Η αθέατη πλευρά της ιστορίας No5 / ¡Han pasado! ἡ ἄλλη ἀλήθεια γιὰ τὸν Ἱσπανικὸ Ἐμφύλιο
Τὸ ἀνὰ χεῖρας βιβλίο παρουσιάζει ἄγνωστες καὶ σκοπίμως παραθεωρημένες πτυχὲς τοῦ τριετοῦς ἐσωτερικοῦ πολέμου ποὺ ὀνομάσθηκε ἀπὸ τοὺς Ἀριστεροὺς «Ἱσπανικὸς Ἐμφύλιος» καὶ ἀπὸ τοὺς Ἐθνικιστὲς «Σταυροφορία γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Πατρίδος». Στὶς σελίδες ποὺ ἀκολουθοῦν δὲν θὰ διαβάσετε ὅ,τι ἔχει ἤδη εἰπωθε
Η αθέατη πλευρά της ιστορίας Νο 6- Μέγας Κωνσταντίνος
Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔχει χαρακτηριστεῖ ὡς ὁ σημαντικότερος αὐτοκράτωρ τῆς πρόσφατης ἀρχαιότητος. Ἰσχυρὴ προσωπικότητα ὁ ἴδιος ἔθεσε τὰ θεμέλια τοῦ μετακλασικοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Ἡ βασιλεία του ὑπῆρξε περιπετειώδης καὶ ἰδιαιτέρως δραματική. Ἡ νίκη του στὴ γέφυρα τῆς Μιλβίας ἀποτελεῖ μιὰ ἀπὸ τίς πιὸ ἀποφασιστικὲς στιγμὲς τῆς Παγκοσμίου Ἱστορίας, ἐνῷ ἡ νομιμοποίηση καὶ ἡ ὑποστήριξη, ἐκ μέρους του, τοῦ Χριστιανισμοῦ, καθὼς καὶ ἡ ἵδρυση τῆς «Νέας Ρώμης» στὴν θέση τοῦ ἀρχαίου Βυζαντίου συγκαταλέγονται στὶς πλέον βαρυσήμαντες ἀποφάσεις ποὺ ἐλήφθησαν ποτὲ ἀπὸ Εὐρωπαίους ἡγεμόνες. Τὸ γεγονὸς πὼς δέκα αὐτοκράτορες ποὺ ἀνῆλθαν μετὰ ἀπὸ ἐκεῖνον στὸν πάνσεπτο θρόνο τοῦ Βυζαντίου ἔφεραν τιμητικὰ τὸ ὄνομα του, δηλοῖ τὴν ἱστορικὴ σπουδαιότητα τοῦ ἀνδρὸς καθὼς καὶ τὴν ἐκτίμηση μὲ τὴν ὁποία τὸν περιέβαλλαν οἱ ἑπόμενες γενεές.
Η αθέατη πλευρά της ιστορίας Νο 7 Στα ίχνη του Διονύσου – Η ιστορική πορεία του ημιθέου Αλεξάνδρου
Ἀπὸ τοὺς πανάρχαιους χρόνους ὁ Ἑλληνισμὸς σημείωσε πολιτισμικὰ μιὰ κίνηση ἐκκρεμοῦς ἀνάμεσα στὶς ἀνατολικὲς καὶ τίς δυτικὲς ἀκτὲς τοῦ Αἰγαίου. Ἐως καὶ τὸν 5ο π.