Μαξιμίνου και του υιού του, των Μαξίμου και Βαλβίνου και των τριών Γορδιανών – Σφετερισμός της εξουσίας και εκατονταετείς αγώνες του Φιλίππου
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η’
Το περσικό κράτος μετά την παλινόρθωση της μοναρχίας από τον Αρταξέρξη
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ’
Η κατάστασις στην Γερμανία μέχρι την εισβολή των βαρβάρων, κατά την εποχή του αυτοκράτορος Δεκίου
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι’
Οι αυτοκράτορες Δέκιος, Γάλλος, Αιμιλιανός, Βαλεριανός και Γαλλιηνός – Γενική εισβολή των βαρβάρων – Οι τριάκοντα τύραννοι
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ’
Η βασιλεία του Κλαυδίου – Ήττα των Γότθων – Νίκες, θρίαμβος και θάνατος του Αυρηλιανού
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ’
Η διοίκησις του στρατού και της Συγκλήτου μετά τον θάνατο του Αυρηλιανού – Οι βασιλείες των Τακίτου, Πρόβου, Κάρου και των Υιών του
ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ
Η συνθήκη των Βερσαλλιών
Για περισσότερο από μισό αιώνα η λυτρωτική εκδίκηση εναντίον της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας, η οποία αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της Συνθήκης των Βερσαλλιών, θεωρείτο πως δημιούργησε τις συνθήκες που οδήγησαν αναπόφευκτα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Λιγότερο αναγνωρισμένος και κατανοητός είναι ο αντίκτυπος που είχε η Συνθήκη σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου -ένας αντίκτυπος που έχει αφήσει τα σημάδια του μέχρι σήμερα στη Μέση Ανατολή, στην Άπω Ανατολή, στα Βαλκάνια, ακόμα και στο Ιράκ.
Στο βιβλίο αυτό ο βετεράνος ξένος ανταποκριτής David A. Andelman ρίχνει μια σύγχρονη ματιά στη Συνθήκη των Βερσαλλιών, μελετώντας την ως την πηγή πολλών κρίσιμων διεθνών ζητημάτων των καιρών μας. Αυτή η αποκαλυπτική ιστορία φέρνει στην επιφάνεια μία περίοδο έξι μηνών, από την οποία μπορούμε να διδαχθούμε πολλά μέχρι και σήμερα.
Ο Andelman στρέφει τον συγγραφικό του προβολέα στα πολλά λάθη που διέπραξαν οι ειρηνοποιοί και τα οποία έμελλε να οδηγήσουν σε μια σειρά από κρίσεις και αιματοχυσίες -από την Αλγερία μέχρι το Κόσοβο-, καθώς και πολέμους -από το Ισραήλ μέχρι το Βιετνάμ. Ο συγγραφέας επικεντρώνει την προσοχή του στα μικρότερα έθνη -τα οποία εκπροσωπούνταν από τους τότε μικρούς παίκτες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως ο Ho Chi Minh και ο Σαρλ ντε Γκωλ, που έμελλε να εξελιχθούν σε σημαντικούς παράγοντες. Με αυτόν τον τρόπο παρατηρεί πως οι διαβουλεύσεις του Παρισιού επηρέασαν την Ιστορία όχι μόνο του 20ού αλλά και του 21ου αιώνα. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει είναι δυσοίωνο: ο πατερναλισμός, η άγνοια και οι αυτοσκοποί των Μεγάλων Δυνάμεων που λάξευσαν τη Συνθήκη είχαν ολέθριες συνέπειες, οι οποίες όμως είχαν ήδη προβλεφθεί από εκείνη την εποχή. Παρ’ όλα αυτά τα σημερινά αναπτυγμένα έθνη του κόσμου μοιάζουν συχνά να μην έχουν διδαχθεί από τα λάθη του παρελθόντος, καθώς επαναλαμβάνουν τις ίδιες πολιτικές.
Ο Andelman περιγράφει επίσης με ζωντανό τρόπο τη λαμπερή και συχνά χαοτική κοινωνική δίνη που πλαισίωσε τις διαπραγματεύσεις: τη στιγμή που η Elsa Maxwell παρέθετε την πρώτη της δεξίωση -στην οποία ο νεαρός Φράνκλιν Nτελάνο Ρούσβελτ φλέρταρε με Παριζιάνες χήρες προς ταπείνωση της συζύγου του, της Eleanor, και πριγκίπισσες χόρευαν μέχρι πρωίας με καλοντυμένους νεαρούς κυρίους υπό τους διεγερτικούς καινούργιους ήχους της αμερικανικής jazz- κάποιοι πολιτικοί, όπως ο Georges Clemenceau και ο David Lloyd George, έσκυβαν πάνω από πελώριους χάρτες, διαιρούσαν εδάφη και εδραίωναν τη θέση των χωρών τους ανάμεσα στις παγκόσμιες δυνάμεις για τις δεκαετίες που θα ακολουθούσαν.
