Ο νεοελληνικός διαφωτισμός
Η φιλοσοφική παραγωγή του νεοελληνικού Διαφωτισμού, το ίδιο όπως και οι υπόλοιπες θεωρητικές και ιδεολογικές του εκφάνσεις, τεκμηριώνει ιδιόμορφα τον τρόπο, με τον οποίο ένα τμήμα του τοτινού ελληνισμού πήρε συνείδηση του εαυτού του, ζητώντας να ανδρωθεί και να καθορίσει αυτόβουλα τις τύχες του. Αυτό αρχικά γίνεται μέσω της προσπάθειας να μετακενωθούν τα ευρωπαϊκά “Φώτα” στον ελληνόφωνο χώρο. Η φιλοσοφική μελέτη του νεοελληνικού Διαφωτισμού δείχνει ποιες μορφές πήρε η προσπάθεια αυτή, αλλά και σε τι εμπόδια πρόσκοψε.
Έχει λοιπόν όχι μόνο θεωρητικό, αλλά και -ακόμη περισσότερο- ιστορικό ενδιαφέρον. Σε τούτο τον τόμο επιχειρείται μια σφαιρική παρουσίαση των θεμελιωδών φιλοσοφικών ιδεών του νεοελληνικού Διαφωτισμού, τόσο στην ενότητα όσο και στον εσώτερο διαφωτισμό τους, ενώ παράλληλα οι ιδέες αυτές τοποθετούνται στο ευρωπαϊκό τους πλαίσιο. Έτσι ανοίγονται νέες προοπτικές ερμηνείας και κατανόησης ενός σύνθετου φαινομένου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
– Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
– Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ
– ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΥΛΙΣΜΟΥ
– Ο ΨΑΛΙΔΑΣ, Ο ΠΑΜΠΛΕΚΗΣ ΚΑΙ Η ΘΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
– ΤΟ ΗΛΙΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΛΗΘΥΣ ΤΩΝ ΚΟΣΜΩΝ
– ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΥ
– ΤΟ ΗΘΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
– Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΤΕΣΙΑΝΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
– Ο ΚΟΡΑΗΣ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ
– Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΣΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΤΟΥ ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΛΕΣΒΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟΥ
– Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΩΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΝΝΟΙΩΝ
Ο νέος εθνικο-λαϊκισμός
“Πέρα από την αποφασιστική συνεισφορά του Π.-Α. Ταγκιέφ στην κατανόηση του νέου ακροδεξιού λαϊκισμού, το παρόν δοκίμιο μας βοηθά να κατανοήσουμε και την “αυθόρμητη” κινητοποίηση των (Ελλήνων) “Αγανακτισμένων” ως μιζεραμπιλιστικής κινητοποίησης. Για τον Ταγκιέφ, δεν μπορούμε μόνον μέσω της ερμηνευτικής κατηγορίας του λαϊκισμού να καταλάβουμε επαρκώς το εν λόγω φαινόμενο. Χρειάζεται η προσφυγή στην κατηγορία της “θυματοποίησης”, η επικέντρωση του αναλυτικού μας ενδιαφέροντος στην “επίδειξη” της συμπόνιας και της απροϋπόθετης εξύμνησης των “αθώων θυμάτων”, χρειάζεται να δούμε την εν λόγω κινητοποίηση απογοητευμένων και απελπισμένων μερίδων των λαϊκών και μεσαίων τάξεων που κατέρχονται της κοινωνικής κλίμακας ως αυτή που είναι: θρηνητική, κορεσμένη από δίκαια ή άδικα “παράπονα των θυμάτων”, αλλά και από “μίσος” κατά των “αποπάνω”, των “διεφθαρμένων” (“όλοι σάπιοι”, “όλοι ίδιοι”), της “κλεπτοκρατίας”, χωρίς πραγματική εξεγερσιακή δυναμική”. (Ανδρέας Πανταζόπουλος)
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Ανδρέας Πανταζόπουλος
Εισαγωγή του συγγραφέα
“Άκρα Δεξιά” και “λαϊκισμός”: Κοινοί τόποι και εσφαλμένες προβολές
Δημοκρατία, δημαγωγία, ευρωπαϊκοί νεολαϊκισμοί
Παρακμή της ευρωπαϊστικής ουτοπίας, άνοδος των λαϊκιστικών προσδοκιών
Ορίζοντας τον λαϊκισμό
Ποικιλίες λαϊκισμού
Από τους λαϊκισμούς διαμαρτυρίας και τους ταυτοτικούς λαϊκισμούς στους δεξιούς νεολαϊκισμούς
Δεξιοί και αριστεροί λαϊκισμοί
Η λαϊκιστική αυταπάτη
“Πραγματικά ερωτήματα, κακές απαντήσεις”;
Αγανάκτηση, μιζεραμπιλισμός και λαϊκισμός
Λαϊκιστική Ευρώπη ή Ευρώπη της άκρας δεξιάς;
Ενώπιον της ανόδου των νέων λαϊκιστικών δεξιών στην Ευρώπη, τι να κάνουμε;
Συνοπτική Βιβλιογραφία
Ευρετήριο Όρων
Ο Πούτιν από το Α ως το Ω
Οι διεθνείς εντάσεις, η κρίση στην Ουκρανία, η επιστροφή σε ένα νέο ψυχρό πόλεμο, η κρίση στη Συρία και, πρόσφατα, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ήταν οι συγκυρίες που συνέβαλαν για να βρεθεί η προσωπικότητα του Πούτιν στο απόγειο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Από το 2000 που παίρνει στα χέρια του την υπέρτατη εξουσία, η αύρα του ολοένα και απλώνεται.