Χ. αἰῶνα στὶς δύο ὄχθες τοῦ Ἑλληνισμοῦ ὑπερέχει ἡ Ἰωνία, ἀλλὰ οἱ Μηδικοὶ πόλεμοι προκαλοῦν τὴ μεγάλη ἀκμὴ τῆς κυρίως Ἑλλάδος καὶ ἡ Ἰωνικὴ Ἑλλὰς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐπισκιάζεται. Μὲ τὸ τέλος τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου ὁλόκληρος ὁ Ἑλληνισμὸς, ἀνατολικὸς καὶ δυτικός, παθαίνει κάθετη καθίζηση ἕως ὅτου παρουσιαστεῖ ὁ “ἀνίκητος παῖς”, ὅπως τὸν χαρακτήρισε ἡ Πυθία, ὁ Ἀλέξανδρος, ποῦ συμμορφώνεται μὲ τὴ συμβουλὴ τοῦ πατρὸς του: “Ἀλέξανδρε! Ζήτει σαυτῷ βασιλείαν ἴσης, Μακεδονία οὐ σὲ χωρεῖ”, καὶ προκαλεῖ ἕνα καταπληκτικὸ φαινόμενο. Ἀκολουθῶντας τὴ μυθικὴ πορεία τοῦ θεοῦ Διονύσου ἐκτείνει τόσο πολὺ τὸν Ἑλληνισμὸ, ὡς τὴ Βακτριανή, ἕως τοὺς Ἰνδούς, ὥστε ἀποκενώνει τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ κάθε σχεδὸν δύναμη καὶ μεταφέρει τὸν πολιτισμὸ της καὶ τὰ κέντρα δραστηριότητος της σὲ ὅλη τὴν Ἐγγὺς Ἀνατολή. Καθὼς ἡ ἱστορικὴ πορεία τοῦ Ἡμιθέου σταματᾷ στὴ Βαβυλῶνα, φαίνεται τὸ ἀνήριθμο γέλασμα τῶν ἑλληνικῶν κυμάτων τοῦ Αἰγαίου νὰ μὴν ἔχει πιὰ ἐπίκεντρο. Ὁ Ἀλέξανδρος δὲν θὰ ἐπιστρέψει καὶ ἡ Πέλλα δὲν θὰ διαδεχθεῖ τὴν Ἀθήνα. Τὴν διαδέχθηκαν ἡ Πέργαμος, ἡ Ἀντιόχεια, ἡ Ἀλεξάνδρεια, κι ἔτσι τὸ ἐκκρεμές κλίνει πάλι πρὸς τὴν Ἀνατολὴ καὶ ὁ Ἑλληνισμὸς παίρνει πάλι μιὰν ἰωνικὴ ὄψη, τὴν ὁποία θὰ διατηρήσει μὲ τὴ ρωμαϊκὴ κατάκτηση. Ἡ Μακεδονικὴ κατάκτηση τῆς Ἀνατολῆς δὲν ὑπῆρξε ἕνα παροδικὸ φαινόμενο, ἀλλὰ ἀπετέλεσε τὴν ἀπαρχὴ τοῦ ἐξελληνισμοῦ τοῦ κόσμου. Ἀριθμητικὰ ἐλάχιστοι καὶ πολιτικὰ ἀδύναμοι οἱ Ἕλληνες, ἀπεδείχθησαν ἰσχυρότατο πολιτισμικὸ στοιχεῖο, φύραμα ποὺ προκάλεσε γύρω του ποικιλότατες ζυμώσεις καὶ ἐμβολίασε κάθε στοιχεῖο τὸ ὁποῖο ἦλθε σὲ ἐπαφὴ μαζί του. Κατέκτησε τὴν Περσικὴ Αὐτοκρατορία καὶ ἐξελλήνισε τὴ Ρωμαϊκὴ καὶ ἡ Ἑλλάς, ἐνῷ κατακτήθηκε, κατέκτησε τὸν άγριο νικητή καὶ εἰσήγαγε τίς τέχνες στὸ ἀγροτικὸ Λάτιο, ὅπως διαπιστώνει ὁ Ὁράτιος. Ἐμπνευστὴς κι δημιουργὸς αὐτῆς τῆς μεγαλειώδους πορείας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ὁ Ἀλέξανδρος, ὁ Ἡμίθεος ποὺ ἐπέλεξαν οἱ θεοί.