Γεμάτο με παραθέματα από τα ημερολόγια και την αλληλογραφία εκείνων που συμμετείχαν στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης αλλά και μέχρι σήμερα αδημοσίευτες φωτογραφίες, “Η Συνθήκη των Βερσαλλιών” θα αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε για την Ιστορία του 20ού αιώνα, τον τρόπο που αυτή επηρέασε τα γεγονότα του σήμερα και τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε από εδώ και πέρα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
“Οι ειρηνευτικές συμφωνίες που ακολούθησαν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουν επιστρέψει στο προσκήνιο ως ένας από ιούς παράγοντες που διαμόρφωσαν τον σύγχρονο κόσμο. Τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή, το Ιράκ, η Τουρκία και μια σειρά από χώρες της Αφρικής “χρωστούν” τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα, εν μέρει, σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Ο David Andelman επαναφέρει όλα αυτά στη ζωή: τα ανώτερα ιδανικά, τους ντροπιαστικούς συμβιβασμούς, τις εκπληκτικές προσωπικότητες που συγκεντρώθηκαν το 1919 στο Παρίσι. Και ενώνει τα διπλωματικά παιχνίδια του παρελθόντος με τα προβλήματα του σήμερα, ρίχνοντας φως στην ουσία των σοβαρών ζητημάτων που ταλανίζουν τη δική μας εποχή. Μια πολύτιμη προσθήκη σε αυτό το ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα” (Richard Holbrooke, Πρέσβης)
Περιεχόμενα
Ευχαριστίες
Πρόλογος: Σημεία καμπής
1. ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ
2. Η ΕΝΑΡΞΗ
3. ΤΟ ΜΑΪΣΤΡΑΛΙ
4. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ
5. ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΕΡΓΟΣ ΑΝΕΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ
6. ΕΝΑ ΖΕΥΓΑΡΙ ΒΑΛΕΔΕΣ
7. ΟΛΟΙ ΣΤΟ ΟΡΙΕΝΤ ΕΞΠΡΕΣ
8. ΜΕΣΑΣΤΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΣΟΥΠΑ
9. Η ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ
10. ΠΟΥ ΚΑΤΕΛΗΞΑΝ ΟΛΟΙ ΑΥΤΟΙ;
Χάρτες
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο Ονομάτων
Ιστορία της νεότερης Ελλάδας – Από την πτώση στην ανεξαρτησία
Η Ελλάδα αναδύεται ύστερα από μακρές και υπόγειες διεργασίες ως «αναγεννώμενος φοίνιξ» από την τέφρα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και αποκτά υπόσταση και μορφή μέσα από τα ολοκαυτώματα των αγωνιζομένων για την ελευθερία τους Ελλήνων.
«Πώς» και «γιατί» είναι τα ερωτήματα που αναλύονται και προσεγγίζονται στο έργο που θα διαβάσει ο αναγνώστης. Είναι τα «πώς» και τα «γιατί» ενός θαύματος, του σύγχρονου ελληνικού θαύματος, στο οποίο οφείλουν να ανάγονται όλοι οι σημερινοί Έλληνες σε αναζήτηση των ριζών τους. Και από το οποίο μπορούν να αντλούν διδάγματα μεγαλοσύνης και αισιοδοξίας για την πορεία τους στο μέλλον, χωρίς κομπασμούς, χωρίς αλαζονεία, χωρίς υπερφίαλους εθνικισμούς, αλλά με αξιοπρέπεια, με ευλάβεια και με σεβασμό προς τα κελεύσματα των νεκρών, των πεσόντων ηρωικά «υπέρ πίστεως και πατρίδος», όλων αυτών που με τη θυσία τους διαμόρφωσαν τη νεότερη ελληνική ιδιοπροσωπία μας, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τη λιτή ρήση του Ίωνος Δραγούμη: «Τα έθνη δεν αξίζουν μόνο με το να μένουν έθνη, αν δεν είναι συνάμα και ζύμη για τη δημιουργία πολιτισμών και ξεχωριστών ανθρώπων».