Πέρα από τις αξιολογήσεις, το παρόν βιβλίο προτείνει μια αποκρυπτογράφηση του φαινομένου Πούτιν κάνοντας χρήση πολλαπλών κλειδιών και αναλύσεων. Εξετάζονται όχι μόνον η ψυχολογία του Πούτιν και η σταδιοδρομία του ως πολιτικού ηγέτη, αλλά και η γεωγραφία και η ιστορία της χώρας του. Έτσι ο Πούτιν γίνεται η ζωντανή εικόνα της ίδιας της Ρωσίας, ο αντικατοπτρισμός της, η δύναμη, οι αδυναμίες, οι φαντασιώσεις και οι αγωνίες της· όλα όσα, εν ολίγοις, τη χαρακτηρίζουν. Είναι, επίσης, ένα βιβλίο αποκαλύψεων για μια προσωπικότητα που δεν υπακούει στους συνήθεις κανόνες, για το περιβάλλον του, την τακτική του, την προσωπική του ζωή και τις μεθόδους του.
Ο Υπερίων (δίγλωσση έκδοση)
(…) Ο ελληνικός θεϊκός ανθρωπομορφισμός τού προσέδωσε μαγικές διαστάσεις ως Εωσφόρο ή Φωσφόρο και Έσπερο, πανέμορφους γόητες με δάδες σε πτήση, να γεμίζουν με ιλαρό φως το χάος. Αυτό το φως, ως ανέσπερη φρυκτωρία του πνεύματος καλεί ο οραματιστής Mihai Eminescu Hyperion – Υπερίωνα, με το όνομα δηλαδή του ομώνυμου Τιτάνα, γιου του Ουρανού και της Γαίας, που με την αδελφή του Ευρυφάεσσα τεκνοποίησαν τον Ήλιο, την Ηώ και τη Σελήνη, φωτεινές ανταύγειες του νοητού τρισηλίου φωτός ως “υπέρ πάντα ιών”, γι’ αυτό και κρατούμε το προσωπικό σύμβολο του ποιητή, τίτλο στην ελληνική μετάπλαση του ποιήματος του “LUCEAFARUL”.
Ο Φασισμός από την οπτική της Δεξιάς
Μετάφραση: Όλγα Αυλωνίτη
«Νεοφασισμός είναι το όνομα που δίνουν σήμερα τόσο οι δημοκράτες όσο και οι κομμουνιστές στις «εθνικές» δυνάμεις της Ιταλίας που αντιτίθενται αποφασιστικά και στα δύο ρεύματα. Στο βαθμό που οι δυνάμεις αυτές δέχονται ανεπιφύλακτα αυτόν τον χαρακτηρισμό, δημιουργείται μια κατάσταση που είναι γεμάτη σφάλματα και παίζει, επικίνδυνα, το παιχνίδι των εχθρών.
Παρεμπιπτόντως, χρωστάμε την αποδοχή αυτού του ονόματος στις δηλώσεις, προφανώς με υποτιμητική έννοια, των «νοσταλγών» και της «νοσταλγίας». […] Στην περίπτωση που αναλύουμε τώρα, η μυθοποίηση είχε ως φυσική αντιστοιχία την εξιδανίκευση, δηλαδή τον υπερτονισμό μόνο των θετικών πλευρών του Φασιστικού καθεστώτος, ενώ αγνοούνταν σκόπιμα ή ασυνείδητα οι αρνητικές πλευρές.