Η αθέατη πλευρά της ιστορίας Νο10 / Ἡ λατρεία τοῦ Ἥρωα – Ἀναφορὰ στὴ Σκανδιναβικὴ Μυθολογία
Θεοί, ἡμίθεοι καὶ ἥρωες βρίσκονται σὲ ἕναν διαρκῆ καὶ ἀκατάπαυστο πόλεμο μὲ τοὺς γίγαντες τοῦ ψύχους προκειμένου νὰ διασώσουν καὶ νὰ διαφυλάξουν τὴ ζωὴ στοὺς ἐννέα μυθολογικοὺς κόσμους. Ἡ μάχη εἶναι σκληρὴ καὶ ἀέναη ἀφοῦ ὅλα τὰ φυσικὰ φαινόμενα καὶ οἱ σκληρὲς καιρικὲς συνθῆκες τοῦ εὐρωπαϊκοῦ βορρᾶ, ἔχοντας πάρει ὄψεις γιγάντων καὶ θηρίων, μοιάζει νὰ ἔχουν συμμαχήσει προκειμένου νὰ ἐξαφανίσουν κάθε ἴχνος ζωῆς καὶ κυρίως τὸ ἀνθρώπινο γένος. Στὸν ἀντίποδα αὐτῆς τῆς ἀπειλῆς βρίσκονται οἱ θεοί, οἱ ὁποῖοι, μὲ τὴ βοήθεια τῶν ἡμιθέων πολεμιστῶν καὶ τῶν γενναίων ἡρώων, προασπίζονται ἀπτόητοι τὸ καλό, τὴ θερμότητα καὶ τὸ φῶς, τρία στοιχεῖα ποὺ συχνὰ ταυτίζονται.
Η αθέατη πλευρά της ιστορίας Νο8 / Iουλιανός ο Έλληνας
Ὁ «Γυιὸς τοῦ Ἡλίου», ὅπως τοῦ ἄρεσε νὰ τὸν ἀποκαλοῦν, ἔζησε μόλις 32 χρόνια καὶ βασίλευσε 20 μόνο μῆνες (Νοέμβριος 361-Ἰούνιος 363). Μιμούμενος τὸν Σωκράτη, πέρασε τίς τελευταῖες ὧρες τῆς ζωῆς του μὲ φίλους του φιλοσόφους, συζητῶντας γιὰ τὴν εὐγένεια καὶ τὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς καὶ ἐλπίζοντας ὅτι ὡς μύστης τῶν ἀρχαίων μυστηρίων θὰ βρισκόταν μετὰ θάνατον στὰ Ἠλύσια Πεδία, ἔχοντας τὴ συντροφιὰ τοῦ Πλάτωνα καὶ τοῦ Σωκράτη.
Τὴν παραμονὴ τοῦ θανάτου του τὸν ἐπισκέφθηκε μέσα στὴν σκηνή του τὸ πνεῦμα τῆς Αὐτοκρατορίας, αὐτὸ ποὺ χρόνια πρὶν στὴ Γαλατία τὸν εἶχε προτρέψει νὰ δεχθεῖ τὴν ἀνάδειξη του ἀπὸ τίς λεγεῶνες στὸν Αὐτοκρατορικὸ Θρόνο. Αὐτὴ τὴ φορὰ ὅμως εἶχε τὸ πρόσωπο σκεπασμένο κι ἀμέσως ὁ Αὐτοκράτωρ κατάλαβε ποιά μοῖρα τὸν περίμενε. Ἐνα ξανθὸ παιδὶ τοῦ προμήνυσε στὸν ὕπνο του ὅτι ὁ θεὸς Ἥλιος τὸν ἐγκατέλειψε καὶ ὅτι θὰ πέθαινε στὴ Φρυγία, ὅπως καὶ ἔγινε. Σύμφωνα μὲ τὸν Ἀμμιανὸ Μαρκελίνο πέθανε ἤρεμος μὲ τὴ βεβαιότητα ὅτι πηγαίνει στὰ ὕψη ὅπου οἱ οὐρανοὶ καὶ τὰ ἄστρα τὸν κάλεσαν γιὰ νὰ ἑνωθεῖ μαζί τους. Ὁ Αὐτοκράτωρ ποὺ ἔπεσε βαριὰ πληγωμένος