Ιστορία της Ρωσίας
Ο ιστορικός Paul Bushkovitch ανασυνθέτει σε μια εύληπτη αφήγηση τη μακρά και περίπλοκη ιστορία της Ρωσίας, από τη μεσαιωνική περίοδο έως τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο συγγραφέας αποφεύγοντας ατεκμηρίωτες γενικεύσεις, ανασκευάζει μύθους και λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με τους Ρώσους και τη Ρωσία και μας προσφέρει μια περιεκτική ιστορία, γραμμένη με νηφαλιότητα και κριτική ματιά. Το βιβλίο χαρτογραφεί την πολιτική ιστορία της χώρας, παρακολουθώντας παράλληλα τις κοινωνικές, οικονομικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές εξελίξεις που χαρακτηρίζουν την ανάδυση της Ρωσίας, τη μεταμόρφωσή της από ένα πριγκιπάτο της ανατολικής Ευρώπης σε μια αυτοκρατορία που απλωνόταν σ’ ολόκληρη την Ευρασία και, τέλος, τη δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης, ενός χωρίς προηγούμενο κοινωνικού πειράματος μεγάλου βεληνεκούς. Έτσι, δίπλα στην πολιτική και στην οικονομία παρουσιάζονται ισόβαθμα οι τέχνες, τα γράμματα και οι επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στην έκρηξη δημιουργικότητας που σημειώθηκε κατά τη νεότερη εποχή. Παράλληλα, ο συγγραφέας εστιάζει στο συνεχώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό βάρος της χώρας και στην παρουσία της ως υπερδύναμης που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του status quo στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η ΡΩΣΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗ ΡΩΣΙΑ
ΜΟΣΧΑ, ΝΟΒΓΚΟΡΟΝΤ, ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΚΑΙ ΜΟΓΓΟΛΟΙ
Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ
ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΓΕΡΣΗ
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΟΙ ΔΥΟ ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΕΣ
Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
Η ΡΩΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
ΤΟ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΑΣ
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ
ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΥΛΟΠΑΡΟΙΚΙΑ ΣΤΟΝ ΕΚΚΟΛΑΠΤΟΜΕΝΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ
Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ
Η ΡΩΣΙΑ ΩΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ
Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΑΣ
ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
ΟΙΚΟΔΟΜΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ
Η ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
Ο ΨΥΧΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΣΣΔ
Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους Τόμος B’
Η “Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους” του Georg Ostrogorsky αναγνωρίστηκε ως βασικό έργο για τη μελέτη της βυζαντινής ιστορίας σχεδόν αμέσως μετά την πρώτη έκδοσή της, και ο συγγραφέας είχε την ευχέρεια να τη βελτιώσει και να την εμπλουτίσει σε μεταγενέστερες εκδόσεις. Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι το έργο αυτό, που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, συντρόφευε στις σπουδές τους όλους τους βυζαντινολόγους μετά τον πόλεμο, και επομένως μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει επηρεάσει όσο κανένα άλλο τη διεθνή έρευνα για την ιστορία του Βυζαντίου.
Ο συγγραφέας παρουσιάζει με σαφήνεια και συστηματικότητα τη χιλιόχρονη πορεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, από την άνοδό της έως και την τραγική πτώση της. Αν και η έμφαση δίνεται στην πολιτική ιστορία, υπάρχουν εκτενείς αναφορές σε κοινωνικούς, οικονομικούς, εκκλησιαστικούς και αισθητικούς παράγοντες της ιστορικής εξέλιξης. Ο Ostrogorsky επίσης προβάλλει τους δεσμούς του Βυζαντίου με την κλασική αρχαιότητα, καθώς και τη σχέση της βυζαντινής ιστορίας με τους γειτονικούς πολιτισμούς της Ευρώπης και της Ασίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΜΟΥ
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ (711-843)
Πηγές
1. Τα χρόνια του χάους
2. Εικονομαχία και αραβικοί πόλεμοι. Λέων Γ’
3. Εικονομαχία και βουλγαρικοί πόλεμοι. Κωνσταντίνος Ε’
4. Η κάμψη της εικονοκλαστικής κινήσεως και η αναστήλωση των εικόνων
5. Το Βυζάντιο και ο Κάρολος ο Μέγας
6. Οι μεταρρυθμίσεις του Νικηφόρου Α’ και οι εξωτερικοί κίνδυνοι. Βυζάντιο και Κρούμος
7. Η εικονοκλαστική αντίδραση
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ (843-1025)
Πηγές
1. Η ανατολή της νέας εποχής
2. Η περίοδος της κωδικοποιήσεως των νόμων: Βασίλειος Α’ και Λέων ΣΤ’
3. Το Βυζάντιο και ο Συμεών Βουλγαρίας
4. Ο αγώνας της κεντρικής κυβερνήσεως εναντίον των φεουδαρχικών δυνάμεων και η πολιτιστική άνθιση στη Βυζαντινή αυλή: Ρωμανός Λακαπηνός και Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος
5. Η εποχή των κατακτήσεων. Νικηφόρος Φωκάς και Ιωάννης Τζιμισκής
6. Το απόγειο της βυζαντινής δυνάμεως. Βασίλειος Β’
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ
Η ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ (1025-1081)
Πηγές
1. Η διάλυση του κρατικού μηχανισμού
2. Η πολιτική κατάρρευση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΜΕΡΟΣ ΜΕΜΠΤΟ
ΧΑΡΤΕΣ