Η ίδια διαδικασία εφαρμόζεται στην αντίθετη κατεύθυνση από τις αντεθνικές δυνάμεις, προς μια μυθολογία η οποία αντιστοιχεί στη συστηματική δυσφήμηση, την κατασκευή ενός μύθου του Φασισμού στον οποίο μόνο οι πιο προβληματικές πλευρές τονίζονται ώστε να δυσφημίζεται κάθε πλευρά του ή να κάνουν τους ανθρώπους να τον μισούν.
[…]Σήμερα, καθώς ο Φασισμός βρίσκεται πίσω από μας ως ιστορικό γεγονός του παρελθόντος, η στάση μας δεν μπορεί να είναι η ίδια. Αντί για την εξιδανίκευση που αρμόζει στον «μύθο», πρέπει να διαχωρίσουμε το θετικό από το αρνητικό, όχι μόνο για θεωρητικούς λόγους, αλλά και για τον πρακτικό προσανατολισμό ενός πιθανού πολιτικού αγώνα.
Επομένως, δεν είναι σωστό να δεχόμαστε το επίθετο «Φασίστες» ή «Νεοφασίστες» σε καμία περίπτωση. Πρέπει να αποκαλούμαστε Φασίστες (αν αποφασίσουμε να το πράξουμε) σε σχέση με όσα ήταν θετικά στο Φασισμό, αλλά όχι σε σχέση με τα αρνητικά του.»
Julius Evola
Ο Φασισμός ως φαινόμενο της εποχής του κι η ματιά του Κωστή Παλαμά
Αυτή η μικρή μελέτη σκοπό έχει να αναδείξει τις εντυπώσεις που γέννησε στην Ευρώπη η φασιστική επανάσταση. Τον Οκτώβριο του 1922 ο Μουσολίνι και οι Μελανοχίτωνές του, εμπνεόμενοι από την επιτυχημένη Πορεία στο Φιούμε του ποιητή Γκαμπριέλε Ντ’ Αννούντσιο και των Λεγεωνάριών του, ξεκίνησαν την Πορεία στη Ρώμη για να απαιτήσουν την παράδοση της κυβέρνησης της Ιταλίας από τον Βιττόριο Εμμανουέλε ΙΙΙ. Μεταξύ των πολλών Ευρωπαίων διανοουμένων που τους κέντρισαν το ενδιαφέρον τα γεγονότα της Ιταλίας ήταν και ο Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς. Τα άρθρα του στην εφημερίδα «Εμπρός» παρατίθενται στην ανά χείρας έκδοση κι έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, ενώ αποτελούν και πολύ σημαντικό ντοκουμέντο. Ο δημοτικιστής ποιητής εξέτασε την σύνθεση των ιδεών του φασιστικού κινήματος, αλλά και την προσωπικότητα του επαναστάτη Μπενίτο Μουσολίνι, προβλέποντας μάλιστα και το τέλος του. Επιπροσθέτως, περιλαμβάνεται και το γράμμα του Παλαμά προς τον ηγέτη του Φουτουρισμού, Φιλίππο Τ. Μαρινέττι, καθώς κι ένα του ποίημα για τις ιδέες των φουτουριστών.
Ο Χίτλερ κι εγώ
Τα παρασκήνια του χιτλερικού κινήματος κι ο άγνωστος χαρακτήρας του Αδόλφου Χίτλερ.
Μετάφραση: Ελένη Γ. Παπαδοπούλου
«Ο Χίτλερ ο φυλετιστής κι ο Στάλιν ο μαρξιστής δεν ένιωσαν ούτε κατάλαβαν ποτέ τον ηθικό νόμο μιας τέτοιας αναβίωσης. Σταθεροί στον τρελό υλισμό τους, πιστεύουν πως οι ψυχές των ανθρώπων είναι νεκρές, πως εκατομμύρια ανθρώπων είναι έτοιμοι να δεχτούν τη σκλαβιά εφ’ όσον τρέφονται τα σώματά τους. Υπάρχουν όμως κι άλλα ζητήματα στις ζωές των εθνών πέρα από ‘κείνα της ανεργίας, της ισχύος των τάξεων, της φυλής και του ζωτικού χώρου. Ιδεώδη ελευθερίας, τιμής και πίστης μπορούν ακόμη να συγκινήσουν τους ανθρώπους και να τους κάνουν να ξεσηκωθούν ενάντια στις πιο θανάσιμες απειλές. Ο Χίτλερ και ο Στάλιν απέτυχαν ν’ αναγνωρίσουν αυτήν την αλήθεια, γιατί η πίστη, η τιμή κι η ελευθερία είναι λέξεις δίχως νόημα για αυτούς»
Otto Strasser
Ο Ψυχρός Πόλεμος
Περιγραφή
Το βιβλίο του αμερικανού ιστορικού John Lamberton Harper διηγείται την ιστορία της σύγκρουσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και της Σοβιετικής Ένωσης, δύο μεσσιανικών κρατών και των αντίστοιχων συμμαχιών τους. Είναι η ιστορία του Ψυχρού Πολέμου, ενός ανταγωνισμού αυτοκρατορικών διαστάσεων και δυνητικά εσχατολογικού, εφόσον στη διαδρομή του παραμόνευε ο κίνδυνος του πυρηνικού ολέθρου. Για τον Harper, ο Ψυχρός Πόλεμος μπορεί να γίνει κατανοητός ανακαλώντας τη σύγκρουση της Αθήνας και της Σπάρτης στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, τη σύγκρουση της Γαλλίας του Ναπολέοντα με τους εχθρούς της, αλλά και τη σύγκρουση της Εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας με τη Βρετανία, τη Σοβιετική Ένωση και τις ΗΠΑ στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή τη φορά το έπαθλο ήταν η παγκόσμια υπεροχή. Οι αντίπαλοι ήταν ανταγωνιστικά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά συστήματα που συγκρούστηκαν για τον έλεγχο περιοχών ζωτικής σημασίας.