πολεμῶντας τοὺς ἐχθροὺς ξεψύχησε τὰ μεσάνυκτα τῆς 27ης Ἰουνίου τοῦ ἔτους 363. Ἐνῷ ψυχορραγοῦσε, λέγεται ὅτι πῆρε αἷμα ἀπὸ τὸ τραῦμα του, τὸ πέταξε πρὸς τὸν οὐρανὸ καὶ ἀναφώνησε: «Νενίκηκας Χριστέ, κορέσθητι Ναζωραῖε», σύμφωνα μὲ τὸν ἐκκλησιαστικὸ ἱστορικὸ καὶ ἐπίσκοπο Κύρου Θεοδώρητο. Τὴν ἴδια ὥρα καὶ ἐνῷ πολλὰ χιλιόμετρα μακριὰ ὁ Μέγας Βασίλειος ὡς ἐπίσκοπος Καισαρείας λειτουργοῦσε στὸν ἴδιο ναὸ τοῦ Ἁγίου Μερκουρίου, ὅπου ἄλλοτε ἐκτελοῦσε χρέη ἀναγνώστη προσποιούμενος τὸν Χριστιανὸ ὁ τότε νεαρὸς πρίγκηπας Ἰουλιανός, τὸν εἶδε σὲ ὅραμα νὰ ξεψυχᾷ βαρειὰ πληγωμένος στὰ βάθη τῆς Περσίας.
Ὅσο καὶ νὰ μὴ συμφωνεῖ κανεὶς μὲ ὅσα ἐκεῖνος πίστευσε καὶ ἐπιδίωξε νὰ παλινορθώσει, ὡστόσο κατὰ γενικὴ ὁμολογία ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ εὐγενικοὺς καὶ πιὸ καλλιεργημένους χαρακτῆρες τῆς παγκόσμιας Ἱστορίας.
Η αθέατη πλευρά της ιστορίας Νο9 / Φιλοσοφικὴ λίθος καὶ Ἐλιξήριο τῆς νεότητος
Γιὰ χιλιάδες χρόνια, οἱ ὑπηρέτες μιᾶς περίεργης καὶ σκοτεινῆς ἐπιστήμης, τῆς Ἀλχημείας, θέλοντας νὰ δώσουν λύση στὰ αἰώνια προβλήματα τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδὴ τῆς ἐπιβιώσεως καὶ τῆς ἀποφυγῆς τοῦ θανάτου, πάσχιζαν νὰ ἀνακαλύψουν τὴν ἐπιστημονικὴ ἐκείνη μέθοδο ποὺ θὰ μετέτρεπε τὰ μέταλλα σὲ χρυσὸ καὶ νὰ ἐφεύρουν ἕνα χημικὸ παρασκεύασμα ποὺ θὰ χάριζε στὸν ἄνθρωπο τὴν αἰώνια νεότητα καὶ τὸ ὁποῖο ὀνόμαζαν «ἐλιξήριο τῆς νεότητος» ἢ «ἐλιξήριο τῆς ἀθανασίας». Συχνὰ διώχθηκαν λόγῳ τοῦ ὅτι κρατοῦσαν κρυφὰ ἀπὸ τοὺς πολλοὺς τὰ ἐπιτεύγματα τῆς ἐπιστήμης τους. Ἀλλὰ καὶ ὁ ἐπιστημονικὸς χαρακτῆρας τῆς Ἀλχημείας ἀμφισβητήθηκε συχνὰ ἔντονα. Παρ’ ὅλα αὐτὰ ἐπιβίωσαν μέχρι τίς ἡμέρες μας καὶ ἡ ἱστορία τους τυλίχθηκε μὲ ἕνα περίπλοκο μῦθο ὁ ὁποῖος ποτὲ δὲν ἔπαυσε νὰ σαγηνεύει τὴν φαντασία τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Ἐλβέτιος, ὁ Λάϊμπνιτς, ὁ Νεύτων καὶ ἄλλοι φημισμένοι ἐπιστήμονες συγκαταλέγονταν μέσα σὲ ἐκείνους ποὺ ὑποστήριξαν τὴν Ἀλχημεία.
Ἡ μεταστοιχείωση τῶν βασικῶν μετάλλων σὲ χρυσάφι συμβόλιζε μιὰ προσπάθεια πρὸς τὴν τελειότητα καὶ τὰ ἀπώτατα ὕψη τῆς πραγματικῆς ὑπάρξεως. Οἱ Ἀλχημιστὲς πίστευαν ὅτι ὅλος ὁ κόσμος ἔτεινε πρὸς τὴν τελειότητα καὶ ὁ χρυσός, λόγῳ τοῦ ὅτι δὲν ὑπόκειτο στὴν ἀποσύνθεση, θεωρήθηκε ἡ τελειότερη τῶν οὐσιῶν. Ἐπιδιώκοντας νὰ μετατρέψουν τὰ βασικὰ μέταλλα σὲ χρυσό, στὴν πραγματικότητα προσπαθοῦσαν νὰ δώσουν στὸ σύμπαν μιὰ χεῖρα βοηθείας. Ἦταν ἐπίσης λογικὸ νὰ θεωροῦν ὅτι τὸ μυστικὸ τῆς σταθερότητος τοῦ χρυσοῦ παρεῖχε τὸ κλειδὶ γιὰ νὰ ἀποκρουσθοῦν οἱ ὀργανικὲς ἀσθένειες καὶ ἡ ἀποσύνθεση καὶ ὡς ἐκ τούτου ὁ συνδυασμὸς χημείας, πνευματισμοῦ καὶ ἀστρολογίας κατέστῃ χαρακτηριστικὸς τῆς μεσαιωνικῆς Ἀλχημείας.
Η άκρα δεξιά και οι συνέπειες της συναίνεσης
Στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες παρατηρείται μια διαρκώς αυξανόμενη μεταβλητότητα της πολιτικής συμπεριφοράς. Η «δυσθυμία με τη δημοκρατία» και ο «κομματικός κορεσμός» αποτελούν τα συνοδευτικά φαινόμενα αυτής της πραγματικότητας. Όσο πιο ασταθείς στις κομματικές και εκλογικές επιλογές τους γίνονται οι ψηφοφόροι και όσο περισσότερο απαξιώνονται στα μάτια τους οι θεσμοί της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας τόσο ενισχύονται τα κόμματα της άκρας δεξιάς. Η εμφάνιση της άκρας δεξιάς στο κομματικό σύστημα δεν στηρίζεται μόνο σε θυμικές παραμέτρους. Στις περιπτώσεις των χωρών που εξετάζονται στο βιβλίο (Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ελβετία, Αυστρία, Γερμανία), η ενδυνάμωση του ακροδεξιού χώρου συμπίπτει χρονικά με τις εκδηλώσεις οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 1970 και τις μεταβολές στην παραγωγική και την κοινωνική δομή των βιομηχανικών κοινωνιών. Οι κομματικές συγκλίσεις και οι εναρμονισμένες πρακτικές, που στο όνομα του συμβιωτισμού και της συναίνεσης εφάρμοσαν τα κυβερνητικά κόμματα, τα έφεραν αντιμέτωπα με την παραδοσιακή εκλογική βάση τους. Η εκλογική απογείωση της άκρας δεξιάς έχει ως αφετηρία την ανταπόκρισή της στις διαθέσεις δυσαρέσκειας και διαμαρτυρίας των ψηφοφόρων και την αδυναμία των συστημάτων διακυβέρνησης να προσφέρουν επαρκείς δυνατότητες εκτόνωσης της δυσφορίας των πολιτών.
Η άκρα δεξιά στην Ελλάδα
Στο βιβλίο εξετάζονται τα χαρακτηριστικά της Άκρας Δεξιάς στην Ελλάδα και αποκωδικοποιείται η ιδεολογία και η οργανωτική της φυσιογνωμία στην πολιτική σκηνή από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 έως την εποχή της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων. Η συγγραφέας επιχειρεί να ανιχνεύσει αν η μεταπολιτευτική εκλογική ισχνότητα της Άκρας Δεξιάς αντανακλούσε μια γενικότερη πολιτική της καχεξία, αλλά και αν υπάρχουν στοιχεία συνέχειας της ελληνικής Ακροδεξιάς από την περίοδο πριν την κατάλυση της δημοκρατίας το 1967 έως σήμερα.