Ο συγγραφέας διηγείται την ιστορία του Ψυχρού Πολέμου με σαφήνεια, διαύγεια, αυστηρή επιχειρηματολογία, συναρπαστική αφήγηση και μια ερμηνευτική προσέγγιση που ισορροπεί παραδειγματικά μεταξύ εικασίας και αποδεικτικού υλικού, εξηγητικού σχήματος και πραγματικότητας, απρόβλεπτων συγκυριών και μη προκαθορισμένων επιλογών. Το αποτέλεσμα είναι ένα βιβλίο ευανάγνωστο και ταυτόχρονα βαθυστόχαστο και εμπεριστατωμένο, με μια ιδιαίτερα προσεκτική και διεισδυτική ματιά στις λεπτές αποχρώσεις και στις ανεπαίσθητες διαφορές, στα πρόσωπα και στα συναισθήματά τους, σε δρόμους που ακολουθήθηκαν και δρόμους που παρέμειναν ανεξερεύνητοι.
Περιεχόμενα
Ευχαριστίες
Χάρτες και εικόνες
Αρκτικόλεξα
Πρόλογος του συγγραφέα στην ελληνική έκδοση
Σημείωμα του επιμελητή
Εισαγωγή
Τα ίχνη των τεκμηρίων
1. Η Ρωσία και η Δύση: Αναπόφευκτη σύγκρουση;
2. Το τέλος των ψευδαισθήσεων, 1945-1946
3. Η παγίωση των συνασπισμών, 1947-1949
Ο Ψυχρός Πόλεμος ως ιστορία
4. Η παγκοσμιοποίηση και η στρατιωτικοποίηση
του ανταγωνισμού, 1949-1953
5. Η εποχή της ριψοκίνδυνης διπλωματίας, 1953-1963
6. Ο αγώνας στον Τρίτο Κόσμο, 1950-1968
7. Η άνοδος και η πτώση της Ύφεσης, 1969-1977
8. Προς τον πανικό του 1979
9.Τα πρώτα σημάδια αλλαγής, 1980-1985
10.Ο τερματισμός του Ψυχρού Πολέμου, 1986-1990
Επίλογος
Σημειώσεις
Επιλογή βιβλιογραφίας
Ευρετήριο
Οδός Ελλήνων
Δοκίμια για την ελληνικότητα, την παιδεία και τον πολιτισμό, γραμμένα «όχι μόνο για να τιμήσουμε ένα ένδοξο παρελθόν […] αλλά παράλληλα για να αντλήσουμε από αυτό δυνάμεις και διδάγματα για τα δέοντα και τα πρακτέα, μπροστά στην κινούμενη άμμο μιας απειλητικής νεωτερικότητας».
Οι αποσιωπημένες ιδέες του Νίτσε – Γιατί δεν ήταν προάγγελος του Χιτλερισμού
Θα μπορούσε ποτέ ο άνθρωπος που θεωρούσε τον εαυτό του «ελεύθερο πνεύμα» να είναι δογματικός ή οπαδός θρησκειών και πολιτικών ιδεών που εμφανίστηκαν κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου κι οδήγησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Όλες τις απαντήσεις τις έδωσε ο ίδιος πολύ πριν συμβούν όλα αυτά τα γεγονότα. Θα τις βρείτε σε αυτό το μικρό ανά χείρας βιβλίο με αυτούσια αποσπάσματα από όλο του το συγγραφικό έργο.