Η μεταπολιτευτική Άκρα Δεξιά, παρά τις αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της, τις διασπάσεις και την παραμονή της στο πολιτικό περιθώριο, διέθετε εσωτερική δυναμική. Ο ακροδεξιός χώρος ήταν εκλογικά αδύναμος, παρ’ όλα αυτά βρισκόταν πιο κοντά στον στόχο της εδραίωσής του στην κεντρική πολιτική σκηνή απ’ όσο είχε εκτιμηθεί. Το βιβλίο συμβάλλει στην κατανόηση των χαρακτηριστικών της ελληνικής Άκρας Δεξιάς και προσφέρει ερμηνείες για την άνοδο ενός εξτρεμιστικού μορφώματος με νεοναζιστικό χαρακτήρα, της Χρυσής Αυγής.
Η ακροδεξιά σήμερα
Η ακρoδεξιά επανήλθε δριμεία. Μετά από αρκετές δεκαετίες στο πολιτικό περιθώριο, η ακροδεξιά πολιτική εμφανίστηκε και πάλι στην κεντρική πολιτική σκηνή. Τρεις από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες στον κόσμο η Βραζιλία, η Ινδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τώρα έναν ριζοσπάστη δεξιό ηγέτη, ενώ τα ακροδεξιά κόμματα εξα-κολουθούν να αυξάνουν τις επιδόσεις τους και να έχουν ολοένα και περισσότερη υποστήριξη στην Ευρώπη.
Σε αυτό το επίκαιρο βιβλίο, ο Cas Mudde, ένας από τους πλέον σημαντικούς ειδικούς στον πολιτικό εξτρεμισμό παγκοσμίως, προσφέρει μια συνοπτική επισκόπηση του τέταρτου κύματος της μεταπολεμικής ακροδεξιάς πολιτικής, διερευνώντας την ιστορία, την ιδεολογία, την οργάνωση, τις αιτίες και τις συνέπειες, καθώς και τις αντιδράσεις της κοινωνίας των πολιτών, του κομματικού συστήματος και των κρατικών δρώντων στις προκλήσεις που θέτουν οι ιδέες και η επιρροή της. Αυτό που ορίζει αυτή την πρόσφατη ακροδεξιά αναγέννηση, σύμφωνα με τον Mudde, είναι η είσοδός της στην κυρίαρχη πολιτική τάση και η κανονικοποίησή της στο σύγχρονο πολιτικό τοπίο. Αμφισβητώντας την ορθόδοξη σκέψη σχετικά με τη σχέση ανάμεσα στη συμβατική και την ακροδεξιά πολιτική, ο Mudde προσφέρει μια σύνθετη και διορατική εικόνα μιας από τις βασικές πολιτικές προκλήσεις της εποχής μας.
Η αλήθεια για τον Μακεδονικό Αγώνα
Το έργο γράφτηκε και δομήθηκε με αρχειακό φωτογραφικό υλικό, αναζητώντας την αλήθεια πίσω από τον Μακεδονικό Αγώνα του 1904-1908. Στην πορεία των συρράξεων, νεαροί Βούλγαροι αστοί διανοούμενοι και αξιωματικοί μεταμορφώνονται σε σκληρούς και αδίστακτους εξολοθρευτές των Ελλήνων. Αυτή είναι η μοίρα των πολεμικών συγκρούσεων. Ας ελπίσουμε ότι η γενιά μας δε θα χρειαστεί να ξαναζήσει τέτοιες καταστάσεις. Γιατί στον πόλεμο, τον κάθε πόλεμο, δεν υπάρχει καλός εχθρός. Ο καλός εχθρός είναι πάντα ο σκοτωμένος εχθρός. Και ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, τίποτε δεν κερδίζει από τον σκοτωμό των συνανθρώπων του.